Plenaire vergadering op 3 april 2025

Mijnheer de eerste minister, de NAVO vormt de hoeksteen van onze veiligheid. Wij moeten in dat partnerschap als land ons deel doen. Hier staat naast u uw grootste bondgenoot vanuit de oppositie voor bijkomende defensie-investeringen.

Enkele weken geleden stelde ik u hier dezelfde vraag en antwoordde u dat we een spurtje zouden trekken voor onze defensie-uitgaven. Ik steun u in uw zoektocht naar bijkomende middelen. Laat een zaak wel duidelijk zijn: ik steun uw zoektocht naar structurele budgetten. Met eenmalige goocheltrucs zullen we er niet geraken en dat is precies wat u momenteel met uw regering aan het doen bent. U bouwt budgettaire luchtkastelen.

Als het gaat over structurele budgetten voor Defensie, hoor ik alleen maar veto's: voor hervormingen of besparingen in de sociale zekerheid, bijvoorbeeld in de gezondheidszorg, geldt een veto van Vooruit, voor de verkoop van overheidsparticipaties, de kroonjuwelen van de Belgische Staat, is er het veto van Les Engagés, en ik kan zo nog een tijdje doorgaan. Het enige wat echt concreet is, zijn boekhoudkundige truken van de foor om allerlei uitgaven ineens onder de koepel van defensie-uitgaven te brengen. Dat zijn geen structurele defensie-investeringen. Daar worden ons leger en dus ook de veiligheid van onze burgers niet beter van.

Mijnheer de eerste minister, de tijd dringt. Volgende week moet u uw ei leggen. Welke keuzes zult u maken om de defensie-uitgaven structureel en zo snel mogelijk te verhogen?

Mijnheer de premier, bedankt voor uw antwoord. U verwijst graag naar het verleden, maar dat had ik verwacht, aangezien u historicus bent. Als ik u een raad mag geven, zet die plaat af. U hebt gezegd dat u een spurtje voor de defensie-uitgaven zou trekken, maar momenteel bent u aan het zigzaggen tussen excuses en uitvluchten. Defensie heeft geen boodschap aan uw budgettaire luchtkastelen, maar heeft nood aan structurele en doordachte investeringen. Dat is wat militairen verdienen, dat is wat Defensie van u verwacht. Mijnheer de premier, Pasen komt eraan. Het is tijd om uw ei te leggen.

Mijnheer de eerste minister, extremen bedreigen onze welvaart, dat wordt vandaag nog eens goed duidelijk. De energiecrisis die Poetin ontketende toen hij Oekraïne binnenviel, staat nog vers in ons geheugen. We voelden de effecten onmiddellijk met torenhoge energiefacturen. In veel huizen ging de verwarming lager of zelfs uit.

Ook vandaag zien we tot wat extreme denkbeelden leiden: een ware handelsoorlog, die onze koopkracht bedreigt en onze prijzen zal doen stijgen. Onze staalindustrie kreeg al klappen en nu valt Trump heel Europa en ook de rest van de wereld aan met hoge importtarieven, voor de EU maar liefst 20 % op alle producten.

Dit raakt ons allemaal direct. Voor Vooruit is het dan ook heel duidelijk: we moeten onze mensen en bedrijven zo goed mogelijk helpen, net zoals we dat deden tijdens de energiecrisis. Ook toen namen we maatregelen om de koopkracht van de mensen te beschermen.

De Europese Commissie staat klaar met tegenmaatregelen, maar benadrukt ook het belang van blijven onderhandelen. Mijnheer de eerste minister, deze handelsoorlog zal een direct effect hebben op de koopkracht van iedereen. Mensen rekenen op een sterke overheid.

Zult u met Europa in gesprek gaan om te kijken hoe we onze koopkracht en onze jobs kunnen beschermen?

Mijnheer de premier, het is niet langer wachten op het spelletje Hoger, lager van Trump: het is hoger geworden. Vanaf nu is Liberation Day het symbool van de ware America first -politiek, die de portefeuille van onze ondernemers en onze mensen doet bloeden.

De effecten daarvan zijn dramatisch voor Europa en voor de hele wereld. Collega's, ze zijn echter ook dramatisch voor Amerika en de Amerikanen zelf. Dat is voor ons nog eens heel duidelijk het bewijs van hoe nefast populistische extremisten kunnen zijn voor de gewone man en vrouw in de straat eens ze aan de macht zijn.

In ons land zijn er heel wat sectoren, zoals de farmasector, waarvoor Amerika heel erg belangrijk is. Elke dag werken mensen en bedrijven samen met Amerikaanse bedrijven en die Amerikaanse bedrijven werken ook heel graag samen met ons. Zij doen hun best en het is dan ook onbegrijpelijk dat een Amerikaanse president dit allemaal op het spel durft te zetten.

De vraag is echter welke reactie wij hebben. Speak softly and carry a big stick , dat moet het devies zijn. We moeten onderhandelen, maar als Trump niet luistert moeten we ook tegenmaatregelen durven nemen. Een goede trans-Atlantische samenwerking is in het belang van Europa. Het moet niet zozeer een anti-Amerikaans verhaal worden, het moet een pro-Europees verhaal worden om onze Europese interne markt te versterken en komaf te maken met de belemmeringen en onnodige regeltjes die de Europese handelsroute belemmeren. Ook onze extra 17 miljard euro aan defensie-uitgaven moeten in Europa worden besteed. Meer made in Europe is voor cd&v the way to go .

Beste premier, ik ga er vanuit dat u deze lijn mee zult bewaken en dat u ook een taskforce zult oprichten (...)

