Commissievergadering op 3 december 2025

Selon le dernier rapport de Medex, le service médical conseil chargé de contrôler les absences dans l’administration, il appert qu’ en 2024, le fonctionnaire fédéral a manqué en moyenne 18,2 jours de travail, la moyenne des absences monte même à 25 jours si l’on considère uniquement le personnel ayant été malade pendant au moins une journée. Seule la période de la pandémie de covid, avec ses quarantaines obligatoires en cas de contamination, a donné lieu à des chiffres d’absence plus élevés.

La part des jours d’absence attribués à des troubles liés au stress et à des maladies psychologiques ne cesse d’augmenter et en 2024, ce chiffre s’élève à 43,7% par rapport à 2015. Les maladies locomotrices, quant à elles, telles que les douleurs dorsales, musculaires, articulaires ou osseuses, diminuent sensiblement, passant de 24,8% à 18,1% sur une période similaire Les maladies respiratoires, les troubles du système nerveux et les cancers complètent le classement. Finalement , les fonctionnaires fédéraux totalisent de 1,5 million de jours d’absence pour maladie, ce qui constitue un record

En proportion du nombre de membres du personnel, exprimé en équivalents temps plein (ETP), l’absentéisme a légèrement baissé, passant de 6,71% à 6,42%. Cette baisse concerne uniquement les absences de courte et moyenne durée. En revanche, l’absentéisme de longue durée, c’est-à-dire les absences de plus d’un an, est en hausse.

Les premières analyses font état d’une structure hiérarchique rigide au sein de la fonction publique et d’une pression sociale accrue qui peuvent influencer de manière significative le bien-être au travail.

En conséquence, Madame la Ministre peut-elle me faire savoir:

quelles appréciation donne-t-elle sur ces chiffres qui sont inquiétants tant au niveau du bien être des fonctionnaires que de l’efficience de la gestion de la fonction publique?

quelles mesures entend-elle prendre pour endiguer cet absentéisme qui de conjoncturel pourrait devenir structurel ?

Volgens recente cijfers van de medische dienst Medex kampt bijna één op vijf federale ambtenaren die ziek thuis zijn met psychische of stressgerelateerde problemen. Het aandeel van ziekteverzuim dat te maken heeft met mentale gezondheid, is ondertussen opgelopen tot bijna 44 % van alle ziektedagen, het hoogste cijfer ooit.

Experts, zoals professor Lode Godderis (KU Leuven), wijzen op structurele oorzaken binnen de overheid zelf: een hiërarchische en weinig flexibele werkorganisatie, een mismatch tussen competenties en functies, en een trage re-integratie bij terugkeer na ziekte.

Hoewel u reeds initiatieven hebt genomen, zoals het netwerk van re-integratie-experten, lijkt de mentale druk op de werkvloer van de overheid verder toe te nemen.

Mevrouw de minister,

Hoe verklaart u zelf deze aanhoudende stijging van het mentale ziekteverzuim bij federale ambtenaren, ondanks de lopende welzijnsinitiatieven?

Ziet u in de huidige organisatiecultuur van de federale overheid — met haar hiërarchie en beperkte autonomie — een structurele factor die burn-outs in de hand werkt?

Welke nieuwe maatregelen zult u nemen om de mentale belasting structureel te verminderen, met name op het vlak van werkorganisatie, leidinggevendenopleiding en preventiebeleid?

Hoe zult u ervoor zorgen dat re-integratie na langdurige afwezigheid niet alleen individueel begeleid wordt, maar ook leidt tot een meer flexibele en moderne overheidscultuur, zodat herval wordt voorkomen?​

Madame la ministre, selon le dernier rapport de Medex, l'absentéisme dans la fonction publique fédérale a atteint en 2024 un niveau historique avec une moyenne de 18,2 jours d'absence par agent, un niveau comparable à celui qu'on observait lors de la pandémie, au moment le plus fort. Alors, si une part importante des agents n'a connu aucune absence, la tendance globale traduit néanmoins une hausse préoccupante des maladies de longue durée.

Le rapport souligne une évolution majeure, à savoir la forte progression des affections psychologiques qui représentent aujourd'hui près de 44 % des jours d'absence contre environ un tiers il y a 10 ans. Le stress, la dépression et le burn-out constituent aujourd'hui les principales causes d'arrêt de travail. Cette évolution confirme la conviction des Engagés que la souffrance mentale au travail est devenue un enjeu central de santé publique et un défi organisationnel majeur.

Je tiens à saluer votre engagement constant pour faire de la fonction publique un employeur responsable et attentif au bien-être de ses agents. Sous votre impulsion, plusieurs mesures importantes ont été initiées via Empreva: formation à la résilience, accompagnement des managers, nouvelles démarches de prévention et création d'un réseau d'experts en réintégration destiné à soutenir le retour progressif des agents après une absence prolongée. Ces initiatives vont clairement dans le bon sens, mais la situation montre qu'il faut poursuivre et renforcer les efforts engagés.

Madame la ministre, comment votre ministère entend-il consolider encore la prévention primaire du stress et du burn-out, alors que les risques psychosociaux représentent désormais la première cause d'incapacité dans la fonction publique fédérale? Une réflexion est à mener sur la prévention secondaire dans la continuité du projet Reborn, afin d'assurer un suivi précoce des agents fragilisés avant qu'ils ne soient en incapacité de travail de longue durée et d'éviter que les absences de moyenne durée ne se transforment en burn-out chroniques.

Une question qu'on m'a déjà posée dans les institutions publiques est de savoir si les plans de bien-être au travail sont suffisamment harmonisés entre les différentes administrations pour garantir une approche cohérente et réellement efficace? Enfin, pourriez-vous préciser le calendrier de déploiement du réseau d'experts en réintégration et les moyens qui leur seront alloués pour assurer un accompagnement solide et équitable des agents de retour au travail?

Madame la ministre, je vous remercie pour vos réponses. Nous ne pouvons pas dire que vous ne faites rien. J'entends tout ce qui est mis en place. Nous en ferons avec vous le suivi.

Il n’empêche que 43 % d'absences pour des raisons psychosociales et de stress dans la fonction publique, c'est énorme. C'est considérable, d'autant que ce milieu professionnel a théoriquement pour lui l'avantage d'une certaine stabilité, d'une certaine sécurité d'emploi – même si elle n'est pas absolue. Cela veut donc dire que le manque de sens ou les difficultés managériales au sein de la fonction publique sont beaucoup plus grandes que ce que je pouvais soupçonner.

Les plans que vous mettez en place, objectivement, sur le papier, sont prometteurs et attrayants. Nous espérons que les résultats suivront, et nous vous interrogerons le moment venu. Nous ne pouvons, en toute honnêteté, que vous encourager pour le moment.

Dank u wel, mevrouw de minister, voor uw toelichting.

Het is inderdaad, zoals mijn collega al gezegd heeft, een zeer ambitieus plan dat u voor de toekomst voorziet. Er moet echt iets worden gedaan, want 44 % burn-out of uitval is aanzienlijk. Het re-integratietraject dat u voorziet, met de 41 coaches die u zult aanstellen, zal heel belangrijk zijn om federale ambtenaren te kunnen re-integreren. Voor veel mensen die met een burn-out uitvallen, is het immers niet evident om weer aan het werk te gaan. Ik hoop dat u slaagt in uw plan van aanpak. We zullen dat met Vooruit verder opvolgen.

Madame la ministre, je vous remercie de vos réponses. Plusieurs mesures sont donc prises pour prévenir la souffrance, soutenir les agents et construire une fonction publique plus humaine et exemplaire. Pour avoir participé au projet ReBorn et en avoir été l'un des promoteurs, je pense que plusieurs actions sont prises dans l'administration publique pour accompagner les agents. Comme vous l'avez dit, leur visibilité est insuffisante: hormis le suivi par un médecin du travail, par un service externe ou par Empreva, on constate que ce service est utilisé à hauteur de 15 %. BOSA rembourse, pour sa part, les consultations psychologiques, lesquelles sont utilisées à hauteur de 8 %. Une plus grande visibilité serait donc bénéfique dans la prise en charge des incapacités de travail.

