Commissievergadering op 3 december 2025

Mijnheer de minister, bent u ervan op de hoogte dat op de premie voor onregelmatige prestaties in nacht- en weekendwerk voor een deel van het personeel van het militair hospitaal in Neder-Over-Heembeek, toch wel een mooi ziekenhuis, waar ikzelf nog ben geweest, toen ik nog in het UZ van Jette werkte, wel een pensioenbijdrage wordt ingehouden, maar dat die uiteindelijk niet voor het pensioen wordt meegerekend? Zo vertellen mij enkele personeelsleden die voor hun pensioen staan of al met pensioen zijn.

Misschien is dat nieuws voor u en was u, toen u mijn vraag las, even verrast als ik. Ik begrijp dat. Vergissen is menselijk. Er is een fout gebeurd, allang geleden. Men heeft ooit vergeten ergens in een wet dat specifieke ziekenhuis en die prestaties op te nemen in een lijst. Ondertussen is dat wel al veertien jaar aan de gang. Daar zijn al verschillende vragen over gesteld en er is een ontwerp van koninklijk besluit voor gemaakt, maar toch blijft de zaak aanslepen. Ik hoop dat u nu gemotiveerd bent de kwestie rap aan te pakken.

Eigenlijk is het heel eenvoudig. Het weddecomplement moet gewoon opgenomen worden in de lijst van artikel 8, paragraaf 2, eerste lid van de Algemene Wet van 21 juli 1844 op de burgerlijke en kerkelijke pensioenen. De collega die me contacteerde, was gefrustreerd. Ik hoop dat u dat begrijpt. De zaak sleept al 14 jaar aan. Het personeel begrijpt niet waarom de gewone burger hemel en aarde moet verzetten om gewoon te krijgen waar hij recht op heeft. Er is nu een gigantische bewijslast.

Er zijn heel veel vragen over gesteld en toch wordt dat maar niet in orde gebracht. Zult u de opname van de weddetoeslagen, hopelijk snel, in orde brengen? Wanneer precies? Wat zult u doen? De zaak sleept immers al 14 jaar aan.

Het antwoord is dus dat u het dossier nu niet in orde brengt, want dat er nog verder onderzoek naar de budgettaire impact moet gebeuren. Het Rekenhof heeft wel geoordeeld dat de betrokkenen recht hebben op uitbetaling, aangezien zij via de inhouding op hun wedde eigenlijk een pensioenbijdrage op hun premie betalen. U int dus het geld, maar geeft het niet terug. Dat is gewoon diefstal.

Er is ook sprake van discriminatie, want de premies voor weekend- en nachtwerk voor het verplegend personeel in andere publieke ziekenhuizen zijn wel opgenomen in de lijst. Als men toevallig in het verkeerde ziekenhuis werkt, krijgt men zijn pensioen niet volledig uitbetaald, terwijl men er wel toe bijdraagt. Dat is gewoon discriminatie.

Mensen begrijpen niet dat de ex-Kamervoorzitter 3.000 euro extra boven op zijn 7.000 euro schept en dat dat als rechtmatig pensioen beschouwd wordt, terwijl het allemaal nog een keer goed bekeken moet worden als zij vragen waar ze recht op hebben!

Mijnheer de minister, ik kom nog even terug op de problemen met betrekking tot de ontsluiting van data van voor 2003. Aangezien het pensioen wordt berekend op basis van de 45 vorige jaren, moet voor wie in 2026 met pensioen gaat, worden teruggegaan tot 1979. Het probleem is dat moederschapsverlof pas sinds 2003 correct wordt geregistreerd. Daarvoor werden die periodes geboekt als ziektedagen, tijdelijke werkloosheid of werkloosheidsdagen. Er is een gelijkaardig probleem met het tijdskrediet en het loopbaankrediet.

Tijdens de plenaire vergadering hebt u aangegeven dat het voor de administratie onmogelijk is om op basis van de eigen gegevens het onderscheid tussen de niet-gewerkte periodes volledig te achterhalen. Tegelijk stelde u dat het oneerlijk zou zijn om zulke periodes automatisch als gelijkgesteld te beschouwen. Daarom gaf u opdracht om op basis van externe databronnen de ontbrekende informatie zo goed mogelijk te reconstrueren.

Ik heb daar enkele vervolgvragen over. Ten eerste, welke deadlines stelt u aan de administratie om te beslissen over de verschillende pistes om de ontbrekende gegevens te reconstrueren en te waarderen?

Ten tweede, kunt u een overzicht geven van alle mogelijke databronnen die daarvoor in aanmerking kunnen komen? U verwees eerder naar geboorteregisters, maar hoe zit het bijvoorbeeld met gegevens over tijdskrediet of andere gelijkgestelde periodes?

Ten derde, hoe zal de consultatie verlopen? U gaf aan dat de burger maximaal van de bewijslast zal worden ontzien. Betekent het dat de administratie elk dossier afzonderlijk zal onderzoeken via verschillende registers? Voorziet u daarvoor in bijkomende middelen en extra personeel?

Ten vierde, aangezien die gegevens pas sinds 2003 correct worden geregistreerd, kan de herberekening nog decennialang doorlopen, zeker nog tot 2050. Het gaat dus om potentieel heel veel dossiers waarin gegevens ontbreken. Wat bedoelt u concreet wanneer u zegt dat men de loopbaan zo goed mogelijk zal reconstrueren? Kunt u garanderen dat mensen die voor 2003 dergelijke niet-gewerkte periodes hebben, die periodes als gelijkgesteld zullen zien in hun pensioenberekening? Indien niet, hoe rijmt u dat met het grondwettelijk gelijkheidsbeginsel?

Ik verwijs naar de schriftelijke versie van mijn vraag.

Volgens de recente berichtgeving zal moederschapsrust wél blijven meetellen voor het pensioen, maar vrouwen die vóór 2003 zijn bevallen zullen mogelijk zelf moeten aantonen wanneer hun moederschapsverlof heeft plaatsgevonden. De Federale Pensioendienst beschikt namelijk niet over volledige historische gegevens, omdat periodes van moederschapsrust vóór 2003 administratief vaak als ziekte werden geregistreerd en vóór 1990 zelfs helemaal niet werden bijgehouden.

Het voorstel om de bewijslast bij de burger te leggen leidt terecht tot ongerustheid. Vrouwen die tientallen jaren geleden kinderen kregen, moeten nu plots aantonen dat ze moederschapsrust hebben opgenomen. Dat is niet alleen praktisch moeilijk, maar ook onrechtvaardig. Zij hebben immers gewerkt en bijdragen betaald op basis van het toen geldende stelsel.

Graag verneem ik van de minister:

Bevestigt u dat vrouwen die vóór 2003 zijn bevallen mogelijk zélf zullen moeten aangeven wanneer hun moederschapsrust heeft plaatsgevonden?

Hoe zal de Federale Pensioendienst in de praktijk nagaan of en wanneer vrouwen moederschapsverlof hebben opgenomen, gelet op het ontbreken van administratieve gegevens uit die periode?

Wordt er gewerkt aan een geautomatiseerde oplossing via de Kruispuntbank of andere databanken om deze informatie centraal te reconstrueren, zodat de bewijslast niet bij de burger terechtkomt?

Bent u bereid te garanderen dat geen enkele vrouw financieel benadeeld zal worden in haar pensioenberekening omdat haar moederschapsrust vóór 2003 niet administratief werd geregistreerd?

Erkent u dat deze situatie illustreert hoe de pensioenhervorming, ondanks goede intenties, opnieuw complexiteit en onzekerheid creëert voor burgers die recht hebben op duidelijkheid en rechtvaardigheid?

Mijnheer de minister, we kunnen het inderdaad niet aanvaarden dat de bewijslast bij de betrokkenen zelf wordt gelegd. Ik heb de indruk dat dat rond moederschapsverlof nog redelijk doenbaar is, omdat men bijvoorbeeld naar geboorteregisters kan verwijzen. U zult daar dan een aantal forfaitaire weken voor instellen. Voor tijdskrediet en loopbaanonderbreking geeft u evenwel aan dat men over geen enkele informatie beschikt en dat men zal proberen een aantal periodes automatisch toe te kennen. Dat begrijp ik niet zo goed. Wat bedoelt u met de automatische toekenning? Dat is wel echt heel vaag. U zegt dat u aan het onderzoeken bent hoe dat allemaal kan, maar ik heb de indruk dat er voor die periodes nog geen duidelijkheid is.

Ik zal over een paar weken opnieuw de vraag stellen of er vooruitgang is geboekt, want we moeten er absoluut van uitgaan dat de bewijslast niet bij de betrokkenen zelf wordt gelegd. Als het onmogelijk is voor de overheid om de gegevens terug te vinden, moet men misschien de hervorming herbekijken. Zo niet komen we toch in een heel bizarre situatie terecht.

Dank u wel, mijnheer de minister, voor uw antwoord. Ik ben er best wel mee tevreden. U wilt vermijden dat er extra last komt te liggen bij zowel de betrokken vrouwen als bij de pensioendienst en zult dan veeleer kiezen voor automatische toekenning. We moeten nog een beetje wachten op een tijdslijn, onder andere omdat men nog in de onderzoeksfase zit. Zoals mijn collega heeft gezegd, zullen we u over een paar maanden opnieuw vragen naar een stand van zaken, ook om op te volgen of er met betrekking tot de loopbaanonderbrekingen en tijdskredieten een betere oplossing is gevonden. Toch alvast bedankt voor uw inspanning.

Monsieur le ministre, en septembre dernier, le SPF Pensions a annoncé via le site mypension.be que la possibilité de se connecter à la plateforme à l'aide du numéro national et de la clé d'identification serait supprimée à partir du 1 er février 2026.

Actuellement, ce mode de connexion permet à de nombreux futurs pensionnés d'accéder facilement et directement à leurs informations personnelles sans recourir à des outils ou à des dispositifs techniques extérieurs, parfois difficiles à utiliser. Cette méthode simple et sécurisée est particulièrement appréciée par les personnes âgées ou moins familières avec les outils numériques. Il y en a encore et c'est la raison pour laquelle je m'intéresse à cette question.

Selon les informations publiées par le SPF, il resterait alors cinq possibilités à partir du 1 er février:

- l'application itsme, nécessitant un smartphone et un certain niveau de maîtrise technologique (se connecter via des applications extérieures, scanner un QR code, entrer un mot de passe, etc.);

- la clé numérique avec un code de sécurité obtenu après une vidéo-conférence d'environ 45 minutes auprès de Sigedis;

- l'identification européenne, subordonnée à la possession préalable d'une clé numérique;

- l'utilisation de la eID, la carte d'identité électronique, qui implique alors l'achat d'un lecteur de carte ou d'un PC adapté, avec le logiciel;

- la voie postale, qui constitue un retour à une procédure lente et peu adaptée à la société numérique actuelle.