Mijnheer de eerste minister, toen ik gisteravond naar het livebetoog van president Trump luisterde over de importheffingen die de Verenigde Staten zullen heffen, overviel mij een ongemakkelijk gevoel. De supersonische snelheid waarmee de regering-Trump de heffingen wil laten ingaan, maar ook het gebrek aan logica bij de berekening ervan tarten alle verbeelding.

Wij staan dus voor enorme uitdagingen. De Verenigde Staten zijn een van de belangrijkste handelspartners van België. Na de Europese Unie zijn zij zelfs de belangrijkste partner. België, maar zeker ook Vlaanderen, is een heel exportgerichte regio. De heffingen zullen onze regio en ons land dus veel geld kosten. Minder export betekent minder omzet, minder winst, een lagere tewerkstelling en minder groei. Met andere woorden, minder export betekent lagere inkomsten uit belastingen op arbeid en op winst van de bedrijven voor de overheid en veel hoge kosten voor onze eigen bevolking. Volgens VOKA zouden de maatregelen de Belgische economie ongeveer 12 miljard euro kosten.

Moeten wij de demarche van de regering-Trump beschouwen als een onderhandelingspoging van die regering of is het haar werkelijk menens?

Wordt er een spiegelbeeld aan maatregelen getroffen door de Europese Unie? Er was reeds een pakket tegenmaatregelen voorzien op 13 april 2025. Dat pakket lijkt echter nu al achterhaald. Zo snel gaat het tegenwoordig. Wat komt er nu? Wat kunnen wij nu doen in eigen land?

Wij willen geen inflatoire handelsoorlog starten. Zo'n oorlog kent immers enkel verliezers. Wij zijn anderzijds wel van mening dat Europa ook eens de rug mag rechten.

Ik kijk uit naar uw antwoord.

Mijnheer de premier van België, de VS hebben geen bondgenoten, ze hebben alleen belangen. Al jaren waarschuwen wij met de PVDA tegen het imperialisme van de VS, maar niemand luisterde naar ons. Wij werden hier in een hoekje als anti-Amerikaans weggezet.

‘De VS zijn de belangrijkste partners voor het verdedigen van gedeelde fundamentele waarden en wereldwijde veiligheid.’ Zo staat het in uw regeerakkoord. Het moet dus een pijnlijk ontwaken voor u geweest zijn, mijnheer de premier, als Atlantist in hart en nieren, maar het zal een nog pijnlijker ontwaken voor de gewone hardwerkende mensen zijn geweest, want de werkende mensen in Europa zullen zwaar worden getroffen. Onze industrie kreunde al onder de peperdure energie uit de VS en dat zal nu alleen maar verergeren.

De werkende klasse gaat de rekening twee keer betalen. Niet alleen verliezen zij mogelijk hun werk, als Europa meegaat in de sanctieoorlog zullen ook alle producten hier duurder worden. Trump bedreigt ook alle andere en opkomende economieën. Uiteindelijk blijft niemand gespaard, want ook voor de Amerikanen zelf is dit geen goed nieuws. Ook voor hen zullen de prijzen stijgen. Het is duidelijk wie de prijs betaalt.

Sinds de Tweede Wereldoorlog is heel onze economie op die van de Amerikanen afgestemd. Nu laten ze Europa vallen, maar laat ons het hoofd koel houden, mijnheer de premier. Laat ons de hand reiken naar de rest van de wereld, naar alle slachtoffers van het Amerikaans imperialisme, maar wel op gelijke voet.

Mijnheer De Wever, hoe zult u de werkende klasse tegen deze handelsoorlog beschermen? Reikt u de hand uit naar het globale zuiden?

Monsieur le premier ministre, chers collègues, depuis quelques mois, nous voguons de sidération en sidération. Il est effectivement parfois difficile de reconnaître les États-Unis, il est même permis de se demander si le libéralisme a encore cours dans ce pays. En se repliant sur eux-mêmes et en voulant imposer une vision unilatérale des relations mondiales, ils s'éloignent des fondements qui en ont fait le pays de la liberté, de l'ouverture sur le monde et aussi de la diversité culturelle.

Ce repli semble terriblement en contradiction avec les valeurs de tolérance et de progrès qui ont historiquement fait la force des États-Unis. Pire, il induit une relation d'adversité et de méfiance, qui prend de plus en plus des allures d'une nouvelle forme de guerre dont nous sortirons tous perdants, et certainement en Belgique.

Monsieur le premier ministre, disposez-vous déjà d'une première estimation de l'impact direct et indirect des mesures sur l'économie belge, nos entreprises et notre emploi, des secteurs d'activité les plus affectés, mais aussi de la manière dont nous pouvons davantage soutenir nos entreprises en matière de compétitivité?

Il est essentiel que nous travaillions avec l'Europe pour apporter des réponses efficaces et pertinentes, à la fois en termes de négociations avec les États-Unis, de contre-mesures, aussi non tarifaires; mais également via de nouveaux accords à réaliser. On ne répétera jamais assez à quel point les traités de libre-échange sont ce qui nous protège le mieux de ce genre de dynamique.

Enfin, notre unité est indispensable en la matière. Comment allons-nous négocier ensemble pour peser collectivement, au-delà même des 27, sur les discussions à avoir avec les États-Unis?

We horen hier iedereen over elkaar buitelen, moord en brand schreeuwend over hoe dom deze handelsoorlog is, maar het zou wel eens kunnen dat er een methode zit in de waanzin. Miskijk u niet in de retoriek in de Rozentuin, maar kijk naar wie belang bij dat alles heeft. Follow the money .