Mevrouw de minister, ik had deze vraag aan de eerste minister gericht, die bevoegd is voor Institutionele Zaken, maar hij heeft ze naar u doorgeschoven omdat het valt onder het luik bestuurszaken van het regeerakkoord, namelijk de herschikking en de rationalisering van heel wat FOD's en POD's.

In het regeerakkoord werd onder andere beloofd dat de FOD Kanselarij zou worden afgeslankt en dat een aantal POD's zou worden ingekanteld in hun oorspronkelijke FOD's. Volgens de timing die werd vooropgesteld in het regeerakkoord zou er tegen 30 mei 2025 een voorstel tot hervorming moeten zijn voorgelegd aan de ministerraad. De regering zou zich, nog volgens het regeerakkoord, ertoe engageren om dan een akkoord over die hervormingen te vinden bij de opmaak van de begroting voor 2026.

Mevrouw de minister, werd dat voorstel op 30 mei voorgelegd aan de ministerraad? Wat zijn de krijtlijnen van dat voorstel tot hervorming?

Ondertussen is de begroting 2026 in opmaak. Welke weerslag zal dat hebben op de begroting voor 2026?

Mevrouw Pas, vanaf mijn aantreden heb ik daaraan in overleg met het College van voorzitters gewerkt. Dankzij dat werk kon ik in juni een ambitieus plan voorstellen voor de reorganisatie en centralisatie van de federale overheidsdiensten. Ik zet de uitvoering van dat voorstel actief voort. Eenmaal een akkoord gevonden, zal er een roadmap aan de ministerraad worden voorgelegd.

Ik vind het belangrijk om een duidelijke en ambitieuze visie voor de toekomst van de overheidsdiensten te bieden en dat werk moet grondig gebeuren. Het doel is om de overheidsdiensten efficiënter en toegankelijker te maken, zodat ze de burger de best mogelijke dienstverlening kunnen bieden.

Mevrouw de minister, ik dank u voor het antwoord. Ik dacht dat er nog een deel van het antwoord zou volgen. Dat u een ambitieus plan en een grondige hervorming nastreeft om de efficiëntie en de toegankelijkheid van de overheidsdiensten te verbeteren, werd inderdaad in het regeerakkoord aangekondigd. Mijn vraag was of uw plan klaarligt. U zegt dat het in juni klaar was. Op mijn concrete vraag wat er aan de ministerraad werd voorgelegd en wat de weerslag op het budget van 2026 zal zijn, heb ik echter geen antwoord gekregen.

Hebt u daar nog geen zicht op? Weet u wanneer het naar de ministerraad gaat? Als uw plan al klaar was in juni, dan is het al een half jaar klaar. Dan denk ik dat het rijp is om het aan de ministerraad voor te leggen.

Cette réorganisation est toujours en cours au sein du groupe de travail inter-cabinets. En effet, nous multiplions les groupes de travail pour aboutir à un accord sur ce plan, et j'espère que ce sera le cas d'ici quelques semaines.

Dank u wel voor die aanvulling. Ik kijk uit naar het werk van de werkgroepen. We zullen het zeker blijven opvolgen.

Mevrouw de minister, de loonkloof tussen vrouwen en mannen blijft hardnekkig aanwezig, ook bij de federale ambtenaren. Ze is daar wel kleiner dan in de privésector. België moet tegen 7 juni 2026 de Europese richtlijn inzake loontransparantie omzetten in nationale wetgeving.

Hoever staan de voorbereiding en de uitvoering van die richtlijn binnen de federale overheidsdiensten?

Welke concrete maatregelen zullen ervoor zorgen dat de omzetting van die richtlijn leidt tot een daadwerkelijke versterking van de loonkloofwet, met controle, sancties en transparantie, en het niet louter een administratieve oefening wordt?

Zal die richtlijn expliciet gelden voor de federale ambtenaren en plant u flankerende maatregelen, zoals begeleiding en ondersteuning van de overheidsdiensten bij de implementatie van de rapportageverplichtingen?

Dank u wel, mevrouw de minister. U gaf aan dat u de loonkloof tussen vrouwen en mannen echt wilt wegwerken. Ik kijk uit naar de verdere uitwerking van de richtlijn rond loontransparantie. Hopelijk kunnen de nodige acties worden ondernomen en kan de richtlijn omgezet worden naar de arbeidsmarkt, want zolang dat niet gebeurt, blijven de verschillen bestaan.

Madame la ministre, j'avais introduit cette question avant que vous ne traitiez le sujet en séance plénière, mais je vais quand même vous la poser.

Le rapport de la Cour des comptes, adopté en octobre dernier et relatif au recours à la consultance par l'État fédéral, met en évidence des faiblesses structurelles dans la gestion de ces prestations. Le coût total de la consultance a été estimé à 2,5 milliards d'euros, TVA comprise, pour la période 2020 à 2022, dont 2 milliards d'euros pour la seule consultance IT– ce qui constitue un montant astronomique.

Le rapport souligne l'absence d'un inventaire centralisé, exhaustif et fiable des prestations de consultance, avec pour conséquence l'impossibilité de déterminer précisément leur coût total, qui résulte notamment du manque de définition uniforme de la consultance et de l'absence de directives claires pour l'imputation des dépenses. La Cour déplore par ailleurs une carence de stratégie fédérale encadrant le recours à la consultance, avec pour effet un manque de pilotage, d'objectifs clairs, d'évaluation et de rapportage. L'accord de coalition fédérale mentionne, certes, l'objectif de supprimer autant que possible la consultance externe pour les tâches essentielles.

Maintenant que la poussière est retombée après la sortie de ce rapport, pouvez-vous nous faire savoir, madame la ministre, quels sont le coût total et le volume des missions de consultance (IT et non-IT) qui ont été engagées ou commandées par l'État fédéral depuis le 1 er février 2025, date de l'arrivée de l'Arizona?

Comment le gouvernement s'assure-t-il que les réductions budgétaires des dépenses de personnel en 2025 ne se traduisent pas par un recours accru à l'externalisation pour couvrir des tâches structurelles et des manques d'effectifs; ce qui contredirait l'ambition déclarée de limiter la consultance?

Enfin, quelles mesures concrètes et quel calendrier le gouvernement fédéral entend-il élaborer pour remédier à ces lacunes structurelles, en suivant les recommandations de la Cour des comptes?

Madame la ministre, je vous remercie. Nous ferons le suivi dans le courant de l'année 2026.

Mevrouw de minister, ik heb met een schriftelijke vraag al eens gepolst naar het aantal federale ambtenaren en naar de waarde van de maaltijdcheques die zij vandaag ontvangen. De ministerraad keurde de verhoging van de waarde van de maaltijdcheques goed, conform het regeerakkoord, maar die is niet van toepassing op de federale ambtenaren. Dat vinden we met Vooruit onaanvaardbaar, aangezien iedereen recht heeft op een verhoogde koopkracht.

Daarom heb ik een amendement toegevoegd aan het oorspronkelijk wetsvoorstel, zodat ook de waarde van de maaltijdcheques van de federale ambtenaren kan worden verhoogd. We weten dat die maatregel een financiële impact heeft, maar iedereen heeft recht op maaltijdcheques en moet de verhoging kunnen genieten, vandaar heb ik de volgende vraag.

Indien het regeerakkoord ook op de federale ambtenaren wordt toegepast met een verhoging van tweemaal 2 euro van de maaltijdcheques, wat is daarvan dan de financiële impact?

Bedankt, mevrouw de minister, voor uw antwoord.

Mijnheer de minister, het is bijna een half jaar geleden dat ik interpelleerde, wat ik elk jaar doe naar aanleiding van het rapport van de vicegouverneur over de niet-toepassing van de taalwet in Brussel door de plaatselijke besturen. Meer bepaald gaat het om de toezichthoudende instanties die hun werk niet doen, zowel de Brusselse regering als het verenigd college van de GGC, hoewel zij dat wettelijk zouden moeten doen.