Monsieur le ministre, cette suppression soulève de nombreuses inquiétudes, notamment parmi les seniors et les citoyens peu à l'aise avec les technologies numériques, pour lesquelles cette méthode de connexion représentait pourtant une solution accessible, fiable et équitable.

Monsieur le ministre, quelles sont les raisons précises qui motivent cette suppression à partir du 1 er février 2026? Une analyse d'impact a-t-elle été réalisée concernant l'accessibilité du site mypension.be pour les personnes âgées et/ou les citoyens en situation de fracture numérique? Quelles mesures de compensation ou d'accompagnement allez-vous prévoir pour les usagers qui ne disposent pas de smartphone, d'ordinateur ou de lecteur de carte d'identité? Comment le gouvernement fédéral envisage-t-il de maintenir ou de réintroduire une méthode de connexion simple, sécurisée et non technologique afin de garantir à tous les citoyens un accès effectif à leurs informations de pension?

Monsieur le ministre, je ne vais pas répéter le contexte de la question ni les questions qui ont déjà été posées. Je vais simplement rajouter une question.

Je voudrais savoir si une concertation a été engagée avec votre collègue de gouvernement, la ministre Matz, afin d'assurer une coordination interfédérale et de garantir que cette transition technologique ne se fasse pas au détriment des aînés.

Je rappelle que l'inclusion numérique n'est pas un luxe. Elle est une condition essentielle de la dignité et de l'autonomie de nos seniors. Supprimer une alternative simple, un outil éprouvé comme la clé d'identification reviendrait à creuser la fracture numérique au cœur même du service public des pensions.

Je vous remercie d'avance pour vos réponses, monsieur le ministre.

Monsieur le ministre, je vous remercie pour vos éléments de réponse.

Il est vrai qu’en lisant cette information, nous aurions pu craindre une difficulté d’accès au service mypension.be. Cependant, au travers des réponses que vous apportez, vous démontrez que ces questions ont bien été prises en compte, d’autant plus qu’il est question d’un dispositif en extinction pour les personnes qui résidaient à l’étranger. Vous avez également évoqué le rôle des coaches numériques, ainsi que les rendez-vous personnalisés à la carte qui, certes, durent 45 minutes mais permettent à chacun de comprendre les tenants et aboutissants de son dossier.

Nous constatons que des dispositions ont été prises pour que ce changement soit aussi un changement accepté par le citoyen.

Monsieur le ministre, je vous remercie pour vos réponses. En vous entendant évoquer les alternatives, une partie vulnérable du public pourrait croire qu’il faut une maîtrise informatique minimale ou la possibilité d’utiliser un smartphone. En revanche, je vous ai entendu à plusieurs reprises prononcer le mot "accompagnement" dans votre réponse. Je n’ai pas compté le nombre de fois que vous l'avez prononcé. Vous avez mentionné les aidants, les coaches, les experts du vécu ainsi qu’un service pension joignable. Les solutions que vous proposez permettent réellement un accompagnement humain et sécurisé.

De voorbije dagen trokken verschillende onthaalouders aan de alarmbel over de ongelijkheid in hun pensioenopbouw. Door de specifieke arbeidsregeling van het vroegere sui generis-statuut, dat gold tot 2003, dreigen heel wat jaren niet erkend te worden als gewerkte loopbaanjaren.

Een onthaalmoeder uit Haaltert getuigde dat zij tussen 1995 en 2003 onder dat statuut werkte en daardoor acht jaar dreigt te verliezen in haar pensioenberekening. Ondanks bijna een halve eeuw loopbaan, zou zij dus pas op 67 jaar een volledig pensioen kunnen genieten. Dat leidt begrijpelijkerwijze tot frustratie en een gevoel van miskenning bij deze groep, die tijdens de coronaperiode nog als essentieel beroep werd beschouwd.

Volgens uw kabinet konden onthaalouders voor 2003 geen sociale bijdragen betalen, en zouden de getroffen cohorten nu recht hebben op een gunstigere berekeningswijze die naar een minimumpensioen leidt. Maar dat lijkt in de praktijk niet of nauwelijks voelbaar.

Graag verneem ik van de minister:

Hoeveel onthaalouders worden volgens uw administratie getroffen door deze erkenningskloof voor de periode vóór 2003?

Op welke manier wordt de beloofde “gunstigere berekeningswijze" toegepast, en waarom leidt die niet tot effectieve gelijkstelling met loopbaanjaren na 2003?

Overweegt u bijkomende maatregelen om de getroffen onthaalouders - vooral wie tussen 1995 en 2003 actief was - alsnog een gelijke pensioenopbouw te garanderen, bijvoorbeeld via retroactieve gelijkstelling of een aanvullend pensioenrecht?

Hoe voorkomt u dat deze situatie zich herhaalt bij andere beroepsgroepen die in overgangsstatuten werkten, zoals pleegouders of gezinszorgers?

Dank u wel, mijnheer de minister, voor uw antwoord. We spreken inderdaad nog in de voorwaardelijke wijs, aangezien u nog bezig bent met uw pensioenhervorming. Ik vermoed echter dat er een gunstige regeling zal komen. U verwees immers naar een gunstige en tijdelijke regeling en naar het feit dat in de nieuwe pensioenwet ook in uitzonderingen wordt voorzien. Voorlopig is het echter nog afwachten. Ik vermoed dat u daar nog geen tijdlijn op zult kunnen zetten voor wanneer uw pensioenhervorming naar het Parlement komt. Ik hoop echter dat het begin volgend jaar zal zijn. We wachten dus met een visadempje af en ik hoop dat wat u daarnet in uw antwoord hebt gezegd ook werkelijkheid wordt. Dank u wel.

Monsieur le ministre, au moment où j'ai déposé cette question, votre gouvernement cherchait encore des solutions dans le brouhaha budgétaire. On voyait sortir des propositions, dans la presse essentiellement. J'avais notamment découvert que votre parti se tournait vers les pensionnés pour trouver 10 milliards d'économies. Parmi les nouvelles pistes, on citait un malus pension accéléré de 5 % et des ajustements concernant certains fonctionnaires.

Une des pistes proposées par votre cabinet est donc d'appliquer plus rapidement et dans son intégralité le malus sur les pensions, selon l'accord que le gouvernement a conclu cet été. Les personnes nées entre 1961 et 1965 perdront 2 % de leur pension par année de départ anticipé. Celles nées entre 1966 et 1974 perdront 4 % par an et celles nées après 1975 subiront une perte de 5 % par an. Vous aviez proposé d'accélérer la mise en œuvre de cette mesure et de faire passer plus rapidement toutes les personnes à un malus uniforme de 5 % par an.

Ensuite, vous avez proposé de supprimer le régime favorable aux enseignants à qui on demande déjà beaucoup d'efforts en Wallonie et à Bruxelles sur cette législature, parce qu'il n'y a pas que le fédéral qui cherche de l'argent. Aujourd'hui, on sait que vous avez décidé de plafonner l'index sur les pensions, ce qui a un impact sur à peu près un tiers des pensionnés et 80 % des fonctionnaires retraités.

Monsieur le ministre, ces mesures sont-elles encore sur la table des négociations pour le futur? Je parle des autres mesures qui avaient été avancées par votre gouvernement. Allez-vous vous en tenir à ceci? On sait que les efforts réalisés par ce gouvernement ne vont certainement pas se limiter uniquement à cet accord budgétaire présenté il y a une semaine.

Pouvez-vous nous communiquer des informations plus précises en ce qui concerne le plafond de l'index? Avez-vous modélisé l'opération afin de connaître l'impact précis sur les futurs pensionnés?

Merci, monsieur le ministre, pour votre réponse. En effet, j'ai participé à trois exercices budgétaires lorsque j'étais secrétaire d' É tat à l' é galité des genres, à l’ é galité des chances et à la Diversité. Vous n'êtes en place que depuis neuf mois et votre gouvernement peine à engranger des réformes. Je me réjouis de voir ce que l'avenir nous réserve avec ce gouvernement. Passons outre cette provocation délibérée de votre part. Lorsque j'étais à votre place, je me battais pour les publics dont j'avais la charge, pour les droits des femmes, pour les droits des personnes LGBTQIA+, pour les personnes racisées qui subissent des discriminations chaque jour. Vous, que faites-vous en tant que ministre des Pensions? Vous retirez des droits aux pensionnés. Vous allez contre les personnes dont vous êtes censé être le protecteur. C'est ça votre vision d'un ministre des Pensions. Ce n'est pas la mienne.

Mijn vraag is deels behandeld in uw begrotingstabel, naar wat ik heb gezien. Dat is een goede zaak, maar misschien kunt u ons toch wat meer vertellen over de status van de Zuidertoren. In het verslag van het Monitoringcomité van september werd opnieuw, net zoals in juli, vermeld dat er nog geen rekening was gehouden met de mogelijke budgettaire impact van de renovatie van de Zuidertoren, in afwachting van een beslissing van de regering daarover. Die beslissing hebt u ondertussen genomen. Ik heb gezien dat u voor de komende jaren een groeipad hebt voorzien.

Kunt u ons zeggen welke beslissing er genomen is over de toekomst, de financiering van de renovatie? In het regeerakkoord is bepaald dat de renovatie mocht doorgaan, gefinancierd vanuit de reserves. Wat is de geraamde kostprijs van die renovatie? Hebt u voldoende geprovisioneerd of voorzien voor die volledige renovatie? Wat zou een verkoop van de Zuidertoren opbrengen?

Ik dank u daarvoor, want dat was precies de vraag die ik u wou stellen. Momenteel is immers 114 miljoen euro ingeschreven in de tabellen maar ik begrijp dat er bijkomende bedragen zijn ingeschreven voor 2030 en 2031, aangezien de totale kost, zoals u aangaf, 177 miljoen euro bedraagt. Het is uiteraard een verantwoorde keuze om het gebouw te renoveren, omdat die renovatie de waarde zal doen stijgen. Ik vroeg mij af over hoeveel jaar het zou worden gespreid. De renovatie zou afgerond moeten zijn in 2031, als ik het goed begrijp. Ik dank u. Hiermee hebt u mijn vraag beantwoord.