Trumps focus op het opleggen van heffingen aan de wereld is veel minder gedreven door handelsoverwegingen, maar vooral vanuit het eigenbelang van een zeer select clubje superrijken. De invoerheffingen worden daarbij gebruikt als een onderhandelingstactiek om staten rond de tafel te dwingen. Die superrijken rond Trump hebben namelijk knarsetandend gezien hoe 38 OESO landen een minimumbelasting voor multinationals hebben beslist. De techboys hebben gezien dat er een AI-act van kracht is in Europa. Ze zien en ze voelen aan hun water dat de digitaks eraan komt. Daar zijn ze niet van gediend en dus gaat Trump all-in. Hij weet zeer goed dat die handelsoorlog overal ter wereld onder de bevolking slachtoffers zal maken, maar hij is bereid dat te doen, louter om zijn clubje te helpen.

Mijnheer de premier, voor mij is het eenvoudig. Achter die handelsoorlog staat een losgeslagen 1 % die geen enkele democratische belemmering wil. Het is de walgelijke wetteloosheid van een groepje gigarijke mannen, de tech-oligarchen die vinden dat de wereld naar hun pijpen moet dansen en die de rest van de wereld als hun digitale lijfeigenen zien. Het is die groep die de belastingen ontwijkt. Het is die groep die verkiezingen manipuleert, AfD in Duitsland. Het is die groep die op hun platformen vrijelijk haat laat verspreiden tegen vrouwen, tegen minderheden, om voor hun eigen gewin mensen tegen elkaar op te zetten.

Europa heeft nu de kans om voor haar democratische waarden op te staan en duidelijk te maken dat die agenda niet zal passeren. Mijn vraag is dus heel simpel. Zult u in de onderhandelingen namens ons land eisen dat Europa elke uitholling van de OESO-minimumbelasting en de digitaks zal blokkeren? Want we tolereren geen race to the bottom, niet op vlak van democratische rechten en niet op vlak van rechtvaardige belastingen.

Monsieur le premier ministre, à chaque crise son opportunité! L'augmentation des droits de douane et la guerre commerciale lancées par les États-Unis remettent en question les principes de fonctionnement du commerce international. Cela aura un coût économique important pour les entreprises et pour les citoyens, des deux côtés de l'Atlantique. Bien avant ces taxes, la majorité a décidé de prendre ses responsabilités, d'agir pour améliorer le quotidien et d'avoir le courage de changer notre société. Nous pouvons et nous devons développer notre pays et l'Europe sur la base de nos propres forces, en affrontant les nombreuses menaces.

Parmi ces menaces, la guerre commerciale nous force à nous détacher de nos pratiques du passé. Par ailleurs, nos pratiques sont également bousculées par la nécessaire lutte contre le changement climatique, et les enjeux peuvent se rejoindre. Les menaces sont là, mais c'est une opportunité pour encourager le développement des circuits courts, du commerce local, de la souveraineté de nos territoires, et le développement d'une industrie européenne forte qui crée de la valeur. Nous devons défendre une Europe cohérente, simplifiée mais ambitieuse, qui favorise la consommation durable, locale et souveraine, notamment en taxant les biens importés qui détruisent notre santé, notre cadre de vie et notre environnement.

Monsieur le premier ministre, je vous invite à agir avec conviction en ce sens. Dans cette guerre commerciale, comment comptez-vous agir avec cohérence pour la souveraineté de nos territoires, en lien avec nos engagements climatiques? Si la transition est une opportunité économique pour de nombreux acteurs, comment le gouvernement va-t-il développer notre territoire, soutenir les entreprises, le pouvoir d'achat, le commerce et les industries dans ce contexte économique?

Monsieur le premier ministre, Moi, le reste du monde et les 15 salopards , c'est le titre qu'on pourrait donner à la guerre commerciale menée par Trump. Dans ce mauvais film, en tant que membre de l'Union européenne, nous faisons malheureusement également partie de ces 15 salopards. Mais nous ne sommes évidemment plus à une insulte près.

Après s'être retiré de l'OMS, après avoir trahi ses alliés en Ukraine, après avoir menacé le Groenland, le président Trump lance aujourd'hui une nouvelle offensive en imposant 10 % de droits de douane sur toutes les importations et 20 % sur celles venant de l'Union européenne.

Ce n'est donc pas un jour de libération, mais un jour de plus où Trump joue aux dés sur le dos des travailleurs.

Face à cela, monsieur le premier ministre, pas de panique, mais de la fermeté. Je ne veux évidemment pas vous entendre vous lamenter sur l'impact pour nos entreprises du secteur pharmaceutique ou de la chimie, mais plutôt y voir une opportunité. Une opportunité de relancer notre industrie. Une opportunité de relocaliser notre économie, et peut-être même également de renforcer notre souveraineté industrielle.

Le 27 février, dans cette même assemblée, j'ai interrogé le ministre Clarinval. Qu'avez-vous mis en place, lui demandais-je, depuis? Pour l'instant, malheureusement, monsieur le premier ministre, je ne vois que des mauvaises réponses. Vous limitez les investissements publics de 4 à 3 %. Vous vous apprêtez à vendre des parts de Proximus et bpost. À qui?  Peut-être, demain, à des fonds européens. Et vous persistez, comme un âne qui chute systématiquement sur la même pierre, à vouloir acheter des F-35, renforçant par ailleurs notre dépendance militaire.

Monsieur le premier ministre, on connaît votre admiration sans faille pour les États-Unis. Mais aujourd'hui, quelle est votre analyse de la décision de Trump? Quel sera l'impact pour notre économie? Quelle sera la riposte européenne? Et surtout, quelle sera la réponse concrète de notre gouvernement fédéral?