U hebt toen in uw antwoord gesteld dat u onder meer de Brusselse regering zou aanspreken over het feit dat onrechtmatige en onregelmatige benoemingen en bevorderingen ongedaan moeten worden gemaakt. U hebt gezegd dat u erop zou aandringen bij de Brusselse regering om de taalwetgeving strikt na te leven.

We zijn bijna een half jaar later, dus ik sta hier vandaag met een opvolgvraag. Heeft dat aandringen van u effectief resultaten opgeleverd? Zeer concreet, wanneer en op welke wijze hebt u de Brusselse toezichthoudende instanties hierover aangesproken? Hebt u zowel de ministers van de Brusselse regering als de collegeleden van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie hierover gevat? Wat hebt u hun verzocht? Is er een reactie op uw initiatieven gekomen? Zo ja, dan ben ik uiteraard benieuwd naar de reacties van beide instellingen. Ten slotte ben ik benieuwd naar de concrete resultaten, met name of er ondertussen onwettige benoemingen door die instanties wel zijn vernietigd.

Mijn tweede vraag, mijnheer de minister, betreft het taaltoezicht op de Brusselse politie.

Ik heb u daarover een schriftelijke vraag gesteld, maar de Belgische institutionele doolhof is blijkbaar zo ingewikkeld dat zelfs een minister of zijn kabinet zich al eens kan vergissen. In uw antwoord gaat u ervan uit dat de vicegouverneur, net zoals dat het geval is voor de plaatselijke besturen, toezicht houdt op de aanwervingen bij de Brusselse politie, dat hij de dossiers van die aanwervingen schorst en dat vervolgens, volgens dezelfde procedures als bij de plaatselijke besturen, de Brusselse regering die beslissingen kan vernietigen. Dat klopt echter niet. Lang geleden was dat wel zo, toen de politie nog op gemeentelijk niveau was georganiseerd, maar sinds we met zes politiezones werken is dat niet langer het geval. Volgens de taalwet in bestuurszaken kan de vicegouverneur enkel optreden voor verkeerde aanwervingen op gemeentelijk niveau, maar niet voor gewestelijke diensten, zoals de zes politiezones die we vandaag kennen.

In de praktijk betekent dit dat geen enkel dossier van aanwerving wordt doorgestuurd naar de vicegouverneur en dat hij dus geen controle uitoefent in verband met de taalwet in bestuurszaken, vandaar dat ik u de vraag nu mondeling stel, aangezien u er in uw antwoord op mijn schriftelijke vraag van uitgaat dat er een taalcontrole is, terwijl die er niet is. U vindt dat ook een goede taalcontrole en meent dat ze bestaat, adequaat is en voldoet.

Aangezien u dat een goed systeem vindt, is mijn vraag wat u verhindert om die taalcontroles bij de vicegouverneur te leggen, zoals dat gebeurt bij de plaatselijke besturen. Het is geen alleenzaligmakende oplossing, maar het zou alleszins een stap in de goede richting zijn. Is die controle door de vicegouverneur op de aanwervingen bij de Brusselse politie opgenomen in het wetsontwerp waar we al even op wachten? Zo niet, zult u het nog bijsturen in die richting, aangezien ik gelezen heb dat u dit een goed instrument vindt?

Mijnheer de minister, op 11 juni hebben we in de commissie inderdaad al vragen aan u gesteld in verband met het rapport van de Vaste Commissie voor Taaltoezicht. Dat rapport stelde voor het zoveelste jaar op rij de schrijnende toestand van het Nederlands in Brussel aan de kaak.

Op mijn vragen antwoordde u dat u de situatie betreurt en dat de kritiek meer dan terecht is, aangezien er in België en dus ook in Brussel wetten bestaan zoals in elke rechtsstaat en dat deze dienen te worden nageleefd. De wetgeving inzake het gebruik van taal in bestuurszaken is zeer duidelijk wat betreft de benoemingen en de vereisten inzake taalcertificaten en taalkaders.

Verder zei u toen in de commissie dat u uw collega’s op zowel het Vlaamse, Waalse, Brusselse als federale niveau zou aanspreken over die situatie, dat u zou bekijken wat er gezamenlijk kan worden ondernomen en dat u de Brusselse regering specifiek zou aanschrijven om de problematiek onder de aandacht te brengen.

We zijn inmiddels ongeveer zes maanden verder en ik vroeg mij af welke stappen u hebt ondernomen, of er structureel iets gebeurt aan die problematische situatie, of u die brief hebt geschreven en wat daarop de reactie was. Meer algemeen vroeg ik mij af of u bijkomende updates kunt geven over uw aanpak om de taalsituatie in Brussel op te lossen.

Naar aanleiding van een vorig debat hier ontving ik een getuigenis van een jongeman die op de trein door een hond werd aangevallen en in Brussel-Centraal nergens geholpen kon worden. Hij belandde vervolgens in het ziekenhuis, waar hij opnieuw nergens terechtkon terwijl hij zwaar aan het bloeden was na de aanval. Dat zijn bijzonder schrijnende situaties die we moeten vermijden.

Dank u wel, mijnheer de minister, voor uw antwoord. U zegt dat u zult aandringen, maar dat hebt u zes maanden geleden ook gezegd. Gelet op het feit dat ik geen antwoord kreeg op mijn concrete vragen – wanneer u hebt samengezeten, wat u hebt gevraagd en of u daar reactie op kreeg – stel ik vast dat u nu opnieuw in algemene termen spreekt. U hebt gezegd dat het moeilijk is om afspraken te maken met ministers die in lopende zaken zitten. Moeilijk is echter niet onmogelijk. Een regering in lopende zaken moet nog altijd de wet toepassen. Die taalwet in bestuurstaken is van openbare orde. Ook een regering in lopende zaken moet die dus naleven.

U zegt dat u een afspraak hebt met de vicegouverneur en met de Vaste Commissie voor Taaltoezicht. Dat is zeer goed, maar die hoeft u echt niet meer te overtuigen dat daar een probleem bestaat. Het probleem zit al jarenlang bij de Brusselse regering. Niet alleen in lopende zaken, maar ook gedurende de decennia daarvoor weigert die systematisch om de schorsingen van de vicegouverneur te vernietigen.

Op mijn tweede vraag, over de controle op de aanwervingen bij de politie, hebt u helemaal niet geantwoord. Die ontsnappen aan elke controle. De vicegouverneur krijgt die dossiers van aanwervingen niet eens doorgestuurd. U vindt dat een goed principe. Mijn vraag was of u dat zult implementeren wanneer u uw wetsontwerp over de fusie van de politiezones hier zult indienen. Soms is niet antwoorden en zwijgen ook veelzeggend. Wij zullen in elk geval al amendementen in die zin voorbereiden om u daaraan te herinneren.

Dank u wel voor uw antwoord, mijnheer de minister.

Op vele vlakken deel ik uw standpunt en uw mening over de fundamentele onverantwoordelijkheid van sommige Brusselse politici en partijen. Het klopt echter dat ook een regering in lopende zaken zich moet houden aan de taalwetgeving. Het is ook uw taak om die regering, ondanks haar statuut van lopende zaken, op het matje te roepen voor de veelheid aan wetsovertredingen die zij begaat.

In die zin was ik benieuwd naar de brieven die u zou sturen en die u zelf had aangekondigd. Ik wilde weten wat er precies in die brieven stond om de Brusselse regering op het matje te roepen. Ik zal mijn vragen dan schriftelijk indienen.

Mijnheer de minister, ik heb veel vragen voor u.

Ten eerste, Duitsland verbiedt de islamitische organisatie Muslim Interaktiv omdat die oproept tot de stichting van een kalifaat. Om dezelfde reden worden Generation Islam en Realität Islam mogelijk ook verboden.

Mijnheer de minister, hebben Muslim Interaktiv, Generation Islam en Realität Islam vertakkingen in België of onderhouden ze banden met organisaties in België? Wordt onderzocht of zich in België islamitische organisaties bevinden die oproepen tot de stichting van een kalifaat en zullen die desgevallend, zoals in Duitsland, verboden worden?