Monsieur le ministre, notre gouvernement est aujourd’hui en pleine réforme des pensions; une réforme certes nécessaire et courageuse. Les Engagés soutiennent pleinement cette réforme car elle vise à garantir la finançabilité de notre système et la solidarité entre générations.

Nous savons que, pour préserver la soutenabilité de notre modèle, il faut aussi encourager celles et ceux qui souhaitent poursuivre une activité professionnelle après la retraite, tout en ayant des règles claires et équitables. Or une inégalité de traitement persiste entre les pensionnés selon le statut sous lequel ils poursuivent une activité.

D'une part, un pensionné qui choisit de travailler comme indépendant reste soumis aux cotisations sociales d’indépendant et à l’impôt sur le revenu et, d'autre part, un pensionné qui exerce une activité via un flexi-job n’est soumis ni à l’un ni à l’autre.

En d’autres termes, un pensionné actif dans un flexi-job peut cumuler intégralement ses revenus sans prélèvements, là où un pensionné indépendant, pourtant lui aussi actif, se voit imposer une contribution significative. Cette situation interroge d’autant plus que les deux profils participent activement à la dynamique économique et au financement de la sécurité sociale, simplement sous des formes différentes.

Monsieur le ministre, le gouvernement envisage-t-il de revoir cette asymétrie de traitement entre les pensionnés actifs selon leur statut, afin d’assurer peut-être une plus grande équité fiscale et sociale? Des ajustements spécifiques sont-ils à l’étude pour alléger les charges sociales des pensionnés indépendants, au moins dans une certaine limite de revenus, comme c’est déjà le cas pour les flexi-jobs?

Monsieur le ministre, je vous remercie pour vos réponses. Je pense que vous faites preuve d’une ouverture pour poursuivre la réflexion. Vous rappelez certaines principes de comparaison entre salariés et indépendants. Du côté des Engagés, nous continuerons à soutenir une approche qui vise une stimulation positive de l’activité après la pension, une cohérence entre statuts, et surtout une reconnaissance juste de ceux qui souhaitent rester actifs, quel que soit le cadre dans lequel ils le font.

Mijnheer de minister, volgens het meest recente verslag van het Monitoringcomité werden de uitgaven voor de pensioenen naar boven bijgesteld met plus 129 miljoen euro ten opzichte van juli.

Dat komt volgens het Monitoringcomité vooral foor een stijging van de pensioenuitgaven in het werknemersstelsel, na integratie van de impact van het zogenaamde zomerakkoord, goed voor 426 miljoen euro extra, deels gecompenseerd door een aantal verminderingen in andere uitgaven.

In datzelfde verslag, dat ik goed gelezen heb, staat ook dat die herziening te maken heeft met de beslissing dat de cap , de beperking van de gelijkgestelde periodes, geen effect meer zou hebben op de berekening van het gewaarborgd minimumpensioen, waardoor de verwachte besparingen sterk dalen.

Mijnheer de minister, kunt u toelichten waaruit die 426 miljoen euro extra pensioenuitgaven precies bestaan?

Mijn belangrijkste vraag is: hoeveel daarvan is rechtstreeks toe te schrijven aan de wijziging inzake de cap op het minimumpensioen?

Hoeveel is te wijten aan andere beslissingen binnen het zomerakkoord?

Welke impact verwacht u op de meerjarenbegroting en op de duurzaamheid van het pensioenstelsel?

Mijnheer de minister, ik val van mijn stoel en hoop dat ik het misschien verkeerd begrepen heb. U bent na uw zomerakkoord 450 miljoen kwijt voor de pensioenen. Dat is de grootste trofee van minister Vandenbroucke. Die cap gaat tegen uw regeerakkoord in, want nergens was voorzien dat een ander systeem in werking zou moeten treden voor de minimumpensioenen. Dat is een stap achteruit tegenover wat de vorige regering had voorzien en wat uiteindelijk fair was. De mensen die een loopbaan van 30 jaar moeten hebben om een minimumpensioen te kunnen krijgen, moeten effectief gewerkt hebben. Zij moesten ‘maar’ 5.000 dagen hebben gewerkt. Ik dacht dat u die voorwaarden nog zou versterken, maar u doet net het tegenovergestelde, u laat die voorwaarden vallen. U creëert eigenlijk een discriminatie; daarover moet u eens goed nadenken. U creëert een discriminatie tussen iemand die een minimumpensioen heeft van 1.800 euro bruto en die wel ziekte en werkloosheid mag meerekenen en dus misschien 15 jaar werkloos is geweest, tegenover iemand die geen minimumpensioen, maar wel een gewoon pensioen van 1.900 euro bruto heeft, maar dat niet mag meerekenen, want hij krijgt een cap van 40 % van gelijkgestelde periodes. Dat is een gigantische en niet te verantwoorden discriminatie tussen twee categorieën mensen. Ik kan alleen vaststellen – en ik betreur dat – dat u hebt geplooid voor Vooruit, dat u op de knieën bent gegaan. Dat is de grootste trofee ooit en een duidelijke stap achteruit ten opzichte van wat de regering-De Croo had beslist inzake minimumpensioenen, wat op dat moment een stap vooruit betekende.

Mijnheer de minister, de wettelijke pensioenleeftijd is sinds dit jaar 66 jaar en vanaf 2030 zal die 67 zijn. In heel wat wetgeving wordt echter nog steeds verwezen naar de leeftijd van 65 jaar. Bijvoorbeeld om in aanmerking te komen voor een fiscale vermindering bij pensioensparen of langetermijnsparen hanteert men de voorwaarde jonger dan 65 te zijn. Ook arbeidsongeschiktheidsverzekeringen en de tegemoetkoming voor personen met een handicap hanteren de leeftijdsgrens van 65 jaar. Werknemers die in een landingsbaan zaten en halftijds of vier vijfde werkten, kwamen daarvoor maar in aanmerking tot 65 jaar. Zij dreigden zonder uitkering te vallen na het einde van die landingsbaan op 65 jaar en de nieuwe pensioenleeftijd van 66 of later.

Sommige van deze hiaten zijn ondertussen opgelost via wetsontwerpen, waaronder de tegemoetkoming voor de personen met een handicap. Voor andere hiaten zijn er wetsvoorstellen ingediend, waaronder door leden van de cd&v-fractie. Er zijn echter zeker nog heel wat wetten waarin nog steeds de leeftijdsgrens van 65 gehanteerd wordt en waarvan we het soms zelf niet weten.

Is er een lijst gemaakt van alle wetten die nog moet worden aangepast aan de nieuwe pensioenleeftijd? Als die lijst er nog niet is, is het dan mogelijk om de verschillende departementen te vragen om voor hun departement zo’n lijst te maken, zodat we kunnen voorzien in een aanpassing van de wetgeving? Kunnen die departementen die aanpassingen dan zelf doorvoeren? Is het niet haalbaarder of eenvoudiger om via een interpretatieve wet in het kader van de pensioenhervorming te verduidelijken dat in alle wetten waarin de leeftijd van 65 als grens wordt gehanteerd, dit telkens wordt vervangen door ‘de wettelijke pensioenleeftijd’? Zo vermijden we hiaten in de wetgeving en bieden we iedereen de nodige rechtszekerheid.

Mijnheer de minister, ik had zelf ook al gezegd dat de verhoging van de pensioenleeftijd lang geleden werd beslist. Het is jammer dat er ondertussen nog altijd zoveel hiaten opduiken in wetgeving die nog niet is aangepast. Ik heb u twee voorstellen gedaan in dat verband, hetzij werken via de verschillende departementen, hetzij met een interpretatieve wet. Als u stelt dat die interpretatieve wet niet het beste middel is om dit te remediëren, dan hoop ik dat u in de ministerraad de andere ministers opnieuw oproept om in hun departement de nodige stappen te zetten. Ik heb immers slechts enkele voorbeelden genoemd van wetgeving die nog niet werd aangepast. Er zullen zeker nog problemen opduiken. We moeten daar tijdig aan beginnen. Men had inderdaad veel vroeger kunnen starten, maar dat is niet overal gebeurd. Het is hoog tijd om de wetgeving aan te passen, want op dit ogenblik zijn burgers daarvan de dupe. Ze vallen tussen wal en schip als regelgeving niet is aangepast. Onder meer voor de landingsbanen was dat een probleem. Dat zijn zaken die dringend moeten worden aangepakt. Ik hoop dat u dit in de ministerraad wilt bepleiten.

Mijnheer de minister, sinds 1 juli 2024 kan wie vervroegd met pensioen gaat, via de pensioenbonus een premie opbouwen om langer aan het werk te blijven. Die bonus bedraagt maximaal 22.650 euro bij drie jaar extra arbeid en is uitbetaalbaar voor wie effectief na 1 januari 2025 met pensioen gaat. De maatregel sluit aan bij de eerdere hervorming waarbij de wettelijke pensioenleeftijd werd verhoogd, maar tegelijk blijkt dat louter de verhoging van de pensioenleeftijd onvoldoende is, zolang vervroegde uittreding mogelijk blijft. De bonus moet precies een incentive bieden om door te werken tot en desgevallend na de wettelijke pensioenleeftijd.

Recent werd bericht dat ruim 70.000 Belgen tussen januari en september 2025 definitief stopten met werken, dat 15.388 onder hen een pensioenbonus ontvingen, dat amper 1.680 doorwerkten na de wettelijke leeftijd en dat de maatregel in 2025 circa 267 miljoen euro zou kosten. Op basis van die cijfers werd geconcludeerd dat de bonus op geen enkele manier resulteert in minder vervroegde pensioneringen of tot langer doorwerken.

Wat was in elk van de voorbije vijf jaar het percentage personen dat op het eerste mogelijke moment met vervroegd pensioen instroomde? Wat is de stand van zaken voor het lopende jaar?

Met andere woorden, wat is de verhouding tussen het aantal mensen dat daadwerkelijk vervroegd met pensioen ging, en het aantal mensen dat daarvoor in dat jaar in aanmerking kwam? Voor de overige vragen verwijs ik naar de schriftelijke versie.

Sinds 1 juli 2024 kunnen wie vervroegd met pensioen kán gaan, via de zgn. pensioenbonus een premie opbouwen om langer aan het werk te blijven. Die bonus – maximaal 22.650 euro bij drie jaar extra arbeid – is uitbetaalbaar voor wie effectief na 1 januari 2025 met pensioen gaat. De maatregel sluit aan bij de eerdere hervorming die de wettelijke pensioenleeftijd optrok, maar erkent tegelijk dat louter de leeftijd verhogen onvoldoende is zolang vervroegde uittreding mogelijk blijft. De bonus beoogt precies daar een incentive te bieden: doorwerken tot (en desgevallend voorbij) de wettelijke pensioenleeftijd.