Mijnheer de eerste minister, ik dank u voor uw antwoord.

Inderdaad, geen zonnestralen. Europa was van meet af aan bereid te onderhandelen. Maar het moet tegelijkertijd al klaarstaan om te reageren. Gaan we in dialoog of gaan we in tegenzet? Oplossingen, in plaats van conflicten, zegt u. En ik zeg: oef! Die keuze zal essentieel zijn om onze koopkracht te blijven beschermen. De Verenigde Staten zijn onze vierde handelspartner. We moeten er dus alles voor doen, voor onze jobs en voor onze gezinnen.

In Vooruit, mijnheer de eerste minister, zult u altijd een partner vinden om de koopkracht van de mensen te beschermen. Daar kunt u op rekenen. Laat de ratio terugkeren.

Mijnheer de eerste minister, het is inderdaad duidelijk dat we werk moeten maken van een assertief Europees verhaal. We mogen niet vervallen in een goedkoop en contraproductief anti-Amerikanisme, maar moeten een sterk pro-Europees verhaal schrijven. Wij moeten de belemmeringen tussen de Europese landen afbouwen om die importtarieven te compenseren. Ook moeten we werk maken van strategische autonomie binnen Europa, zeker ook op defensievlak.

Het gaat hier niet alleen over de farma-industrie. U gaf mij daarnet een hint, als u ook nog een beetje van dat geneesmiddel nodig hebt, kunt u mij steeds een appje sturen. Het zal direct geleverd worden, Puurs ligt niet ver van Antwerpen. Geef een belletje en het komt er snel aan.

Voor ons is het heel duidelijk, meer made in Europe is the way to go voor cd&v. Ik hoop dat u daarvan mee werk zult maken.

Mijnheer de eerste minister, we moeten inderdaad de Europese kaart trekken, maar als ik u goed begrijp, is het ook hoog tijd om extra door te pakken met Arizona. We moeten zo snel mogelijk door middel van arizonamaatregelen de arbeidsmarkt in België hervormen. De loonkost moet dalen voor bedrijven. De nettolonen voor de werknemers moeten stijgen. We moeten mensen aan het werk houden en ze moeten langer werken.

Collega's van dit Parlement, ik roep u op om deze maatregelen later mee te steunen. Mijnheer de eerste minister, Ik wens u heel veel succes met het uitvoeren ervan.

Mijnheer de premier van België, het is goed dat u de deur naar internationale samenwerking openzet, maar u bent eigenlijk wel super naïef als u denkt dat de VS na Trump van positie zal veranderen. De VS is geen bondgenoot meer en zal dat na Trump ook niet meer worden. Daarom moeten we de banden met de rest van de wereld nu versterken. We moeten inzetten op die internationale relaties met de slachtoffers van het Amerikaans economisch imperialisme.

U blijft de VS gewoon volgen, terwijl we vandaag zien hoe onbetrouwbaar ze zijn. Ze dienen alleen hun eigen belang en ook de belangen van hun wapenindustrie. Arizona wil nog altijd miljarden spenderen aan hun oorlogseconomie. Die F-35's zullen met onze pensioenen worden betaald. Stop daar alstublieft mee, mijnheer de premier.

Merci pour votre réponse, monsieur le premier ministre.

Il n'est évidemment plus besoin de rappeler à quel point l'Europe doit compter davantage sur elle-même et sur son marché intérieur. Mais surtout, nous ne devons pas répondre à l'isolement par l'isolement. Nous devons dès aujourd'hui renforcer – vous l'avez mentionné – nos coopérations internationales avec celles et ceux qui sont convaincus que le libre-échange est un vecteur de prospérité et de paix qui est essentiel pour soutenir les démocraties dans le monde. Si les é tats-Unis veulent être seuls, eh bien qu'ils le soient!

L'histoire nous a démontré que l'économie de marché et le libre-échange restent à ce jour la meilleure façon de stabiliser les relations internationales et de réduire les risques de conflits. Mais nous ne devons absolument pas oublier que dans un contexte géopolitique déjà compliqué, une guerre commerciale est excessivement tendue pour notre compétitivité. Dès lors, ce marathon qui s'est accéléré très clairement aujourd'hui ne doit pas se faire avec des morceaux de pierre en plus dans le sac à dos de nos entreprises, parce que préserver la compétitivité de nos entreprises, c'est aussi préserver le pouvoir d'achat de nos concitoyens. Alors surtout qu'elles ne soient pas les victimes collatérales de (…)

Collega's, weet u wat triest is? Dat het enige wat u, en wellicht alle mensen die nu aan het kijken zijn, zullen onthouden van dit debat het grapje over een blauw pilletje is, terwijl de situatie wel wat meer ernst verdient dan dat.

Mijnheer de premier, ik heb leiderschap gemist, ook in het antwoord. Ik mis daadkracht. U kunt ontwijkend antwoorden en zeggen dat het erg zal worden, maar ik mis een premier die rechtstaat en die niet zal toelaten dat een losgeslagen autocraat onze bedrijven aanvalt en onze bevolking verarmt. Waar is die vechtlust waarmee u zult zeggen dat we de digitaks niet zullen loslaten, dat we de minimumbelasting van de OESO niet zullen loslaten? Waar is de vechtlust waarmee u zult zeggen dat we zullen opkomen voor onze democratische waarden, of het nu Rubio of een andere Amerikaan is die komt. Die daadkracht, waarmee u pal staat voor uw waarden, heb ik daarnet niet gehoord, maar grapjes, die heb ik genoeg gehoord.