Ten tweede, een rapport van het Meir Amit Intelligence and Terrorism Information Center stelt dat Hamas in Europa een netwerk heeft uitgebouwd en tracht te versterken om hier aanslagen te plegen. Zo werd reeds een wapendepot ontdekt en zijn al verschillende gewapende Hamasleden en -aanhangers opgepakt, onder meer in onze buurlanden. Volgens de Duitse inlichtingendienst is het aantal Hamasleden tussen 2008 en 2023 met 50 % toegenomen, tot meer dan 450. U weet dat die vrij kunnen reizen in Europa binnen de Schengenzone. Ze kunnen zich dus ook op ons grondgebied bevinden.

Mijnheer de minister, weet u hoeveel Hamasleden en -agenten zich momenteel op ons grondgebied bevinden? Hoe verloopt de veiligheidsscreening van Palestijnse asielzoekers en migranten op een eventueel lidmaatschap van Hamas of spionage voor Hamas?

Ten derde, wat die screening betreft, die verloopt blijkbaar op zijn zachtst gezegd niet goed, want een Palestijnse Hamasfanaat die betrokken is bij de genocidale jihadistische massaslachting van 7 oktober 2023 in Israël blijkt nu gewoon in België te verblijven. Hij werd eerst gespot op een pro-Hamasdemonstratie in Brussel. U hebt de beelden intussen wellicht gezien. Ik heb daarover ook al mevrouw Van Bossuyt, de minister van Asiel en Migratie, en mevrouw Verlinden, de minister van Justitie ondervraagd. Minister Van Bossuyt heeft me gisteren bevestigd dat de man hier nog steeds verblijft, met name in een asielcentrum in Sint-Niklaas. Er is bovendien een dossier van 65 pagina’s opgesteld – niet door onze veiligheidsdiensten, maar door het Joods Informatie- en Documentatiecentrum (JID) – over dat verschrikkelijk jihadistische sujet Al-Khatib. Ik hoop dat u het ondertussen al hebt gelezen. Het staat gewoon op de site van het JID.

De vraag is hoe het mogelijk is dat zo iemand, met wat hij op 7 oktober 2023 heeft gedaan en met de openlijke jihadistische oproepen die hij nog altijd doet op zijn sociale media, zich op Belgisch grondgebied bevindt. Hij is hier nog altijd, in Sint-Niklaas. Zal hij nu wel worden gescreend door de veiligheidsdiensten, is dat al gebeurd, naar ik hoop, of wordt hij ten minste op dit moment opgevolgd door de veiligheidsdiensten? Ik herinner mij dat de zogenaamde Syriëstrijders zouden worden opgevolgd, wat dat ook moge betekenen. Ik veronderstel dat agenten of mensen van de veiligheidsdiensten zo iemand volgen in zijn of haar dagelijkse praktijken, onder andere op sociale media. Wordt die Mohammed Al-Khatib vandaag dagelijks opgevolgd door onze veiligheidsdiensten?

Ondertussen zagen we ook beelden van Palestijnen die uit Gaza België worden binnengevlogen, waaronder Palestijnse tieners die een trui dragen waarop in het groot een M16-machinegeweer staat. De M16 is, naast de Kalasjnikov, het geliefkoosde wapen van jihadisten en ook van Hamas. Het werd onder andere gebruikt bij de verschrikkelijke massaslachtingen in de Israëlische kibboets. Zij komen hier gewoon binnengewandeld.

U weet dat België een favoriete bestemming in Europa is van Palestijnse asielzoekers. Het merendeel van hen heeft sympathie voor Hamas en Hezbollah en juicht de genocidale massaslachting op 7 oktober 2023 toe . Dat blijkt uit onderzoeken, bevragingen en peilingen. Zij delen dus het zieke jihadistische wereldbeeld van de persoon over wie ik u specifiek ondervraag, Mohammed Al-Khatib.

Tot slot, welke stappen zet u om ervoor te zorgen dat Hamas-terroristen, maar ook Hamas-fanaten en verheerlijkers van de genocidale jihadistische massaslachting van 7 oktober 2023 onze samenleving niet kunnen verzieken of onveilig maken voor joden, maar ook voor niet-joden?

Minister, dank u voor uw antwoord. De situatie is helaas helder. Ik zeg 'helaas', want Mohaned al-Khatib wordt vandaag dus niet opgevolgd. Dat is wat u hebt gezegd. Er wordt wel onderzoek gedaan, terwijl de info al weken bekend is.

Wordt hij dagelijks opgevolgd in zijn doen en laten en in zijn socialemediaposts? Ik dacht het niet. Ik verwijs ook naar uw antwoord op mijn andere vraag. U moet radicale organisaties niet verbieden. U moet daarentegen jihadistische en moslimfundamentalistische organisaties viseren en verbieden, want daar zit het probleem. Jihadisten en moslimfundamentalisten, maar ook verheerlijkers van jihadistisch terreur moeten buiten dit land worden gehouden. Als ze hier toch aanwezig zijn, dienen ze te worden uitgezet of – zoals in het geval van Mohaned al-Khatib – te worden opgevolgd om na te gaan waar ze mee bezig zijn. U zegt dat de diensten goed werk leveren, maar ze hebben dat moeten vernemen van het onvolprezen Joods Informatie- en Documentatiecentrum. Als die organisatie niet aan de alarmbel had getrokken, dan wisten de diensten vandaag waarschijnlijk nog nergens van. Dat is een bewijs dat de screening faalt. Ik vraag me dus af hoe u dat ziet, met al die Palestijnen die hier wekelijks binnenkomen. Nogmaals, ons land is een topbestemming. In 2025 zijn er al 3.000 Palestijnse asielzoekers binnengekomen. Het merendeel heeft op zijn minst sympathie voor Hamas en voor Hezbollah. Ik herhaal dat. De meesten juichten de genocidale jihadistische terreuracties van 2023 gewoon toe. U, als minister van Veiligheid, stond erbij en u keek ernaar. Dat is de realiteit.

Mijnheer de minister, het probleem is u wellicht bekend. Zittingen in onze rechtbanken moeten worden uitgesteld omdat de DAB gedetineerden niet of niet tijdig kan overbrengen. De oorzaak kent u ook, namelijk de onderbemanning van de dienst. Er zijn systemische capaciteitsproblemen bij deze dienst, zowel op het vlak van de rekrutering, als vanwege de overbevraging, die een domino-effect is van de overbevolking in gevangenissen. Dat is niet uw bevoegdheid, maar ik hoop wel dat deze regering daar eindelijk werk van zal maken, dat het niet bij woorden blijft, maar dat er ook daden zullen volgen.

Ik wil u specifiek ondervragen over de DAB. Hebt u al initiatieven genomen om de verplaatsingen van gedetineerden te verzekeren of zult u dat in de toekomst nog doen? Hebt u daarover al overleg gepleegd met de minister van Justitie? Zijn daar concrete resultaten uit gekomen? Hoeveel VTE's zijn vandaag inzetbaar voor gedetineerdenvervoer? Hoeveel ritten vallen er uit per week? Wat is het tekort ten opzichte van de operationele norm? Welke instroomdoelen, doorlooptijden en uitvalredenen gelden momenteel? Welke aanmoedigingsmaatregelen worden genomen om het personeelstekort op te lossen?

Ik dank u voor het antwoord, mijnheer de minister. Het zou mij inderdaad vooruithelpen om de cijfers schriftelijk te ontvangen.

De helft van uw antwoord bestond uit de beschrijving van de situatie, zoals ik die ook heb omschreven. Het is een aanslepende, jarenlange problematiek, het is een capaciteitsprobleem en het is een communicatieprobleem tussen Justitie en BIZA. Dat wist ik al, mijnheer de minister. Ik vroeg u naar maatregelen om dit te verhelpen. U hebt er enkele opgesomd. De DAB die nu instaat voor de kerncentrales wordt naar de rechtbanken verplaatst. Er komt een betere interne planning. Er komen meer voertuigen.