In recente berichtgeving werd echter gesteld dat “ruim 70.000" Belgen tussen januari en september 2025 definitief stopten met werken, dat 15.388 onder hen een pensioenbonus ontvingen, dat “amper 1.680" doorwerkten voorbij de wettelijke leeftijd, en dat de maatregel in 2025 circa 267 miljoen euro zou kosten. Op basis van die cijfers werd geconcludeerd dat de bonus “op geen enkele manier" leidt tot minder vervroegde pensioneringen of langer doorwerken.

Om deze conclusies te kunnen toetsen aan de doelstellingen en het ontwerp van de maatregel, heb ik volgende vragen.

Wat was in elk van de voorbije vijf jaren én de stand van zaken voor het lopende jaar het percentage personen dat op het eerst mogelijke moment met vervroegd pensioen instroomde, m.a.w. de verhouding tussen het aantal mensen dat effectief vervroegd met pensioen ging en het aantal mensen dat daarvoor in dat jaar in aanmerking kwam (graag jaarlijks, met percentages en absolute aantallen)?

Voor de ruim 13.700 personen die in 2025 in aanmerking kwamen voor vervroegd pensioen én een pensioenbonus ontvingen: hoeveel gingen effectief met pensioen 1 jaar, 2 jaar en 3 of meer jaren na hun vervroegde pensioenleeftijd (graag per categorie absolute aantallen en percentages), en hoeveel werkten niet langer door dan hun vervroegde pensioenleeftijd?

De geraamde kost van 267 miljoen euro in 2025: betreft dit een bruto- of nettoraming, en houdt dit bedrag rekening met het langer doorwerken (en dus de extra overheidsinkomsten uit sociale bijdragen en personenbelasting)? Zo ja, hoe werd dit verrekend; zo nee, waarom niet?

Wat was het gemiddelde loon in het laatste werkjaar van de betrokkenen vlak vóór zij met pensioen gingen?

Wordt er ingebroken op lopende opbouwen van de pensioenbonus wanneer de bonus van de vorige regering wordt geschrapt? Pleegt de overheid hier opnieuw contractbreuk?

Wordt er gewerkt met overgangsperiode tussen de 'nieuwe' en 'oude' pensioenbonus?

Mijnheer de minister, ik vind uw antwoord bijzonder interessant. Dit is nu net het punt. Onder meer de heer Ronse heeft in de pers gezegd dat de pensioenbonus van de vorige regering heel duur was en 267 miljoen euro zou kosten. U hebt ons zonet de waarheid verteld. Die 267 miljoen euro zijn de brutokosten, maar niet de nettokosten. Dat is een aanzienlijk verschil, want de nettokosten kunnen eigenlijk neerkomen op een opbrengst. De correcte berekening moet immers ook rekening houden met wat de staat bespaart – er zijn nog geen pensioenuitkeringen, omdat mensen langer blijven werken – en met wat hij aan belastingen en sociale bijdragen op het loon ontvangt. U weet even goed als ik dat elke werknemer die langer blijft werken, ongeveer 24.000 euro per jaar opbrengt voor de staatskas doordat er geen pensioen wordt uitgekeerd en wel belastingen en bijdragen worden geïnd. Ik hanteer daarmee nog een conservatieve raming, want ik vermoed dat uw cijfer hoger ligt. De pensioenbonus van de vorige regering bedroeg 22.000 euro over drie jaar, dus maximaal 7.300 euro per jaar. Men hoeft geen 10 jaar te studeren om te begrijpen dat een extra werkjaar meer opbrengt dan de kosten van de bonus. De bonus kan – ik ben daarvan overtuigd – dus zelfs financieel positief zijn voor de overheid. Ik begrijp niet waarom u dat negeert. U geeft vandaag toe dat uw cijfer enkel betrekking had op de pensioenuitgaven. Ondertussen verschijnt overal in de kranten dat de kosten van de pensioenbonus 267 miljoen euro bedraagt. Dat klopt dus helemaal niet. Die voorstelling is volledig verkeerd. Kort gezegd is het onjuist om uitsluitend over de brutokosten te spreken zonder de extra inkomsten mee te rekenen. Ik weet niet of het gaat om intellectuele luiheid of om kwade trouw, die verklaring klopt in ieder geval niet, mijnheer de minister. Dank u voor uw eerlijke antwoord vandaag.

Mijnheer de minister, nu de paas- en zomerakkoorden worden heronderhandeld, dreigt een aantal hervormingen pas later in het Parlement te landen. Wij weten dat die hervormingen er niet voor volgend jaar zullen aankomen. Dat werd ook bevestigd.

Het probleem daarmee is dat vrij veel maatregelen in de pensioenhervorming op jaarbasis worden bepaald. Als ze dus niet uiterlijk op 31 december worden goedgekeurd, kunnen ze niet meer in werking treden, behalve als men ze retroactief wil invoeren.

Mijnheer de minister, bevestigt u dat de pensioenmaatregelen niet in werking kunnen treden in hetzelfde jaar waarin ze door het Parlement worden goedgekeurd? Er is wel een uitzondering voor de pensioenbonus en de IGO-controles, dat weten wij, maar hier gaat het over de andere maatregelen. De maatregelen met betrekking tot de convergentie van de stelsels, de malus enzovoort vormen de kern van uw pensioenhervorming en gelden op jaarbasis. Onderschrijft u dit principe expliciet?

Indien de wetteksten het Parlement niet tijdig bereiken en dit jaar niet meer ter stemming kunnen worden voorgelegd, kunt u de budgettaire impact per maatregel, dus lijn per lijn, meedelen voor de jaren 2027, 2028 en 2029, graag met een overzicht per jaar in miljoen euro?

Mijnheer de minister, ik heb een gelijkaardige vraag. Onder druk van de sociale beweging werden een aantal maatregelen ingetrokken. Daar ben ik blij mee. De kortstondige ziekteperiodes bij de malus was de eerste maatregel waarover u zei het toch niet te gaan doen zoals het in het regeerakkoord staat. Over de tijdelijke werkloosheid, een beslissing uit het zomerakkoord, zei u vervolgens dat geen tijdelijke werkloosheid te gaan bestraffen. In het laatste begrotingsakkoord gaat het over langdurig zieken en over moederschapsrust en het recht op vervroegd pensioen na 42 gewerkte jaren op 60 jaar, met 234 effectief gewerkte dagen per loopbaanjaar.

Een aantal maatregelen zijn dus afgesteld en een aantal maatregelen uitgesteld. De eerste maatregel die zal worden uitgesteld, heeft betrekking op de pensioenmalus. Die zal er niet komen in 2026. Dat is een heel goede zaak is, want ik vind dat een zeer onrechtvaardige maatregel.

Er stonden nog andere maatregelen in het regeerakkoord die vanaf 1 januari 2026 zouden gelden. Ik denk dan aan de perequatie van de pensioenen van de ambtenaren en het overlevingspensioen. In de tekst staat dat het overlevingspensioen vanaf 1 januari 2026 door een tijdelijke overgangsuitkering zal worden vervangen. Ik denk aan het ziektepensioen voor ambtenaren.

Ik krijg heel veel vragen van mensen die in die concrete gevallen zitten. Zij vragen hoe dat nu juist zit. Mijnheer de minister, kunt u meer toelichting geven over wat er precies gaat gebeuren? Wat is de timing van de pensioenhervorming?

Ik zou toch graag die tabel zien. Ik heb de tabel van uw pensioenopbrengsten en -kosten. Ik ben nogmaals in de war. Oorspronkelijk moest die actuariële neutraliteit, dus het bonus-malussysteem, 62 miljoen euro opbrengen in 2026, maar in de herraming werd dat plots 358 miljoen euro. De convergentie tussen de stelsels moest 125 miljoen euro opleveren. Nu blijkt dat die opbrengst slechts 3,2 miljoen euro bedraagt voor 2026. Ik zou graag willen begrijpen hoe het zit. De tabellen en de cijfers veranderen voortdurend. Hoe wilt u dan in 2026 358,6 miljoen euro halen uit uw actuariële neutraliteit? U zult uw bonus invoeren, maar dat zal voor 2026 weinig of niets opleveren. Vanaf wanneer wordt de bonus ingevoerd en vanaf wanneer zal dat het geraamde bedrag opleveren? Kunt u dat toelichten? Er lijkt immers iets niet te kloppen in de cijfers. Mogen wij ook de afgeklopte tabel ontvangen, zodat wij goed kunnen begrijpen wat u wel of niet meerekent in de pensioenhervormingen voor 2026? Kunt u daarop antwoorden?

U geeft geen enkel cijfer, mijnheer de minister. Dat kan toch niet. U hebt nu een begrotingsakkoord. Ik heb gewacht met deze vraag tot het begrotingsakkoord er was. Ik vermoed dat u inmiddels weet wat de pensioenhervormingen concreet zullen opleveren. Op dit moment is er geen enkele transparantie over wat de actuariële neutraliteit, dus het pensioenbonussysteem, voor 2026 zal opbrengen. Zoals ik eerder zei, moest de convergentie tussen de stelsels 125 miljoen euro opleveren, maar nu blijkt dat slechts 3,2 miljoen euro te zijn. Er is dus sprake van een aanzienlijk verlies door het uitstellen van de pensioenhervormingen.

Ik meen dat we recht hebben op enige transparantie over die cijfers. Ik zou die gegevens graag ontvangen. Ik weet niet of u nog tabellen zult toevoegen aan het verslag, maar ik begrijp niet waarom deze tabellen circuleren terwijl u dat niet bevestigt. Kunt u het bedrag van 358,6 miljoen euro bevestigen?

Dank u wel, mijnheer de minister. Ik heb drie punten. Ten eerste was de vraag van mevrouw Bertrand bij ons ook gerezen. De cijfers in de tabellen zijn helemaal niet logisch. Er zijn opbrengsten vermeld voor 2026 die er duidelijk niet zullen zijn, alsook opbrengsten voor 2027 die totaal irrealistisch lijken. We ontvangen daarom graag een volledig overzicht van de gemaakte berekeningen. Ik ga ervan uit dat die beslissingen toch op precieze berekeningen zijn gebaseerd. Ten tweede is de zogenoemde actuariële neutraliteit duidelijk niet neutraal. De pensioenmalus zal veel opbrengen. Actuariële neutraliteit zou betekenen dat mensen langer werken en dat de afname van de pensioenen dat zou compenseren. Dat blijkt duidelijk niet het geval, zeker niet met de vervroegde invoering van de pensioenmalus voor een aantal mensen. Ten derde benadrukt u opnieuw dat mensen die een recht op vervroegd pensioen openen, dat recht behouden. Dat is voor veel mensen bijzonder belangrijk. Aanvankelijk was niet voorzien in die maatregel. Om die reden zijn veel mensen met pensioen gegaan. Daar bestaat een overzicht van. In 2025 zijn meer mensen met vervroegd pensioen gegaan dan in 2024, waardoor de opbrengst van de hele hervorming zelfs negatief is voor de begroting. Ik heb genoteerd dat u nogmaals, officieel en uitdrukkelijk, bevestigt dat mensen die een recht op vervroegd pensioen openen, dat recht behouden. Dat is voor ons een bijzonder belangrijk punt.