Er ontspint zich een debat zonder micro tussen mevrouw Almaci en de heer Bouchez.

Monsieur le premier ministre, je vous remercie pour vos éléments de réponse.

La majorité demande un redéploiement de l'économie avec une attention particulière pour notre tissu économique local. Il y a une opportunité claire à utiliser la réplique en droits de douane pour avancer sur nos objectifs climatiques, locaux, d'emploi et surtout de souveraineté.

Notre réponse doit être de continuer à défendre le multilatéralisme et la collaboration. L'Europe doit montrer son unité en restant ferme sur sa souveraineté, ses principes et ses engagements.

Monsieur le premier ministre, la décision de Trump est un tournant. Il veut assurément extorquer des concessions à ses alliés qu'il voit désormais comme ses adversaires et votre réponse, malheureusement, n'a pas été à la hauteur. Je m'y attendais. Vous avez parlé d'accords commerciaux débridés. C'est un modèle que nous ne défendons pas. Et puis, vous avez beaucoup ironisé sur le Viagra avec le collègue du cd&v. Si cela pouvait seulement faire durcir votre discours à l'égard de Trump, ce serait déjà une belle avancée, monsieur le premier ministre. Votre fascination pour les États-Unis vous aveugle complètement. Dans ma question, je vous ai dit qu'il fallait faire de cette crise une opportunité, que l'Europe avait le talent nécessaire mais également les moyens pour répondre à cette attaque. Malheureusement, votre réponse a été faiblarde et sans ambition. Malheureusement, sur ce sujet comme pour d'autres, vous n'êtes pas à la hauteur de l'enjeu.

Il y a quelque tumulte dans l'hémicycle. J'aimerais donc expliquer la situation aux personnes qui nous écoutent: Georges-Louis Bouchez vient de quitter la plénière.

Mijnheer de eerste minister, ik wil u vragen stellen over de staking in alle sectoren, zowel in de openbare diensten als in de privésector, van afgelopen maandag, de grootste staking in 10 jaar tijd in België. Jongeren en mindere jonge mensen uit het noorden en het zuiden van het land, mensen van de petrochemische sector, van de metaalnijverheid, van de dienstensector uit het hele land namen deel. We zagen nooit zo'n diepgaande sociale beweging.

Alle deelnemers vragen zich hoe het nu toch mogelijk is. De rechtse partijen voerden voor de verkiezingen immers allemaal campagne dat werken meer moet lonen, terwijl ze vandaag de mensen langer laten werken voor minder pensioen. Dat is eenvoudigweg bedrog. De mensen gaan daar niet mee akkoord en dat hebben ze maandag laten voelen. Ze vragen zich hoe het kan dat sommige werknemers een malus van 5 % krijgen voor elk jaar dat ze voor de leeftijd van 67 jaar vroeger stoppen met werken. Hoe kunnen die politici nu afkomen met een loonblokkering in de volgende jaren? Waarom schaffen ze nachtpremies af voor hardwerkende mensen?

Mijnheer de premier, ik heb het stakingspiket bij InBev in Leuven bezocht. De arbeiders daar vertelden mij dat Bart De Wever eens een nachtshift zou moeten doen, van 18.00 u. tot 2.00 u. of van 2.00 u. tot 10.00 u., dan zou hij beseffen dat men zo'n job niet tot 67 jaar kan doen. Hij weet echter niet wat het is om dat te doen.

Dat vind ik erg, vooral omdat er privileges zijn. Iedereen hier die voor 2019 verkozen werden, mogen nog met pensioen gaan op 60 jaar en 62 jaar. Dat is een schande. U wilt de ambtenarenpensioenen berekenen op 45 jaar van hun carrière, terwijl voor iedereen hier het pensioen op het laatste jaar van zijn carrière wordt berekend. U allen hebben privileges, maar vragen wel dat het volk inspanningen levert. Dat is een schande!

Mijnheer de minister, mijn vraag is duidelijk. Zult u die pensioenmalus afschaffen en naar de mensen die strijd voeren, luisteren?

Monsieur le premier, la grève générale de lundi était à la hauteur de votre offensive contre le monde du travail. Cette grève était organisée pour protester contre les mesures antisociales de l'Arizona, pour dénoncer des régressions sociales sans précédent et pour refuser vos attaques sur les pensions, les services publics, la santé, les salaires, les droits des femmes et bien d'autres.

Les travailleurs de tous les secteurs ont été nombreux à débrayer: caissières, enseignants, policiers, pompiers, artistes, cheminots et soignants. Dans tout le pays ils et elles ont dit: "Stop". Stop à vos milliards d'économies sur leur dos! Stop à vos mesures qui vont faire exploser les inégalités! Stop au rouleau compresseur que vous avez lancé sur la protection sociale!

J'entends la Fédération des Entreprises de Belgique (FEB) et la droite se plaindre d'une attitude irresponsable des syndicats mais entre nous, monsieur le premier ministre, qui est irresponsable? Qui veut faire trimer les gens au-delà du raisonnable? Quelles que soient les conditions de travail, qui veut pénaliser les femmes? Qui préfère aller chercher 95 % dans la poche des travailleurs contre 5 % dans la poche des plus riches? Qui a annoncé ne pas dévier sa trajectoire et garder le cap de ces réformes brutales?

Monsieur le premier, allez-vous continuer dans cette voie sans issue ou allez-vous entendre la voix de la raison?

Mijnheer de eerste minister, ik weet niet wat dat is bij de N-VA, maar denkt u echt dat u met het voorlezen van briefjes of met het maken van een video met Jambon de mensen zult overtuigen van uw maatregelen? Komaan! U staat gewoon niet sterk in uw schoenen. U moet ze gewoon voorlezen, geen humor brengen.