Zijn dat slechte maatregelen? Neen, helemaal niet. Zijn dat voldoende maatregelen? Ik denk het niet. Het schoentje wringt bij het capaciteitsprobleem. We moeten meer mensen bij de politie kunnen aanwerven. Daarin gaat u niet slagen, omdat u bij de meerjarenbegroting geen budgetten voor BIZA, voor de politie en voor de veiligheid hebt gekregen. Ik vrees dat u op uw honger zult blijven zitten, als we werk willen maken van een volledig ingevuld personeelskader dat operationeel genoeg is om onze gevangenistransporten te verzorgen.

De andere oplossing is uiteraard de overbevolking in onze gevangenissen aanpakken. Daarvoor hebben we minister Verlinden nodig. Zij zal werk maken van het naar huis sturen van alle illegalen, die momenteel 40 % van onze gevangenispopulatie uitmaken. Ik kijk daar enorm naar uit, hopelijk samen met u, mijnheer de minister.

Mijnheer de minister, opnieuw leg ik u een vraag voor over Chat Control 2.0 of Voluntary Chat Control, de laatste versie van de Europese tekst die voorlag. U hebt ongetwijfeld kennisgenomen van de tekst van mijn vraag zoals ik heb ingediend. Ondertussen heeft de realiteit ons echter ingehaald en blijkt er een laatste versie van die tekst te zijn goedgekeurd door de Raad van de Europese Unie.

Mogen wij weten hoe België tijdens die vergadering heeft gestemd? Welk standpunt heeft de permanente vertegenwoordiging van België ingenomen namens onze bevolking? Hebt u voorgestemd, hebt u zich onthouden of heeft België tegengestemd? Dat is de cruciale vraag.

Het Europees voorstel is goedgekeurd, zo hebben wij vernomen. Andere landen hebben zich duidelijk tegen uitgesproken, waaronder Nederland. Collega's van uw regering antwoorden niet of spreken zich uit voor, terwijl partijen van uw meerderheid zich tegen uitspreken, waardoor er totale onduidelijkheid ontstaat, ofwel vertellen sommige mensen niet altijd de waarheid.

Mijnheer de minister, geeft u ons transparantie en duidelijkheid?

Mijnheer de minister, het is inderdaad een onderwerp dat we al meerdere keren hebben besproken. Het valt op dat het vanuit de regering wat stil blijft. U antwoordt op mijn vragen, waarvoor dank, maar de afgelopen weken zijn enkele beslissingen genomen waarvan bitter weinig bekend is geworden.

We weten dat er een nieuw voorstel op tafel ligt, de zogenaamde lightversie. Ik vind die Chat Control 2.0 niet zo light. Het enige wat verbeterd is, is dat het niet meer verplicht is, maar er staat een heel vage bepaling in dat iedereen bij een risico alle passende risicobeperkende maatregelen moet nemen. Dat betekent eigenlijk dat, zodra er een klein risico is, men het toch moet doen. Die verplichting schuilt dus om de hoek. Met dit nieuwe voorstel zet men de deur op een kier, en we weten allemaal wat er gebeurt wanneer een deur op een kier staat: dan vliegt ze binnen de kortste keren wagenwijd open.

Er zijn ook een aantal uitbreidingen. Vroeger ging het enkel over foto’s, over beeldmateriaal. Nu gaat het ook al over berichtgeving. Men zal dus binnenkort ook de berichtgeving kunnen scannen. Er komt bovendien de mogelijkheid tot leeftijdsverificatie en -evaluatie. Dat is weeral iets nieuws. Het zijn verdergaande maatregelen die de privacy van onze burgers en de privécommunicatie van onze burgers volledig onder druk zetten. Men zal ook groomingdetectie met screening proberen toe te passen, terwijl men weet dat dat algoritme op dit moment technisch volledig onbetrouwbaar is. Er zullen zoveel valspositieven zijn dat men niet meer zal weten van welk hout pijlen te maken. Daarom is dit een absolute aanslag op onze privacy en op onze privécommunicatie.

Mijnheer de minister, ik heb u die vraag vorige week of twee weken geleden ook gesteld. U hebt toen gezegd dat België tijdens de Law Enforcement Working Party op 12 november en tijdens het Coreper op 5 november geen standpunt heeft ingenomen. Ik hoor een aantal partijen uit de meerderheid, een aantal meerderheidsparlementsleden, zeggen dat wij ons verzetten. Blijkbaar hebben wij ons verzet, maar u hebt gezegd dat we geen standpunt ingenomen hebben. Ik weet ook niet of er tussenkomsten geweest zijn, maar geen standpunt innemen is voor mij gelijk aan de kop in het zand steken.

Met de berichtgeving die vorige week verschenen is, namelijk dat er inderdaad een akkoord gevonden is over dit nieuwe voorstel, heb ik een aantal duidelijke vragen. Wat heeft België gedaan? Hoe heeft België gestemd? Voor, onthouding of tegen? Hoe verklaart u het stemgedrag van België? Hoe evalueert u de waarschuwingen van vele cybersecurityexperts en privacyorganisaties die hier al maanden mee bezig zijn? Wat zijn de volgende stappen? Hebt u er vertrouwen in dat het Europees Parlement dit nog zal tegenhouden en zal luisteren naar de oproep van de burgers? Ik kijk uit naar uw antwoord, mijnheer de minister.

Mijnheer de minister, Chat Control is terug, en dat is jammer. Onder andere door het verzet van u en mijn partij was het eerste voorstel uiteindelijk niet geland, en dat was een goede zaak. De Denen zetten het nu echter opnieuw op de agenda, via een zogenaamd compromisvoorstel dat in werkelijkheid helemaal geen compromisvoorstel is. In de kern introduceert het risicoclassificaties die aanbieders kunnen verplichten tot scanningstechnologieën, wat opnieuw end-to-endencryptie omzeilt en inhoudelijk aanzienlijke bedreigingen voor zowel de privacy als de digitale veiligheid van miljoenen Europese burgers inhoudt.

In dat zogenaamde compromisvoorstel wordt er nog altijd een Europees agentschap wordt opgericht, maar het zal eigenlijk geen bevoegdheden hebben. Het is uiteraard de bedoeling om een hellend vlak te creëren en de bevoegdheden uit te breiden die de Europese Unie zich in dit kader toe-eigent.

Er zijn bovendien andere alternatieven. Kindermisbruik – laat ik hopen, en ik ga ervan uit dat we dat met alle collega’s veroordelen – vinden we allemaal zeer ernstig en willen we aanpakken. Men kan dat echter perfect doen met bijvoorbeeld internetrecherches. Het arrest-Helme tegen Estland van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens biedt nieuwe mogelijkheden aan onze politiediensten. Ook het verhogen van de strafbaarheid, het afschaffen van de verjaring of het wegnemen van het zwijgrecht bij mensen die kennis hebben van kindermisbruik – artsen bijvoorbeeld – zijn maatregelen die we kunnen en volgens mij moeten nemen. Dat zijn maatregelen die geen grondrechten in het gedrang brengen, die de cyberveiligheid van onze burgers niet in het gedrang brengen en die het recht op privacy respecteren.

In dat kader heb ik de volgende vragen voor u.

Hoe beoordeelt u het Deense voorstel? Is uw departement van oordeel dat dit voorstel nog steeds leidt tot ingrijpende inbreuken op fundamentele rechten en op de veiligheid van digitale communicatie? Welke positie verdedigt ons land momenteel binnen de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken? Wordt er een duidelijke rode lijn getrokken tegen zowel verplichte als vrijwillige detectie, die in de praktijk neerkomt op algemene scanning?

Ik wil daarbij, collega’s, voor alle duidelijkheid aanvullen dat ik uw mening deel dat ons land beter tegenstemt dan zich onthoudt, al telt een onthouding inderdaad mee voor het vormen van een blokkeringsminderheid.