Mijnheer de minister, in uw beleidsverklaring stelde u dat een transparante en toegankelijke pensioencommunicatie een van de kritische factoren is om het vertrouwen in het sociaal contract te behouden. U schrijft dat elke burger op elk moment van zijn levensloop recht heeft op een gepersonaliseerde, eenvoudige, volledige en duidelijke pensioencommunicatie. U geeft de administratie de opdracht om mensen correct te blijven informeren via MyPension.be, zodat zij steeds kunnen rekenen op toegankelijke en kwalitatieve informatie.

In het implementatieplan van de pensioenhervorming voor MyPension.be stel ik echter vast dat de Pensioendienst de gebruiker niet steeds en op elk moment toegankelijke en kwalitatieve informatie zal kunnen bieden. De Pensioendienst stelt immers voor om direct na de goedkeuring van de pensioenwet de ramingsfunctionaliteit van MyPension.be, dus de vroegste pensioendatum en het pensioenbedrag, tijdelijk te verwijderen en vervolgens stelselmatig de informatie terug te plaatsen die zeker is. Tot zeker oktober 2027 zullen er mensen in het ongewisse blijven over hun pensioenbedrag en -datum. Die schatting ging bovendien nog uit van een pensioenhervorming dit jaar, wat niet langer het geval zal zijn.

Mijnheer de minister, hoe zullen mensen met vragen over hun pensioen gerustgesteld worden tussen de goedkeuring van het wetsvoorstel en de volledige uitrol in MyPension.be? Hoe moeten mensen de impact op hun pensioen van bepaalde gebeurtenissen tijdens hun loopbaan zelf correct kunnen inschatten? Hoe zal een werknemer die nog volop in zijn loopbaan zit bijvoorbeeld de potentiële impact van de cap van 20 % gelijkstellingen kunnen inschatten en simuleren?

Ondertussen lijken zowel werknemers- als zelfstandigenorganisaties binnen het Beheerscomité in te zien dat de versnelde uitrol van de pensioenhervorming tot chaos zal leiden. Zij pleiten ervoor om de implementatie minstens een jaar uit te stellen. Wat is uw reactie daarop?

Dank u wel, mijnheer de minister. We zijn het erover eens dat correcte en tijdige informatie over het pensioen en de pensioengegevens cruciaal is voor het vertrouwen van de mensen in het pensioensysteem. Ik heb begrepen dat u gezegd hebt dat de informatie voor wie niet geïmpacteerd is, versneld opnieuw op MyPension.be kan komen. Dat is alvast belangrijk, aangezien heel veel mensen niet geïmpacteerd zullen zijn. De moeilijkste maatregelen gelden echter precies voor diegenen die wel geïmpacteerd zijn. Ik heb ook begrepen dat u een implementatieplan gevraagd hebt tegen de derde lezing. Dat is interessant. Zult u dat plan ook met ons delen, kunnen wij daarin inzage krijgen? Ik zie u bevestigend knikken. Dat is heel goed. Tot slot, u zei dat de cap beslist is binnen de regering. Die zal er dus komen. Eerst 40 % en dan 20 %. Dat weet ik, maar net daarom is het zo belangrijk dat dat ook mee wordt opgenomen in de tools, zodat de mensen de simulatie kunnen maken van de impact als ze daarin nog een bepaald stelsel opnemen. Ik kijk zeker uit naar dat implementatieplan, zodat we dat grondig kunnen analyseren.

Mijnheer de minister, ik kom graag terug op enkele vragen over het zorgverlof die mevrouw Dedonder, de heer De Witte en mevrouw Schlitz in de commissie voor Sociale Zaken, Werk en Pensioenen op 30 september 2025, een eeuwigheid geleden, stelden. U werd toen gevraagd welke soorten zorgverlof en periodes als gelijkgestelde periodes voor de berekening van de pensioenmalus en het recht op vervroegd pensioen zouden worden beschouwd. U antwoordde toen dat u uw diensten de opdracht had gegeven om een uniforme definitie van effectief gewerkte perioden uit te werken, waarbij het geboorteverlof, het ouderschapsverlof, het adoptieverlof en het pleegzorgverlof, evenals de tijdelijke werkloosheid beschouwd zouden worden als gewerkte dagen zonder maximale duur.

In die opsomming verwees u echter niet naar specifieke situaties van tijdskrediet met een zorgmotief. De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) erkent vijf zorgmotieven: zorgen voor kinderen jonger dan acht jaar, palliatieve zorg verlenen, zorgen voor een zwaar ziek gezins- of familielid, zorgen voor uw kind jonger dan 21 jaar met een handicap en bijstand of zorg verlenen aan uw zwaar ziek minderjarig kind of aan een zwaar ziek minderjarig kind dat deel uitmaakt van uw gezin. Worden die vijf vormen van zorgkrediet eveneens beschouwd als gewerkte dagen zonder maximale duur en dus volledig erkend als gelijkgestelde periode? Zo niet, hoe rijmt u dat met de bewering dat u bij uw hervorming rekening houdt met de loopbaan van vrouwen, die vaker deeltijds werken? Het zijn immers vaak vrouwen die die vormen van tijdskrediet opnemen.

Geldt de gelijkstelling van die zorgkredieten, alsook de gelijkstelling van het zorgverlof, ook voor statutairen. Intussen bereiken ons immers berichten dat dat alvast voor het Vlaamse zorgkrediet niet het geval zou zijn. Kunt u dat bevestigen?

Dank u wel, mijnheer de minister. Dat is een heel uitgebreid en duidelijk antwoord. Er zit ook een logica in het in aanmerking nemen van bepaalde verloven. Begrijp ik het dan goed dat de informatie die ons over het Vlaams zorgkrediet bereikt, fout is en dat dat dus ook volledig gelijkgesteld is, net zoals de andere zorgverloven?

Dat is heel duidelijk, dank u wel.

Mijnheer de minister, we hadden het daarstraks over mypension.be, maar onlangs werd ik op een ander probleem gewezen, in verband met uw doelstelling om volledig en duidelijk over de pensioenbepalingen te communiceren, met name wanneer het gaat over de impact van de beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd. Zo blijkt dat, zodra iemand in 2024 een dag werkloos was, op mypension.be geen raming van de loopbaan en dus van de pensioendatum en het pensioenbedrag wordt gemaakt. Er zou namelijk een probleem zijn met de datadoorstroming tussen de RVA en de pensioendienst. De RVA zou slechts een keer per jaar gegevens doorsturen, waardoor gegevens over de werkloosheidsstatus onvolledig zijn. Het is onduidelijk hoe lang dat probleem zal aanhouden en hoe snel de RVA zijn interne processen kan optimaliseren.

Mijnheer de minister, bent u op de hoogte van de problematiek? De beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd werd reeds afgelopen zomer afgeklopt. Het was dus reeds voor de zomer duidelijk dat de werkloosheid een impact op de pensioendatum en op het bedrag zou hebben. Hoe komt het dan dat dat probleem pas in november is vastgesteld?

Wanneer werd de vraag naar gegevensdoorstroming aan de RVA voor het eerst gesteld? Wat is de omvang van het probleem? Heeft het alleen betrekking op minstens een dag volledige werkloosheid of ook op tijdelijke werkloosheid? Wat met deeltijds werkenden met een aanvullende uitkering? Hoeveel mensen in totaal zullen hun pensioengegevens niet kunnen raadplegen door de problemen met de gegevensdoorstroming?

Hoe zult u, samen met uw collega Clarinval, ervoor zorgen dat het probleem zo snel mogelijk wordt opgelost? Welke concrete stappen en deadlines zult u daarbij vooropstellen?

Monsieur le ministre, depuis le début du mois de novembre, de nombreux citoyens nous indiquent constater sur mypension.be une modification soudaine de leur date de pension anticipée ainsi qu'un report, parfois de plusieurs années, une disparition de l’option “pension anticipée”, ou encore une baisse du montant futur de leur pension.

Selon le Service fédéral des Pensions (SFP), il ne s’agit pas d’un dysfonctionnement mais d’un changement méthodologique lié à la future limitation du chômage assimilée dans le calcul de la carrière, ainsi qu’à l’anticipation des nouvelles règles prévues par la réforme des pensions. Il apparaît que, lorsqu’un travailleur a connu une période de chômage en 2024, le système ne projette plus automatiquement la poursuite de l’activité dans l’avenir, ce qui peut faire perdre, sur mypension.be, le droit anticipé estimé jusqu’ici. Selon le SFP, ce changement pourrait avoir des effets s'étalant sur six à sept années pour certains profils.

Monsieur le ministre, dans un contexte où la réforme des pensions doit renforcer la lisibilité et non créer de l'incompréhension, de nombreux futurs pensionnés aimeraient rapidement obtenir des éclaircissements à cet égard. Ainsi, quelles instructions ont-elles été données au SFP concernant l’adaptation des projections sur mypension.be, notamment pour les personnes ayant connu une période de chômage récemment?

Envisagez-vous une communication officielle sur mypension.be et par le biais du SFP, afin d'expliquer clairement ces changements de calcul et de dissiper toute inquiétude chez les travailleurs proches de la pension?

Enfin, pouvez-vous garantir que les mises à jour futures sur mypension.be intègreront de manière transparente le report du bonus-malus et les conditions définitives de la réforme, afin que chaque citoyen dispose d’une projection fiable et compréhensible?

Mijnheer de minister, ik kan alleen maar herhalen dat heldere informatie en communicatie cruciaal zijn om het vertrouwen van de mensen in het systeem te behouden en hier gaat het over informatie die voorhanden is, maar die niet vlot genoeg van de ene dienst naar de andere vloeit. Eén keer per jaar is het wel mogelijk om die informatie door te sturen, maar op regelmatige basis is het niet mogelijk?