Waarom staat u niet sterk? Dat is omdat u onderstreept dat er geen geld is wegens een tsunami aan uitgaven, terwijl u op vijf minuten tijd wel miljarden vindt om wapens te kopen. Jarenlang is er gezegd dat er geen geld is en op vijf minuten vindt men plots 800 miljard. En Europa doet juist hetzelfde.

Dat toont gewoon aan dat het gaat over politieke beslissingen. U wilt de gepensioneerden weer doen betalen. Ik begrijp de vakbonden, die aankondigen dat ze op 29 april weer acties zullen voeren. Aan de kameraden van Vooruit en van cd&v vraag ik waarom zij de rechtse partijen meevolgen in hun verhaal. Men mag niet aanvaarden dat de gepensioneerden en de werkende klasse zo aangevallen worden. Stop ermee met Bart De Wever te steunen. Dat is mijn boodschap.

Monsieur le premier, c'est vous et votre Arizona, le tsunami social! Je trouve que vous avez tout de même beaucoup d'humour. Vous annoncez des réformes faites avec de l'empathie. Il faut quand même oser le dire, alors que vos mesures précariseront encore plus les gens! Croyez-vous qu'aujourd'hui, les travailleurs font grève pour le plaisir ou pour emmerder le monde? Pourquoi se sont-ils mobilisés? Pour un travail émancipateur, pour des pensions dignes, pour des services publics garantis. Que demandent les travailleurs aujourd'hui? D'être entendus, d'être respectés. N'oubliez pas encore que c'est eux qui font tourner votre économie, monsieur le premier!

Mijnheer de premier, dag op dag 35 jaar geleden keurde dit Huis eindelijk de abortuswet goed. Dat was een verdienste van een liberale senator, mevrouw Lucienne Herman-Michielsens, die voor dat dossier keihard heeft gevochten. De Koning zette er zelfs een stap voor opzij. Historisch.

Het werk is jammer genoeg niet af. Dat zeggen ook de experts in hun wetenschappelijk rapport unaniem: schaf de wachttijd van zes dagen af en verleng de abortustermijn tot 18 weken. Maar niets van dat alles. Arizona schuift het duidelijk op de lange baan. Dat is heel erg opmerkelijk, want nog voor de regeringsvorming heeft Vooruit zelfs een voorstel van de PS weggestemd om de regeringsvorming alle kans op slagen te geven. Wij gingen er dus ook van uit dat dit verankerd zou worden in jullie regeerakkoord. Maar nee, niets van dat.

Erger nog, wat krijgen we nu in de plaats? Een tapijtenmarkt, alles wat Vooruit niet wilde. Cd&v sprak onmiddellijk een ultimatum uit: 14 weken en geen dag langer. Nietwaar, mevrouw Farih? Vooruit heeft zo stilaan haar bocht ingezet, door te stellen dat elke vooruitgang een vooruitgang is. Laten we ernstig blijven, mijnheer de premier, mevrouw de minister, die 14 weken, dat is geen oplossing, dat is geen vooruitgang. Hoogstens is het een tjevenoplossing. Tegenwoordig moeten namelijk ruim 400 vrouwen naar Nederland en met die oplossing kunnen we slechts 20 % van hen helpen.

Mijnheer de premier, hoe zult u ervoor zorgen dat die angel eruit geraakt? Hoe zorgen we voor een oplossing (…)

Monsieur le premier ministre, madame la ministre, il y a 35 ans jour pour jour, le 3 avril 1990, était promulguée la loi dépénalisant partiellement l'avortement en Belgique. Même si des sanctions pénales demeuraient encore pour les femmes et les médecins, même si les femmes devaient encore attester d'un état de détresse, même si on leur imposait encore un délai de réflexion bien trop long, la loi Lallemand-Michielsen a été une grande avancée dans l'histoire de notre pays pour le droit des femmes à disposer de leur corps. C'était une grande avancée aussi dans ce Parlement, qui avait pu travailler librement sur ce sujet.

Votre parti, madame la ministre, avait combattu cette proposition de loi, mais à la loyale. Car, souvenez-vous, monsieur le premier ministre, votre prédécesseur Wilfried Martens avait laissé ce Parlement travailler.

Sous la précédente législature, le cd&v a voulu que des scientifiques se penchent sur la question. Très bien! Et pourtant, quand ce rapport académique adopté à l'unanimité a été présenté au Parlement en 2023, vous l'avez simplement balayé d'un revers de la main, alors qu'il était le fruit d'un travail mené par 35 expertes et experts, francophones et néerlandophones, médecins, juristes, psychologues, spécialistes de la philosophie et des sciences sociales, issus de toutes les universités du pays.

Ce rapport recommande notamment l'allongement du délai à 18 semaines – pas 14 semaines, 18 semaines! –, la suppression du délai de réflexion, l'inscription de l'IVG dans les législations relatives à la santé, l'amélioration de l'accès à la contraception également. Et ce rapport est la réponse à toutes les femmes qui doivent aujourd'hui se rendre aux Pays-Bas pour avorter, parce qu'elles sont encore considérées comme des criminelles dans notre pays.

Monsieur le premier ministre, madame la ministre, mon groupe vient de redéposer une proposition de loi pour transposer l'intégralité des recommandations formulées par les experts, parce que nous ne pouvons pas aller en dessous de ce compromis scientifique. Ma question est donc simple. Allez-vous enfin laisser ce Parlement travailler à la modernisation de la loi relative à l'IVG, comme cela a été possible il y a 35 ans?