Die risicoclassificatie, mijnheer de minister, houdt in dat hoogrisicoplatforms verplicht technologie moeten ontwikkelen. Deelt u dus de analyse dat dit neerkomt op een druk, een de facto verplichting om Chat Control via een achterpoortje overal in te voeren en client-side scanning opnieuw in te voeren?

Kunt u bevestigen dat u als liberaal geen voorstellen zult steunen die de kern van end-to-endencryptie aantasten en de digitale veiligheid van onze burgers verzwakken?

Dank u voor uw antwoord, mijnheer de minister. Het blijft heel moeilijk. We krijgen enkele antwoorden van u. We krijgen een beetje uw visie te horen over het proces dat zich afspeelt. De creativiteit van het Deense voorzitterschap, noemt u dat. Het gebrek aan transparantie is gewoon schrijnend.

We zitten hier vandaag toevallig in een zaal met een gesloten deur, zonder camera's. Hier is dat een toevalligheid, denk ik dan, maar als het gaat over vergaderingen bij de Raad van Europa, dan is dat blijkbaar de regel. We mogen niet weten wat daar gezegd is. We moeten maar voortgaan op uw versie.

We horen uit verschillende bronnen uit de diplomatie dat er voorgestemd zou zijn tijdens die bewuste vergadering.

Ik hoop het. Ik hoop het absoluut en ik kijk uit naar een officieel verslag daarvan. We zullen in de toekomst zien of België voor zal stemmen of effectief stappen zal ondernemen, zoals andere landen, Nederland bijvoorbeeld, om deze tekst tegen te houden.

U hebt zelf gezegd dat die tekst nog heel wat onduidelijkheden bevat. Dan kan men toch beter tegenstemmen, denk ik dan. We gaan op deze manier maar verder. De tekst gaat nu opnieuw naar de triloog, waar er een gebrek aan transparantie is. Het publiek, de bevolking mag niet weten over welke tekst of welke versie er gediscussieerd wordt. We blijven dus afhankelijk van lekkages uit andere landen, want uit België krijgen wij geen transparantie.

Mijnheer Bergers, ik vind het moedig dat u hier het woord neemt en de minister van uw meerderheid ondervraagt, maar ik vind het wel stuitend dat u daarvan niet op de hoogte bent. Ik wens u veel succes met uw resolutie. Ik heb gelezen dat u een resolutie zult indienen om uw collega’s van de meerderheid te overtuigen om tegen te stemmen.

Wat die resolutie betreft, reiken wij natuurlijk onze helpende hand. Alle mogelijkheden om dit gedrocht tegen te houden, zijn geoorloofd. Ik ga vandaag niet in op de inhoud van de tekst. Ik hoop dat we een paar dagen ten gronde over de inhoud zullen kunnen discussiëren, maar laat ons eindelijk eens weten welke tekst er op dit moment op tafel ligt, voordat we ten gronde gaan discussiëren.

Mijnheer de minister, bedankt om ons een millimetertje meer informatie te bezorgen, maar we missen duidelijkheid, we missen officiële informatie. Wat doet de Belgische diplomatie? Wat doen uw vertegenwoordigers in de Europese Unie? Welke standpunten nemen zij in? U zegt dat deze regering nog altijd geen standpunt heeft ingenomen, terwijl uw collega van de N-VA zegt: “Wij zijn tegen.” Uw partijvoorzitter zegt: “Ik ben tegen.” Ik vind dat onbegrijpelijk.

Collega Keuten, u hebt gezegd dat het heel warrig was en dat u niet veel antwoorden hebt gekregen. Ik heb het nochtans heel duidelijk verstaan. De minister was heel duidelijk: er is geen standpunt ingenomen. Dat is een keuze. Geen standpunt innemen, is een heel duidelijke keuze. Dat is glashelder.

Dat betekent dat men niet voor is en niet tegen, maar dat men zich ook niet onthoudt. Inderdaad, een onthouding kan in een bepaald kader een blokkeringsminderheid zijn, collega Bergers, maar geen standpunt innemen, betekent dat Arizona er niet uit is, dat er partijen voor zijn en wellicht ook partijen tegen. Ik vind dat dat vooral getuigt van een laffe houding, mijnheer de minister.

U neemt geen standpunt in over een kwestie die de privacy onder druk zet. U hebt daarnet gezegd dat u voor een deel gerustgesteld bent. Dan bent u te snel gerustgesteld. Dit is werkelijk een probleem voor de privacy en de privécommunicatie van alle Europeanen. Iedereen is voor de strijd tegen kindermisbruik. Ik mag althans hopen dat iedereen voor de strijd tegen kindermisbruik is, maar denken dat dit voorstel zal helpen in die strijd, is verkeerd. Die criminelen zullen andere middelen vinden. Ze zullen via andere manieren en via andere platformen wel aan hun trekken komen, die vieze, vuile vetzakken – ik zeg het zoals het is.

Door hier een massamaatregel los te laten op platformen die iedereen dagelijks gebruikt, tast men de privacy aan van elke Belg en van elke Europeaan. Dat zal het nobele doel – de strijd tegen kindermisbruik – niet dichterbij brengen. Dit zal daar niet bij helpen. Het feit dat u toegeeft dat er geen standpunt is ingenomen, is stuitend.

Dat resoneert eigenlijk een beetje met wat Conner Rousseau nog niet zo lang geleden heeft gezegd – ik heb dit in de krant gelezen: “Al die zever over privacy…” Hij heeft weer gelijk gekregen. Het is opnieuw een dossier waarin de meerderheid het niet eens is, waarin er inderdaad een aantal partijen en een aantal individuele parlementsleden – dat geef ik gerust toe – dit wel een probleem vinden, maar een aantal anderen niet. Wat is dan het resultaat? Men steekt de kop in het zand en gaat ermee door. België verzet zich niet. Geen standpunt innemen, is zich niet verzetten.

Mijnheer de minister, ik zal dit blijven opvolgen. Ik kijk uit naar de triloogonderhandelingen. Ik hoop dat het Europees Parlement, met parlementsleden die hopelijk wat minder afhankelijk zijn van een meerderheid, wel de juiste keuze zal maken en dit zal wegstemmen. Dit is een algemene aanval op de privacy en de privécommunicatie van al onze burgers. Dit mag niet doorgaan.

Bedankt voor uw antwoord, mijnheer de minister. Ik vond het antwoord ook zeer duidelijk. Ook al ben ik een beetje in paniek – paniek is misschien een groot woord – omdat u zegt dat u gerustgesteld bent. Volgens mij zijn er ook met dit nieuwe voorstel zeer fundamentele problemen. De verplichte risicoclassificatie komt neer op een algemene verplichting, want als die risicoclassificatie hoog genoeg is, dan wordt men verplicht. Er is dus geen enkele waarborg dat straks niet een of andere ambtenaar van een agentschap dat verder eigenlijk geen enkele bevoegdheid heeft, elk groot platform, elk socialemediaplatform, de hoogste risicoclassificatie geeft. Dat is volgens mij toch echt wel een hellend vlak. Ten tweede is het belangrijk dat dit nieuwe voorstel op een aantal vlakken nog een uitbreiding vormt van het vorige. Dat vorige voorstel ging alleen over beelden. Het nieuwe, Deense, zogenaamde compromisvoorstel gaat ook over tekst. Op dat vlak is het dus nog een uitbreiding van de opheffing van de encryptie die er al was. Dat is voor mijn fractie en voor mij persoonlijk zeer problematisch. Ik hoop dan ook dat we, net zoals bij het vorige voorstel, op u en op de MR een beroep zullen kunnen doen om dit samen tegen te houden. We weten dat er ministers zijn die het minder goed voorhebben met de privacy van onze bevolking. Het is precies daarom dat ik een resolutie heb geschreven waarin we enerzijds dit nieuwe voorstel fileren en anderzijds een aantal alternatieven aanhalen, zoals uitgebreidere onderzoeken door agenten die zich voordoen als een minderjarig kind, maar er zijn ook heel wat andere mogelijkheden. Op dat vlak wil ik de collega’s die hier aan het woord gekomen zijn alvast bedanken voor hun alertheid en voor de beloofde steun. U ook, mijnheer Keuten, maar wat ik niet begrijp, is dat u zei dat ik niet geïnformeerd zou zijn. Het standpunt van de regering ken ik zeer goed. Ik heb het op Twitter gecommuniceerd toen er een hele hoop fake news rondging dat ons land zou hebben voorgestemd. Ik heb dat toen rechtgezet en gezegd wat onze regering gedaan heeft. Ik hoop dat onze regering – dat is alvast mijn standpunt – kan tegenstemmen in plaats van zich te onthouden, maar een onthouding telt ook mee, niet in het Coreper maar in de Raad zelf, voor het vormen van een blokkeringsminderheid. Dat ben ik niet op de foto die u toont, mijnheer Keuten, dat is een collega van mij. Op mijn Twitter kunt u zien dat ik heel uitdrukkelijk op een hele reeks tweets heb gereageerd over het standpunt van de regering. Wat het hele chatcontroledossier betreft, was ik niet de eerste politicus die ermee bezig was, maar wel de tweede. De eerste – ik heb vaak kritiek op Jong Vld, omdat ze soms kritiek geven op ons die men ook op De Croo had kunnen geven – was Sepp Tyvaert, die destijds nog jongerenvoorzitter van de Vld was. Zeggen dat ik niet geïnformeerd ben of dat ik aan het handje loop, gaat niet echt op, als u het mij vraagt.