U en ik komen allebei uit de wereld van de informatica. We weten dat dat wel mogelijk moet zijn; het kan toch niet anders? U zegt dat de situatie kan worden geüpdatet voor de betrokkene, zodra die een brief van de RVA heeft gekregen.

Wanneer iemand een brief ontvangt van de RVA, zijn de gegevens toch beschikbaar in de informaticasystemen? Het gaat dus om een informaticaprobleem en dat moet toch kunnen worden opgelost. Ik vraag dan ook om daar zo snel mogelijk werk van te maken.

Merci, monsieur le ministre, pour vos précisions qui étaient vraiment nécessaires, parce qu'il s'agit de la confiance dans les projections de pensions. Vous avez rappelé que les changements observés sur le site mypension.be ne sont pas des erreurs, mais la conséquence logique de l'adaptation aux nouvelles règles de carrière et à la réforme. Il importe de le dire clairement. Pour Les Engagés, cette réforme ambitieuse doit vraiment aller de pair avec une information lisible et un outil fiable. Nous vous soutenons pleinement dans votre démarche d'explications et de clarification. Nous savons que ce n'est pas simple.

Ik verwijs naar de ingediende vraag.

Geachte vice-eersteminister Jan Jambon,

In juni 2024 werd in het Staatsblad de wet gepubliceerd die de tijdelijke arbeidsongeschiktheidsuitkering voor ambtenaren (TAVA) invoert. Deze hervorming moest de re-integratiekansen van langdurig arbeidsongeschikte ambtenaren versterken en hun minimale sociale bescherming verbeteren. Volgens de wet zouden ambtenaren vanaf 1 januari 2028 niet langer vervroegd met pensioen kunnen wegens lichamelijke ongeschiktheid, maar eerst terechtkomen in een tijdelijke arbeidsongeschiktheidsregeling, met regelmatige opvolging van hun re-integratie en met een gewaarborgd vervangingsinkomen.

De regering stelt nu voor om het TAVA-stelsel reeds op 1 januari 2026 te laten uitdoven, dus vóór het effectief in werking treedt. Ambtenaren zouden voortaan moeten overstappen op een stelsel van arbeidsongeschiktheids- en invaliditeitsverzekering zoals in de privésector. Dit zorgt voor grote ongerustheid, aangezien veel langdurig zieken opnieuw financiële onzekerheid dreigen te ervaren. Zo zouden samenwonenden, die onder TAVA een gewaarborgd inkomen hadden, kunnen terugvallen op slechts 40 % van hun laatst verdiende loon, bovendien geplafonneerd.

De regering wil met deze hervorming een belangrijke structurele besparing realiseren op de pensioenuitgaven en heeft zich daar ook toe verbonden voor de Europese Commissie in het kader van de Recovery and Resilience Facility.

Ik heb dan ook de volgende vragen:

Hoe zal deze nieuwe ziekte- en invaliditeitsregeling eruit zien?

Aangezien 1 januari 2026 niet langer haalbaar lijkt, welke nieuwe ingangsdatum wordt vooropgesteld?

Waarom wordt TAVA zo snel al weer afgeschaft? Op welke evaluatie beroept u zich?

De nieuwe regeling voorziet in lagere uitkeringen en verlaagt daardoor het beschermingsniveau voor ambtenaren. Is hiervan een effectanalyse gemaakt?

Hoe verenigt u dit met het standstillprincipe?

Welke besparing wordt met deze hervorming beoogd? Wat zijn de geraamde kosten van de arbeidsongeschiktheids- en invaliditeitsverzekering? Welke besparingen worden verwacht door wedertewerkstelling en door lagere uitkeringen aan langdurig zieken?

Welke mogelijkheden zullen er nog zijn voor re-integratie? En welke garanties of welk regelgevend kader voorziet de federale overheid voor de andere overheden?

Mijnheer de minister, die TAVA werd precies ingevoerd om het ziektepensioen aan te pakken en om de re-integratie te versterken. Dat is iets waarnaar u zelf ook verwijst. Daarvoor is die regeling precies bedoeld.

Uw antwoord was heel uitvoerig, dus we zullen dat zeker nog eens grondig analyseren. Het feit blijft dat de hervorming van het ziektepensioen is opgestart en dat u niet wacht op de invoering en de evaluatie ervan om zelf met een eigen hervorming te komen. Daar moeten dan toch redenen voor zijn, vermoedelijk budgettaire redenen.

Het is een hervorming die volgens ons het statuut van die mensen niet erkent en op die manier hun statutaire bescherming afbreekt. Het is ook een hervorming die mensen financieel in de problemen kan brengen. U zegt dat die hervorming in lijn is met het standstillprincipe. Ik denk niet dat de vakbonden het daarmee eens zijn en ik verwacht dat dit zal worden aangevochten. Ik ben uiteraard benieuwd naar de finale teksten na uw derde lezing.

C'est dans la même veine, monsieur le président. Vous êtes bien au fait, mais je n'ai pas encore reçu la réponse. Donc, je veux bien les regrouper, si cela vous convient.

Mijnheer de minister, het gaat opnieuw over de cijfers in de verschillende tabellen van de pensioenhervorming. De opbrengst van de pensioenhervorming voor 2026 was geraamd op 410 miljoen euro. Van dat bedrag is vandaag 174 miljoen euro verzekerd, omdat die opbrengst voortvloeit uit de niet-indexering van de hoge ambtenarenpensioenen. Dat is een maatregel die wij hebben goedgekeurd. Het Parlement heeft die enkele maanden geleden goedgekeurd.

De vraag rijst nu welk deel van de resterende 236 miljoen euro niet meer zou worden gerealiseerd. Het probleem is dat er ramingen zijn en vervolgens herramingen. Ik heb moeite om te volgen wat de actuele raming is. Kunt u ons zeggen wat de pensioenhervorming in 2026 nog zou moeten opbrengen? Ik had een cijfer van 410 miljoen euro, waarvan er nog 236 miljoen zou overblijven, maar eigenlijk is ook dat cijfer ondertussen geëvolueerd. Welk cijfer hanteert u nu voor de pensioenbonus? Waren de inkomsten uit de afschaffing van de pensioenbonus al opgenomen in de cijfers van het Monitoringcomité? Kunt u ons dat toelichten? Wat was dat bedrag precies? Hoe is het berekend?

Ik kom nu tot mijn tweede vraag. Die is zeer gelijkaardig en gaat over de opbrengst van de pensioenhervorming en de pensioenbonus in het bijzonder. We lazen dat de hervorming van de actuariële correctie of de actuariële neutraliteit, maar vooral de pensioenmalus, uitgesteld wordt naar 2027. We zien in de tabel nog steeds een opbrengst van 34 miljoen euro in 2026 voor actuariële neutraliteit. Tegelijk zien we in uw nieuwe begrotingsakkoord een lijn ‘impact latere inwerkingtreding hervormingen’, die kosten van 64 miljoen euro vermeldt.

Hoe zijn die bedragen berekend? Mijnheer de minister, hoe kunnen wij die lijnen verzoenen, enerzijds uw begrotingsakkoord en de kosten van het uitstel van de hervormingen, en anderzijds wat er nu in de pensioentabellen staat?

Verwijst de lijn ‘latere inwerkingtreding hervormingen’ in de begrotingstabel naar het uitstel van de inwerkingtreding van de pensioenhervorming of gaat het over andere hervormingen?

Mijnheer de minister, ik zal een en ander aandachtig bekijken op basis van het rapport en de cijfers analyseren. Ik moet wel vaststellen dat u – dit brengt ons terug naar de vorige discussie over de afschaffing van de bonus – als bespaard bedrag 357 miljoen euro rekent, maar dat is een brutobedrag. De berekening klopt dus niet. Het gaat om een heel theoretisch bedrag. Ik herhaal dat u geen rekening houdt met het feit dat mensen langer blijven werken, wat de Schatkist zeker extra opbrengsten genereert, onder meer door fiscale inkomsten en sociale bijdragen en door het wegvallen van pensioenuitkeringen. Ik weet niet of die elementen elders in rekening worden gebracht in de begroting; het is hoe dan ook geen eerlijke weergave van de echte kosten van de pensioenbonus. Voor het overige bekijk ik de tabellen nog eens, die u in het verslag laat opnemen. U hebt het immers over een opbrengst voor de actuariële neutraliteit – er komt dus iets bij –, terwijl u toch middelen door de actuariële neutraliteit verliest. Dat is mij niet zo duidelijk.

Mijnheer de minister, gezien de omvang van de pensioenmaatregelen heeft de Studiecommissie voor de Vergrijzing een aantal berekeningen van de sociale gevolgen van de maatregelen gemaakt. Uit die berekeningen blijkt dat het pensioen van de werknemers zal dalen ten opzichte van het gemiddeld loon. Het gemiddeld pensioen ten opzichte van het gemiddeld loon daalt met 9,2 % en voor de ambtenaren met 11,9%.

We hebben daarover al enkele discussies gehad. Ik sprak hierover al met u. Ik sprak er ook over met een collega van u, mevrouw Demesmaeker van de N-VA, die zei dat deze informatie niet klopt en dat de pensioenen niet zouden dalen.

Mijnheer de minister, zullen de pensioenen in de toekomst dalen door alle maatregelen die u wilt nemen of niet? Ik wil graag meer toelichting daarover.