Monsieur le premier ministre, madame la ministre, il y a 35 ans, ce Parlement accomplissait un geste historique en considérant une fois pour toutes que le droit des femmes à disposer de leur corps pouvait l'emporter sur d'autres valeurs de conception de la vie, aussi respectables soient-elles. Pourtant – on le voit aux États-Unis –, le droit à l'avortement peut très facilement et très rapidement être remis en cause.

Il existe une demande forte ici en Belgique depuis des années pour clôturer le travail de dépénalisation. Une demande forte pour faire en sorte que l'IVG soit sortie du Code pénal, pour ôter cette épée de Damoclès qui plane toujours sur les femmes et sur les soignants. Une demande forte pour porter le délai légal de 12 à 18 semaines – 18 semaines, cela ne vient pas de nulle part mais d'un consensus scientifique établi par des universités, non seulement au-delà des disciplines mais aussi des obédiences connues dans ce pays. Une demande forte pour supprimer ce délai de six jours de réflexion obligatoire et infantilisant pour les femmes. En fait, une demande forte pour aider les centaines de femmes qui, chaque année, sont contraintes de franchir une frontière, d'aller aux Pays-Bas et de subir un avortement tardif.

Voilà des années que ce dossier est bloqué. On a d'abord eu, en 2019-2020, la saga des renvois au Conseil d'État et de la flibuste par certains partis – N-VA, cd&v, Les Engagés. On a ensuite eu le gel de la Vivaldi parce que le cd&v en faisait une condition de participation. On a maintenant cet accord Arizona où on trouve deux lignes: une ligne qui indique qu'il faudra poursuivre le débat sociétal – débat qui me semble déjà terminé depuis longtemps – et une ligne qui explique qu'il faudra un consensus au sein des partenaires de la majorité.

Quel sera ce débat sociétal? Quel est le délai dans lequel vous comptez avancer? Est-il vrai que vous avez l'intention de faire un compromis à la petite semaine sur le nombre de semaines autorisé pour avorter? Ce serait à mon avis un recul bien difficile à accepter.

Monsieur le premier ministre, madame la ministre, elle avait 40 ans et était enceinte de 16 semaines. Elle se trouvait dans mon cabinet de consultation en face de moi, m'a regardée dans les yeux et m'a dit: "Sophie, j'ai une fille de 18 ans. Je l'ai élevée toute seule. Je ne peux pas, je ne veux pas." J'ai dû lui répondre qu'il était interdit en Belgique de pratiquer une IVG. Nous avons contacté le planning familial. Elle a rassemblé 1 000 euros et, comme 400 femmes chaque année en Belgique, elle est partie aux Pays-Bas pour faire une IVG. Voilà la réalité.

Aujourd'hui, cela fait exactement 35 ans que la Chambre votait la loi qui autorisait l'IVG. C'aurait dû être normalement un jour de fête. Après des années de combat, après des années d'IVG clandestines, après que des médecins avaient été emprisonnés, le droit des femmes et le mouvement féministe récoltaient enfin une victoire! Cependant, ce n'est pas un jour de fête pour moi, parce que 400 femmes se rendent encore aux Pays-Bas et qu'on impose encore aujourd'hui six jours de délai d'attente aux femmes avant de pouvoir recourir à une IVG. Et des sanctions pénales sont toujours prévues dans la loi.

Pourtant, il existe un rapport d'experts de plus de 152 pages – ce n'est donc pas un petit avis! – émanant de huit universités différentes qu'ont signé des gynécologues et des philosophes de toute obédience. Ils disent clairement qu'il faut allonger le délai à 18 semaines et supprimer le délai d'attente. Puis, l'accord du gouvernement Arizona a été conclu. Malgré les promesses faites pendant les élections, comme celles de Vooruit qui en avait fait un thème de campagne, celles du MR qui avait indiqué que le vote serait libre et celles des Engagés qui en ont aussi parlé, on refuse de laisser le Parlement s'exprimer. De nouveau, on a créé dans l'accord de gouvernement un blocage qui empêche toute avancée.

Ma question est: de quoi avez-vous peur et pourquoi (…)

Mijnheer de eerste minister, mevrouw de minister, vrouwen die voor een vrijwillige zwangerschapsafbreking kiezen, komen uit alle lagen van de samenleving. Ze zijn jaarlijks met bijna 20.000 in ons land. Een vrouw op vijf laat ooit in haar leven een abortus uitvoeren.

Vandaag is de Belgische abortuswet exact 35 jaar oud. De pijnpunten van die wet zijn reeds lang bekend. Elk jaar moeten meer dan 400 vrouwen naar Nederland om de abortuszorg te krijgen die ons land hen weigert omdat ze meer dan 12 weken zwanger zijn. Ze doen dat op eigen kosten, vaak met een hoge emotionele belasting en veel stress. Die wettelijke termijn moet naar omhoog.

Daarnaast is er de bedenktijd van zes dagen die door zowat iedereen als betuttelend en vernederend wordt ervaren. Een studie van Anna Wallays van de UA toont aan dat dit in de praktijk vaak langer is om praktische redenen. De meeste vrouwen zijn overtuigd als ze zich aanbieden en hebben die paternalistische bedenktijd niet nodig.

Ondanks de sterke argumenten voor de wetswijziging blijft er significante politieke tegenstand bestaan, met name van uw beide partijen. Cd&v heeft de wetswijziging om ideologische redenen in de vorige regeerperiode tegengehouden. Het compromis dat uw regering naar verluidt voorbereidt komt niet tegemoet aan de aanbevelingen van de expertencommissie, met name de termijn optrekken tot 18 weken, de bedenktijd schrappen, de verplichte informatie over adoptie en strafrechtelijke sancties, de toegankelijkheid verbeteren voor vrouwen zonder toegang tot de reguliere gezondheidszorg.