Mijnheer de minister, het aantal trajectcontroles, vooral in Vlaanderen, is in twee jaar tijd vervijfvoudigd, van 246 naar 1233 installaties in 2025. Daarbij valt op dat deze camera's of trajectcontroles vaak worden geplaatst vlak nadat een snelheidsverlaging is ingevoerd, waardoor veel bestuurders tegen de lamp lopen.

Er is een zeer grote discrepantie tussen het noorden en het zuiden van het land. Vlaanderen telt 1233 installaties, Wallonië 97 en Brussel 12. Dat lijkt me niet helemaal correct, niettegenstaande Wallonië inmiddels heeft aangekondigd meer trajectcontroles te plaatsen. Het probleem van de trajectcontroles, dat u eerder in deze commissie ook hebt erkend, betreft bovendien de verwerking door het systeem, dat steeds meer overbelast raakt.

Zijn de technische problemen met betrekking tot de verwerking inmiddels opgelost? Bestaan er federale of intergewestelijke richtlijnen over de minimale afstand tussen een snelheidsbord en de start van een meettraject? Hoe garandeert u dat trajecten met een laag veiligheidsrendement worden herzien of verplaatst? Het lijkt er nu immers op dat men louter blijft innen. Hoe verklaart u het grote verschil in het aantal trajectcontroles tussen de gewesten? Bent u het ermee eens dat, aangezien dit debat ook op Vlaams niveau wordt gevoerd, de bevoegde minister een doorlichting zal bevelen om dit systeem te herzien? Wat is de impact op de personeelsinzet en hoe voorkomt u dat kerntaken verschuiven door de extra administratieve last?

De media berichtte dat de politierechtbank in Vilvoorde een snelheidsboete heeft vernietigd omdat niet kon worden aangetoond dat de snelheidsovertreding was vastgesteld door een bevoegde persoon en omdat de trajectcontroletoestellen geen eigendom zijn van de gemeente en derhalve niet wettig zijn. Daarbij rijzen vragen over de rechtvaardigheid, de transparantie en vooral het doel van deze controles.

Dienen die eigenlijk om de kassen van de vele gemeenten te spekken, of dienen ze waarvoor ze bedoeld zijn, namelijk om de verkeersveiligheid te verbeteren? Hoeveel boetes door trajectcontroles in Vlaanderen werden al vernietigd of teruggedraaid wegens procedurele of juridische gebreken? Welke rol ziet u voor onafhankelijke audits of externe toetsing van trajectcontrole-installaties en boeteprocedures om toekomstige afkeuringen door de rechter te vermijden? Welke rol speelt het federale niveau en de federale regering in het beheer en de controle van camera-, ANPR- en trajectcontrolenetwerken?

Mijnheer de minister, ik herhaal dat ik absoluut geen voorstander ben van een groot cameraschild over het hele land. Het feit dat veel gemeentelijke trajectcontroles louter worden geïnstalleerd om de gemeentekas te spijzen, toont aan dat ik gelijk heb. Het heeft niets meer te maken met verkeersveiligheid, maar alles met het innen van geld van de automobilist. Daar zal ik mij altijd tegen blijven verzetten. Volgens mij zijn er veel belangrijkere investeringen nodig in ons wegennet om de verkeersveiligheid te waarborgen. Er zijn veel andere manieren dan het overal installeren van trajectcontroles. Ik zal u schriftelijk nog andere vragen stellen over het aantal federale trajectcontrolesystemen in Vlaanderen en Wallonië. Er wordt immers geen onderscheid gemaakt tussen wat federaal, gewestelijk of gemeentelijk is. Iets doet mij vermoeden dat deze discrepantie tussen Vlaanderen en Wallonië ook zal blijken uit de cijfers van de federale trajectcontroles.

Ik verwijs naar de schriftelijke versie van mijn vraag.

​ In de nacht van 9 op 10 november 2025 zijn drie politievoertuigen in brand gestoken in de onmiddellijke nabijheid van het commissariaat van Elsene. Een verdachte is kort na de feiten opgepakt, het parket opende een dossier voor opzettelijke brandstichting en vorderde het federaal labo en een branddeskundige.

Er kon snel een verdachte opgepakt worden, maar over de motieven bestaan nog heel wat vragen. Maar dit is lang niet de eerste keer dat men onze politie viseert in Brussel, met manifest gebrek aan respect voor gezag en onze agenten.

Onderzoekt men of er een politiek motief is (anarchistisch of extreemlinks milieu) en is OCAD betrokken voor een dreigingsinschatting?

In hoeveel gelijkaardige dossiers dit jaar werd een link gelegd met georganiseerde extreemlinkse netwerken?

Zijn er beschermingsmaatregelen genomen voor commissariaten en wagenparken in Brussel?

Gezien de gekende problematiek van onderbezetting en versnippering in Brussel: wanneer rondt u de fusie naar één hoofdstedelijke politiezone af? Wat is de vooruitgang hier?

Dat laatste, mijnheer de minister, doet mij veel plezier. U weet dat u daarvoor in mij een bondgenoot zult vinden. Die fusie kan er namelijk niet snel genoeg komen.

Mijnheer de minister, ik wil zeker het lopende onderzoek niet doorkruisen, maar men vermoedt toch politieke motieven. Ook hier blijkt dat het geweld weer uit anarchistische, extreemlinkse hoek komt. Ik herhaal wat al in de plenaire vergadering is gesteld tijdens de actuele vragen. Die groeperingen, die zo gewelddadig en extremistisch te werk gaan, moet u viseren, mijnheer de minister, en adequaat aanpakken. Het is echt een plaag in onze samenleving. U ondervindt met uw partij ook de nodige last ervan. Het blijft echter niet beperkt tot uw partij alleen. Het is echt een groupuscule die onze samenleving kapot wil maken en voor geen enkel geweld terugdeinst.

Mijnheer de minister, ik hoop erop dat u de nodige initiatieven zult nemen vanuit de regering om dergelijke organisaties zeer hard aan te pakken. U hebt dat aangekondigd, maar ik wacht op de concrete teksten, net zoals op het ontwerp voor de Brusselse fusie.