Mijnheer de minister, dat zijn veel woorden om de essentie te verdoezelen. Wat u net zei over de geleidelijkheid, klopt. Door de geleidelijkheid zullen de jongeren inderdaad meer slachtoffer zijn dan de minder jonge mensen. De impact voor de jongeren zal groter zijn dan de impact voor de mensen die net voor hun pensioen staan. Het is echter heel duidelijk, u zult besparen op de pensioenen en de pensioenen zullen dalen. U geeft een hele uitleg dat ze niet zullen dalen, want dat als we dat niet doen, we meer belasting zullen moeten heffen, waardoor de mensen meer zullen verliezen. Mijnheer de minister, dat is niet ernstig. U weet immers heel goed dat u ook kunt knippen in de cadeaus die u aan de bedrijven geeft en dat er meer sociale bijdragen naar onze sociale zekerheid kunnen gaan. Dat is het probleem. U creëert de onbetaalbaarheid van de pensioenen door telkens opnieuw minder sociale bijdragen en meer in het bijzonder minder werkgeversbijdragen naar de pensioenen te laten gaan. Dat zorgt voor een gat in onze sociale zekerheid. Dat geld is echter niet weg. Dat zit bij aandeelhouders en in bedrijven, maar niet meer in onze sociale zekerheid en dat is een cruciaal punt in heel dit debat. U zegt dat de daling minder groot zal zijn bij werknemers dan bij ambtenaren, want dat we harmoniseren. Dat is wat de Studiecommissie voor de Vergrijzing zegt, maar het is nog altijd een heel grote daling bij de werknemers. Zij zullen 9,2 % verliezen en dat terwijl de pensioenen in ons land al bij de laagste van West-Europa zijn, met gemiddeld 1.500 euro netto voor een werknemerspensioen. Als u daar nog eens 9,2 % van afneemt, dan worden dat armoedepensioenen. Dat is wat de Studiecommissie voor de Vergrijzing zegt, dat de hervorming mensen naar armoedepensioenen duwt. Tot slot, u zegt dat het noodzakelijk is, want dat Europa zegt dat België het meeste van alle Europese landen zal besteden aan vergrijzingsuitgaven. We hebben daarover al veel discussies gehad en ik heb het zondag nog herhaald in De Zevende Dag . Ik heb u in februari al gezegd dat het cijfer van de Aging Working Group van de Europese Commissie geen cijfer over de pensioenen alleen is. Zij nemen arbeidsongeschiktheid mee in hun berekening. Dat is gewoon niet eerlijk, mijnheer de minister. U bent niet eerlijk in het debat. Als we arbeidsongeschiktheid optellen bij de pensioenen, dan krijgen we uiteraard andere cijfers. Als we een discussie hebben over de pensioenkosten, dan zit België helemaal niet in de top. Helemaal niet. We zitten momenteel eerder in de staart van West-Europa, zeker niet in de top, en we gaan ook niet naar de top als men rekening houdt met de cijfers van de Studiecommissie voor de Vergrijzing. Dat is het orgaan in ons land dat die berekeningen maakt, al meer dan twintig jaar lang. Nu neemt u plots een ander rapport. Dat is niet eerlijk. Laten we het debat eerlijk voeren. De uitgaven stijgen met ongeveer 2 % van het bbp. Dat is helemaal niet ondoenbaar. We zitten nu aan 11 % van het bbp en gaan naar 13 % van het bbp. Dat is nog altijd minder dan wat een aantal andere landen, zoals Frankrijk, Oostenrijk, Italië, Griekenland en Portugal, vandaag betalen. De betaalbaarheid is in de eerste plaats geen probleem van stijgende uitgaven, maar wel een probleem van dalende inkomsten, dat uw regering zelf creëert.

Mijnheer de minister, ik heb nog een tweede vraag over het jongste rapport van de Studiecommissie voor de Vergrijzing. Dat rapport zegt het volgende: "40% van de vrouwen en 30 % van de mannen moeten hun pensionering uitstellen indien enkel jaren met minstens 156 gewerkte of gelijkgestelde dagen in aanmerking worden genomen". Het gaat over de discussie inzake vervroegd pensioen, zoals u begrepen hebt. Deze regering wil de regeling verstrengen. Ze noemt dat harmoniseren, maar natuurlijk is het geen harmonisering maar een verstrenging van de voorwaarden voor zowel werknemers als ambtenaren.

Het probleem is dat er een aanpassing is en dat mensen die in het verleden bewuste keuzes gemaakt hebben, rekening houdend met de regels, nu plots geconfronteerd worden met het feit dat ze langer zullen moeten werken en minder recht zullen hebben op vervroegd pensioen.

Ik heb hier vijf vragen over.

Ten eerste, wat is de impact van de maatregel wanneer het eerste loopbaanjaar wordt vrijgesteld? Dat is een van de overwinningen die de sociale beweging binnengehaald heeft. Deze regering zegt dat ze een stap terug zal zetten in de hervormingen die ze wil doen. Mijn vraag is welk percentage van de mensen die nu vervroegd met pensioen zouden gaan, alsnog langer zou moeten werken, in vergelijking met die 40 % van de vrouwen en 30 % van de mannen die de Studiecommissie naar voren schuift.

Ten tweede, volgens het rapport van de Vergrijzingscommissie zou 80 % van de getroffen werknemers één loopbaanjaar verliezen. Hoe zit het met de overige 20 %? Zullen die meer verliezen? Zullen zij twee, drie of meer loopbaanjaren verliezen? Wat zijn de cijfers?

Ten derde, kunt u zeggen hoeveel maanden vroeggepensioneerden gemiddeld langer zullen moeten werken als gevolg van deze maatregel?

Dan heb ik nog twee meer politieke vragen.

Ten vierde, vindt u dat de Belgen vandaag te weinig en niet hard genoeg werken? Is dat de filosofie achter deze bijsturing?

Ten vijfde en tot slot, vindt u het gerechtvaardigd dat mensen rechten verliezen op basis van keuzes die zij 10, 20 of zelfs 30 jaar geleden maakten?

Mijnheer de minister, zijn deze cijfers gebaseerd op het begrotingsakkoord, waarin werd overeengekomen dat het eerste jaar in aanmerking wordt genomen indien er minimaal 104 dagen gewerkt werden?

Ik heb u echter gevraagd wat de nieuwe cijfers zijn, dus op basis van de aanpassing. Dus wat is de impact van die aanpassing? Hebt u daar al cijfers over?

Mijn medewerker geeft aan dat de impact 30 % minder groot zou zijn door de nieuwe beslissing. We zullen het opvragen en verder bekijken. Ik wil nog even terugkomen op uw bewering dat Belgen minder werken dan andere Europeanen. In hetzelfde rapport van de Ageing Working Group van de Europese Commissie van 2024 staat echter een zeer interessante tabel over hoe lang de werkende Belgen daadwerkelijk werken. Het cijfer dat u gebruikt, is een gemiddelde, maar in België worden veel mensen uitgesloten op de arbeidsmarkt vanwege migratieachtergrond, beperking, leeftijd of werkloosheid. We zitten telkens vaak bijna aan de top van Europa op basis van uitsluiting. De gemiddelde carrière van de effectief werkende Belgen duurt drie jaar langer dan het gemiddelde van de Europese Economische Ruimte en twee jaar langer dan het gemiddelde van de Europese Unie. We werken aanzienlijk langer dan in veel andere landen, waaronder Finland, Italië en Frankrijk. De werkende Belgen werken vijf jaar langer dan de Fransen. Als u het rapport gebruikt voor andere discussies, dan is het ook voor deze discussie relevant dat de werkende Belgen wel degelijk lang werken.

Mijnheer de minister, sinds november melden duizenden burgers en de pers dat hun pensioensimulaties op MyPension.be plots onaangekondigd zijn gewijzigd of zelfs verdwenen. Volgens persberichten worden data voor vervroegde pensionering plotseling jaren naar achteren geschoven of verdwijnen ramingen volledig.

De Federale Pensioendienst bevestigt dat ze de rekenregels eenzijdig heeft gewijzigd. Werkloosheid in 2024 wordt niet langer naar de toekomst geprojecteerd, anticiperend op een hervorming die nog niet is goedgekeurd. Wie werkloos was, wordt in de simulatie nu beschouwd als iemand die is gestopt met werken. Dat zorgt voor grote verwarring.

Bovendien roept de website burgers expliciet op om geen contact op te nemen zolang niet over de maatregelen is gestemd. U hebt de communicatie inmiddels laten aanpassen. Vroeger stond op de website: “Ons bellen heeft momenteel geen zin.” Nu luidt de boodschap: “We begrijpen dat u vragen hebt over de pensioenhervorming, maar zolang de maatregelen niet zijn gestemd, kunnen wij u niet meer vertellen dan wat u op deze pagina terugvindt.” Dat creëert een onaanvaardbaar vacuüm in de dienstverlening.

Mijnheer de minister, op welke grond past de Federale Pensioendienst simulaties nu al aan op basis van mogelijke toekomstige regels in plaats van de huidige wetgeving? Schaadt dat voorbarig handelen de rechtszekerheid niet? Vindt u het als bevoegd minister aanvaardbaar dat een overheidsdienst burgers oproept om geen contact op te nemen op het moment dat de primaire informatietool, MyPension.be, onduidelijkheid creëert? Welke concrete maatregelen neemt u op korte termijn om de communicatie ten aanzien van de ongeruste burgers te herstellen zonder de administratieve diensten te overbelasten?

Mijnheer de minister, bedankt voor uw antwoord. Niet onze communicatie zet het vertrouwen van de burger op de helling, de burgers hebben zelf vragen. Als op een website staat dat bellen geen zin heeft, vergemakkelijkt dat de situatie niet. Ik apprecieer evenwel uw website. Ik heb zelf enkele jaren geleden de website begrijpbarebegroting.be gelanceerd. Ik ben dus een voorstander van alles wat pedagogisch wordt uitgelegd. Ik hoop dat u die website binnen de administratie hebt ontwikkeld en zonder consultants. Voor de website begrijpbarebegroting.be was dat het geval. Kunt u bevestigen dat de website intern werd ontwikkeld door de administratie zelf, of zijn daarvoor consultants ingeschakeld? De administratie zelf? Dat is goed, zo hadden wij dat ook gedaan voor begrijpbarebegroting.be. De materie evolueert natuurlijk, maar het is jammer dat men vandaag niet kan antwoorden en dat mensen worden ontmoedigd om te bellen. Ik apprecieer wel dat daarin een evolutie optreedt. We zullen dat blijven opvolgen. In ieder geval is het al positief dat er een website bestaat met uitleg in mensentaal, die hopelijk duidelijk is voor iedereen die de website raadpleegt. Ik heb uw antwoord betreffende de beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd goed genoteerd. Ik begrijp dat dat alleen voor de toekomst geldt, op basis van de goedgekeurde wetgeving.

Mijnheer de minister, lonen boven de 4.000 euro bruto worden voor het gedeelte daarboven niet geïndexeerd in 2026 en 2028. De regering rechtvaardigt deze beperking met het argument dat deze limiet de basisbehoeften van een individu dekt. Voor pensioenen geldt er blijkbaar een andere logica, aangezien de index al wordt beperkt vanaf 2.000 euro. Zoals ik ook tijdens het begrotingsdebat heb opgemerkt, is dat onlogisch.

Deze maatregel treft gepensioneerden frontaal in hun koopkracht. Een brood is immers even duur voor iedereen, ook voor gepensioneerden. Er bestaat geen 65-pluskorting bij de bakker.

Bovendien zijn er binnen de groep gepensioneerden 250.000 gezinnen die een gezinspensioen ontvangen. Bij die gezinnen krijgt slechts één persoon van het koppel een pensioen, dat dan wordt verhoogd met 25 %. Indien ook dit gezinspensioen niet meer geïndexeerd zou worden boven de 2.000 euro, dan worden deze 250.000 gezinnen dubbel zo hard gestraft.

Hoe verantwoordt u de logica van een lagere indexplafonnering voor gepensioneerden? Hebben zij minder basisbehoeften? Het gezinspensioen verhoogt het pensioen met 25 % om beter tegemoet te komen aan de basisbehoeften van een koppel. Aangezien u de basisbehoeften wilt dekken, wordt dan ook de indexbeperking voor een gezinspensioen verhoogd met minstens 25 %, dus tot een plafond van 2.500 euro?

Voorzitster: Isabelle Hansez.

Présidente: Isabelle Hansez.

Mijnheer de minister, ik ben in elk geval blij met de duidelijke en eerlijke antwoorden. U hebt nu ook duidelijk gezegd dat de maatregel niet vertrekt vanuit de individuele basisbehoefte van de mensen, maar dat het een budgettaire ingreep is. Uw collega's proberen dat op een andere manier te verkopen, met het voorbeeld dat een brood voor iedereen even duur is en de basisbehoefte tot 4.000 euro. U bent duidelijk en eerlijk, dat apprecieer ik zeer. U bent ook duidelijk over het gezinspensioen. Ik ben het daarover niet eens met u. Het is één pensioen dat moet dienen voor twee personen. De basisberekening voor een gezinspensioen is plus 25 %. Daarom moet op zijn minst diezelfde berekening doorgetrokken worden naar het gezinspensioen en moet het indexeringsplafond minimaal op 2.500 euro liggen. U bent echter duidelijk in uw antwoord en dat apprecieer ik. Wij zullen u echter blijven ambeteren om te proberen dat plafond op te laten trekken. We zullen zien of dat lukt.

Mijnheer de minister, ik heb nog een vraag over de impact van de herziening van de pensioenmalus. Naar aanleiding van de gelijkstelling van ziekteperiodes voor het bonus-malusprincipe bij vervroegd pensioen heb ik drie vragen.

Ten eerste, hoeveel procent van de recent vroeggepensioneerden zal een malus krijgen wanneer ziekte volledig wordt gelijkgesteld voor de werkvoorwaarden? Ik kreeg graag cijfers per geslacht en per pensioenstelsel. In de vorige versie hadden we die cijfers reeds opgevraagd. Volgens die eerdere gegevens zou ongeveer een op de twee vrouwen en een op de vier mannen een malus krijgen. Wat is de nieuwe impact per pensioenstelsel en per geslacht met de gelijkstelling van ziekte?

Ten tweede, wat is het gemiddeld brutopensioen van een recent vroeggepensioneerde die een malus zou krijgen wanneer ziekte volledig gelijkgesteld wordt voor de werkvoorwaarden? Ook hier had ik graag een onderverdeling naar geslacht en pensioenstelsel.

Ten derde, wat is de belangrijkste reden waarom vroeggepensioneerden een malus kunnen krijgen? Heeft dat vooral te maken met de gelijkstelling van ziekteperiodes aan periodes van deeltijds werk, of speelt het aandeel gelijkgestelde periodes een grotere rol? Over welke periodes gaat het dan precies?

Dank u.

Dank u wel voor die cijfers, mijnheer de minister. Als ik het goed begrijp, zou een op de drie mensen een malus krijgen en in de nieuwe regeling is dat een op de vier. Een op vier is 25 %.

Maar het was niet zo dat 75 % een malus zou krijgen.

Goed en dank u ook voor die andere cijfers. Heel kort nog een reactie op uw motivering van die malus. U weet dat we daarover van mening verschillen. Een feit is echter dat wanneer men stelsels vergelijkt, men de volledige context moet meenemen. Er zijn veel landen met een malus in Europa, maar er zijn weinig landen met pensioenen die zo laag zijn als de onze. De malus krijgt daardoor een heel andere context. In Frankrijk, Oostenrijk, Italië, Griekenland en Spanje liggen de pensioenen een pak hoger. Wie daar een malus krijgt, bevindt zich in een heel andere situatie. Daarnaast hebben veel landen geen pensioenleeftijd zoals de onze. In Frankrijk is de pensioenleeftijd 62 jaar. Er geldt daar een malus per kwartaal dat men vroeger stopt. Dat is een andere sanctionering, maar met een pensioenleeftijd van 62 jaar bevindt men zich natuurlijk in een heel ander kader dan met een pensioenleeftijd van 66 jaar, laat staan 67 jaar. Maar dank u voor de cijfers. We zullen daar zeker verder mee aan de slag gaan.

Monsieur le ministre, dans le cadre de la réforme des pensions actuellement en gestation et que nous soutenons, j'ai eu quelques échanges avec le secteur académique et la communauté scientifique, dont un point mérite clarification.

De nombreux jeunes chercheurs accomplissent leur doctorat ou leurs premières années de recherche sous statut de boursier; qu’il s’agisse de bourses défiscalisées, FRIA, FRESH ou d’autres dispositifs. Or ces bourses ne donnent pas toutes lieu au paiement de cotisations sociales. À l’inverse, les mandats FNRS ou contrats de chargé de recherche du FNRS, qui relèvent d’un véritable statut de travailleur, ouvrent bien des droits à la pension.

Cette différence crée une inégalité importante entre jeunes chercheurs effectuant le même travail scientifique, mais sous statuts différents. Elle entraîne aussi une méconnaissance, et souvent une surprise tardive, quant au nombre réel d’années de carrière prises en compte dans le calcul de la pension.

Monsieur le ministre, la réforme des pensions prévoit-elle ou pourrait-elle prévoir une clarification explicite du statut des années prestées sous bourse doctorale en matière de carrière "pensionnable"?

Confirmez-vous que les années effectuées dans le cadre d’un contrat FNRS ou d’un mandat de chargé de recherche sont, elles, bien prises en compte comme années de carrière?

Enfin, le gouvernement envisage-t-il une solution pour éviter que des milliers de jeunes chercheurs ne se retrouvent avec plusieurs années "blanches", alors qu’ils accomplissent un travail scientifique essentiel pour le pays?

Merci pour votre réponse, monsieur le ministre. Je pense qu'il est essentiel pour ces jeunes chercheurs d'avoir une certaine prévisibilité quant à leurs années de doctorat et leurs années de carrière. Vous dites que le gouvernement peut encore se pencher sur cette question, également au niveau des entités fédérées, mais je pense que c'est une question qui mérite d'être clarifiée.

Monsieur le ministre, vous avez annoncé que le système de bonus/malus de pension initialement prévu pour entrer en vigueur le 1 er janvier 2026 devra être reporté en raison du contexte budgétaire actuel. Vous avez toutefois indiqué viser une entrée en vigueur le plus tôt possible en 2026 en fonction de l'avancement des discussions au sein de la majorité.

Ce rapport touche principalement les personnes nées entre 1961 et 1965, qui envisagent un départ anticipé l'an prochain, mais qui ne remplissent pas encore les conditions supplémentaires permettant d'éviter le malus.

Le Service fédéral des Pensions a confirmé que les décisions individuelles prises avant l'entrée en vigueur du nouveau régime resteront définitives, ce qui apporte une sécurité juridique bienvenue. Parallèlement, le bonus pension instauré sous la législature précédente prendra fin le 31 décembre 2025. Les droits accumulés depuis le 1 er juillet 2024 seront bien versés, mais de nombreux travailleurs s'interrogent sur les modalités exactes de liquidation et sur la communication qui leur sera adressée.

Dans ce cadre, monsieur le ministre, pouvez-vous préciser l'horizon actuellement envisagé pour la mise en œuvre effective du bonus/malus pension, ainsi que les étapes budgétaires ou législatives nécessaires pour permettre son entrée en vigueur dès que possible en 2026? Pouvez-vous expliquer comment sera opérée la transition liée à la fin du bonus pension Vivaldi au 31 décembre 2025, notamment la liquidation des droits acquis entre le 1 er juillet 2024 et la fin 2025? Comment le gouvernement entend-il garantir une information claire et correcte aux travailleurs concernés?

Enfin, mypension.be est aujourd'hui l'outil principal d'information des citoyens. Pouvez-vous confirmer que des mises à jour spécifiques seront prévues pour refléter de manière transparente, d'abord le report du bonus/malus, ensuite la fin du bonus pension Vivaldi et, enfin, les conséquences concrètes pour les cohortes concernées, afin d'éviter toute confusion chez les futurs pensionnés?

Merci, monsieur le ministre, pour votre réponse et vos éclaircissements.

Monsieur le ministre, la loi-programme de juillet dernier a rendu le même mode de financement applicable pour les déductions de l’année 2024, calculées en 2025, relativement aux cotisations de responsabilisation. Afin de limiter la dotation fédérale, cette loi a limité la réduction de la cotisation de responsabilisation à 30 % des coûts du régime de pension complémentaire pour 2024.

Le chapitre examiné récemment dans la loi portant dispositions diverses étend désormais ce mécanisme aux années 2025 à 2028, toujours avec une réduction plafonnée à 30 %, offrant ainsi un cadre pluriannuel plus prévisible aux pouvoirs locaux.

En outre, conformément à l’accord de gouvernement, ce chapitre introduit un allégement supplémentaire de la facture de responsabilisation pour certaines administrations locales. Ce soutien fédéral est conditionné à un critère, à savoir le nombre d’habitants; les entités de grande taille étant considérées comme exposées à une pression financière accrue en matière de pensions statutaires. Les pouvoirs locaux finalisent actuellement leurs budgets 2025 et s’interrogent sur la mise en œuvre pratique de ces différents dispositifs.

Monsieur le ministre, pour l’année 2024, pouvez-vous préciser quand les administrations locales recevront les fiches de calcul actualisées intégrant la réduction de 30 % votée en juillet? Cette réduction sera-t-elle appliquée directement dans les appels à cotisation de 2025 ou le sera-t-elle via une régularisation ultérieure?

Pour les années 2025 à 2028, pouvez-vous confirmer qu'une fois la loi portant dispositions diverses votée en séance plénière, l’application du plafonnement à 30 % sera uniforme pour toutes les entités concernées et indiquer si les communes pourront rapidement disposer d’estimations prévisionnelles afin d’intégrer ces montants dans leur trajectoire budgétaire?

Je vous remercie pour vos réponses très techniques, monsieur le ministre. J'ai bien compris que pour le calcul 2024, il n'y avait pas de problème. Et j'ai entendu vos explications pour les calculs de 2025 à 2028. De openbare commissievergadering wordt gesloten om 16.58 uur. La réunion publique de commission est levée à 16 h 58.