Mijnheer de minister, ik wil u feliciteren, want ondertussen zijn we al na de lezing waarvoor heel veel dreigementen werden geuit. Een PS-burgemeester wou blijkbaar het recht op vrije meningsuiting van de grootste politieke partij van Wallonië en Brussel inperken, maar dat is niet gebeurd. Die lezing heeft plaatsgevonden zonder incidenten. Ik wil u daarvoor feliciteren. Er werd een politiemacht gemobiliseerd, maar dat was terecht. Als grootste Vlaamse partij hebben wij al soortgelijke incidenten meegemaakt. Mijnheer de voorzitter heeft ongetwijfeld ook al heel wat meegemaakt in die aard. Ik hoop dat een dergelijk politievertoon en een dergelijke inzet om het recht van vrije meningsuiting te vrijwaren voor alle politieke evenementen gelden. Ik wens dat ook mijn tegenstanders toe. Gefeliciteerd dus met het laten plaatsvinden van de lezing zonder incidenten. Ik heb een andere mening over wat daar is gebeurd dan de heer De Smet, maar de afwezigen hebben ongelijk. Dat geldt ook voor hem.

Welke lessen hebt u en hebben de politiemensen kunnen trekken uit die zaak, opdat toekomstige manifestaties van die extremistische bewegingen bij politieke lezingen maar ook tijdens andere manifestaties op dezelfde manier zouden kunnen worden aangepakt?

Dank u voor uw antwoord, mijnheer de minister.

Zoals u zegt, is het jammer dat er 180 mensen moeten worden ingezet om de vrijheid van meningsuiting te vrijwaren, maar het was echt nodig. We zijn blij vanuit onze fractie dat er zo is gehandeld. We zijn zeer tevreden met het optreden. Ik denk dat men nu over een goed draaiboek beschikt. Ik hoop dat de politie lessen heeft geleerd voor toekomstige acties van antifa, Front d'Action Révolutionnaire, Code Rood en dergelijke. Zo kan men duidelijk maken dat extremisten nooit zullen winnen in dit land. Het zal nooit gepast zijn om wegens wat anderen doen, wegens hun mening, wegens hun bedrijvigheid, wegens hun standpunten, te vandaliseren, aan te vallen en te blokkeren. In dit land gaan we het gesprek met elkaar aan.

Geen probleem, mijnheer de voorzitter, want ik zet mij vraag om in een schriftelijke vraag.

Mijnheer de minister, we hebben hier al vaak gesproken over de cyberaanvallen en droneaanvallen bij onze luchthavens, zowel civiel als militair, en op andere plaatsen in ons land. Het fenomeen is nu uit de media verdwenen, wat hoop geeft totdat er positief nieuws is.

Ik vroeg mij af hoe het aantal meldingen en incidenten geëvolueerd is sinds de laatste keer dat wij elkaar in deze commissie zagen.

Bedankt voor uw antwoord, mijnheer de minister.

Mijnheer de minister, ik heb al heel wat vragen gesteld over de wet inzake bestuurlijke handhaving. We hebben in de vorige legislatuur al gewaarschuwd dat dit initiatief van minister Verlinden een papieren tijger is. Er is jammer genoeg door de vivaldicoalitie geen rekening gehouden met onze amendementen.

We zullen ter zake nog een aantal voorstellen indienen, het liefst zo snel mogelijk. We zijn eraan aan het werken.

Bent u bereid, of neemt u initiatieven, om het koninklijk besluit economische sectoren te schrappen? Het lijkt me immers redelijk absurd te definiëren welke sectoren in aanmerking komen voor het gebruik van georganiseerde misdaad en welke niet. Uiteraard kan elke financiële sector gebruikt worden om middelen wit te wassen.

Dank u wel voor uw antwoord, mijnheer de minister. Uiteraard heb ik begrip voor de gepaste methode. Ik wens u heel veel succes om de minister van Justitie duidelijk te maken wat onze fractie in de vorige legislatuur al een aantal jaren geprobeerd heeft. Heel veel succes daarmee.

Mijnheer de minister, in veel kranten kon men lezen dat in Oost-Vlaanderen deze zomer bijna een kwart van de oproepen naar de noodcentrale 101 onbeantwoord bleef. Er kwamen bijna 70.000 oproepen binnen en maar liefst 17.000 daarvan kregen geen antwoord. Uiteraard zijn niet alle oproepen van levensbedreigende aard, maar het gaat per definitie wel altijd om omstandigheden waarvan de beller van mening is dat het om een noodsituatie gaat en dat er dringend actie moet worden ondernomen.

Een goede werking van de noodcentrales is uiterst belangrijk voor de bevolking, maar ook voor onze veiligheidsdiensten. Ik was deze zomer met Netwerk Brandweer op werkbezoek in de brandweerkazerne van Vilvoorde en toen ik daar was, lagen de noodcentrales in heel het land plat. Men zei mij toen dat er een alternatief bestaat, waarbij de meldingen van mensen die bellen, schriftelijk worden genoteerd en vervolgens worden doorgebeld. Zo verliest men echter kostbare minuten.

We kunnen van geluk spreken dat er geen uit de hand gelopen situaties aan dat probleem kunnen worden gelinkt, maar het is wel belangrijk om te ageren en dat doet deze regering. Gelukkig krijgt u in het nieuwe begrotingsakkoord middelen om die situatie aan te pakken. U krijgt 23 miljoen euro extra in totaal, waarvan 12 miljoen in 2026 en 8 miljoen in 2027. Onze fractie is heel tevreden dat u die middelen hebt gekregen om de werking van de noodcentrales te verbeteren.

Wat bent u van plan om met die middelen te doen? Hoe zult u ze gebruiken om het probleem met de noodcentrales op te lossen? Hoe is het gesteld met de noodcentrales in de andere provincies? Uit mijn beperkte steekproef bij de brandweer van Vilvoorde leid ik immers af dat het probleem zich niet alleen in Oost-Vlaanderen voordoet.

Mijnheer de minister, kunt u eventueel later meer details geven over hoe die oproep naar detachering om snel te zorgen voor extra personeel, er precies uitziet? Dat kan nuttig zijn, zoals trouwens veel van de elementen die u in uw antwoord hebt aangehaald, dat kunnen zijn.

Inzake de verschillende prioriteitscategorieën, zou dat iets zijn dat de bellers zelf moeten aangeven, of is dat een beoordeling die aan het begin van een gesprek moet worden gemaakt? Hoe ziet u dat precies? Als u daarop later wil antwoorden, of als uw medewerker mij dat via e-mail kan meedelen, is dat ook goed.

Het is alleszins goed dat er hieraan hard wordt gewerkt en dat u extra middelen hebt gekregen om dit probleem aan te pakken.

Mijnheer de voorzitter, ik heb de indruk dat het kerstreces voor sommigen al is begonnen, terwijl wij, ook al is de kerstmarkt te Brussel – of moet ik het veeleer over winterpret hebben, want dat is de politiek correctere term – al gestart.

Mijnheer de minister, de start van het evenement Winterpret of de kerstmarkt, als ik dat woord nog mag gebruiken, gaf aanleiding tot een zeer agressieve en extremistische betoging, zo getuigen de filmpjes, die daarover circuleren. Een betoging beoogt meestal om constructief dingen te veranderen, maar dat hoort volgens mij niet bij een kerstmarkt. Hier wou men bezoekers die van de kerstsfeer in Brussel willen genieten, intimideren en we mogen zo'n zeer kwalijk initiatief niet accepteren.

Waar was de lokale politie? Die valt inderdaad niet direct onder uw bevoegdheid, maar onder die van de burgemeester, en ik snap dat u misschien geen contact had tijdens het incident. Hoe dan ook, hebt u achteraf gehoord hoe het zat, of die betoging was aangevraagd, of men de toestemming had gekregen van de burgemeester om bij de kerstmarkt te betogen, en of er links zijn tussen de organisatoren van de betoging en Samidoun of andere extremistische, terreurverheerlijkende verenigingen, waarover we al vaak gesproken hebben? De gebeurtenissen waren – dit standpunt delen we – niet normaal en we mogen zoiets in onze samenleving niet tolereren.

Dank u wel voor uw beschikbaarheid hier en uw antwoord, mijnheer de minister. Kunt u punctueel nog de vraag beantwoorden of het om een link met Samidoun of met andere organisaties gaat?

Dat weet ik. U weet dat u daarvoor op onze steun kunt rekenen.