Mijnheer de eerste minister, mevrouw de minister, daarom vind ik dat dit een belangrijk ethisch thema is dat het Parlement toebehoort, waar parlementsleden zich in eer en geweten over dit onderwerp, dat alle vrouwen aanbelangt, kunnen uitspreken.

Mijn vraag is heel eenvoudig. Zal de arizonaregering, waarvan het kernkabinet en alle voorzitters van de partijen mannen zijn, doen wat nodig is voor deze bijzondere vorm van zorg voor vrouwen?

Mevrouw Verlinden, ik heb die studie van de KUL ook gelezen. Voor u me van iets verdenkt, ik heb daar gestudeerd. Maar die studie had evengoed in 1965 geschreven kunnen zijn.

Mijnheer De Wever, u zei dat we niet moeten polariseren in dit dossier. U hebt dat natuurlijk nooit gedaan in uw politieke carrière… Maar u hebt gelijk, dit dossier heeft dat niet nodig. Ik ga volledig mee in uw voorstel. Laten we dit in de commissie ernstig aanpakken.

Er moeten wel een paar dingen van mijn hart. Het maatschappelijk debat is al gevoerd. De conclusies zijn al duidelijk. Ons wetsvoorstel ligt klaar in de Kamercommissie om daar goedgekeurd te worden. Laten we de politieke moed hebben opnieuw geschiedenis te schrijven. Laten we dat voorstel goedkeuren!

Madame la ministre, j'entends dans votre réponse un immense mépris envers tous ces experts qui ont mené un travail scientifique remarquable, étayé et consensuel ainsi qu'envers toutes ces femmes que vous continuez à culpabiliser.

Pour le PS, le corps des femmes ne peut pas continuer à faire l'objet de marchandages politiques cyniques. C'est une véritable honte! Assumez vos choix et continuez à vous opposer, comme vous l'avez toujours fait dans ce débat, mais laissez le Parlement travailler!

Monsieur le premier ministre, vous disiez que chacun de nous s'était sans doute forgé sa propre conviction. Certainement! Dès lors, arrêtez de prendre vos collègues en otage! Je pense évidemment à vos collègues de Vooruit, mais aussi à vos collègues du MR et des Engagés. Ces derniers avaient, pendant la campagne, annoncé une liberté de vote totale sur l'IVG, mais nous ne les entendons pas aujourd'hui.

Laissez-les au moins voter l'urgence sur notre texte tout à l'heure!

Monsieur le premier ministre, madame la ministre, il y a un an, j'ai participé à un débat avec le président du MR. Il disait: "Ne vous en faites pas, nous profiterons des affaires courantes car, à ce moment-là, le Parlement sera libre et cette législation sera votée en octobre 2024". Tout le monde sait ce qu'il en est advenu.

Vous voulez le consensus le plus large possible. J'ai une super idée pour vous: laissez ce Parlement décider et voter librement! Vous obtiendrez ainsi le consensus le plus large possible!

C'est tout de même incroyable de constater que ce Parlement est aujourd'hui moins libre qu'il ne l'était en 1990, sous Wilfried Martens. À cette époque-là, les partis pouvaient voter en toute liberté.

Ce n'est pas l'accord de gouvernement qui nous sépare de la résolution de ce dossier, mais bien la particratie que vous avez réinstallée et ressuscitée. C'est très triste!

Mijnheer de premier, u zegt dat u niet gepolariseerd hebt rond dat thema. Nee, u hebt geblokkeerd. Nog voordat er een regering was gevormd, hebt u iedereen gezegd dat ze dat niet mochten goedkeuren. Mijnheer de premier, u hebt het graag over de waarheid, wel, de waarheid is dat het wetenschappelijk rapport er is. Het maatschappelijk debat is afgerond. Het is niet zomaar een adviesje, het is een wetenschappelijk rapport waarover consensus bestaat.

De waarheid is dat vrouwen abortus plegen, ondanks de wet. De hypocrisie bestaat erin die vrouwen naar Nederland te laten gaan en de ogen daarvoor te sluiten. Respect betekent niet in de plaats van vrouwen beslissen wanneer zij al dan niet abortus mogen plegen. Respect is de vrouwen zelf laten beslissen. Respect is in plaats van over aantal weken een koehandel te beginnen, het Parlement en iedereen hier in eer en geweten vrij te laten stemmen.

Ik hoor voortdurend dat er enerzijds wetenschappers zullen geraadpleegd worden en anderzijds dat het om een ethisch debat zou gaan. Men moet toch eens beslissen waarover het gaat. Ik wil u echt wel laten nadenken en ook advies laten vragen aan wetenschappers over wat nu exact de verschillen zijn op ethisch en op medisch-technisch vlak tussen 14 en 18 weken, waarbij 14 uw compromisvoorstel is. Er circuleert daarover zoveel foute informatie dat die vraag echt gesteld moet worden. Wat we nu doen, is uw ethische ongemak exporteren naar Nederland, dat is wat wij doen, niet onze verantwoordelijkheid nemen, niet vrouwen hun eigen beslissingen laten nemen. De gijzeling in dit dossier die we binnen Vivaldi hebben gekend, wordt gewoon voortgezet. Dat is bijzonder jammer. Wij creëren geen onrust. Wij vragen in dit dossier gewoon om de meerderheid in dit Parlement te laten beslissen en om niet gegijzeld te worden door een minderheid die in de regering zit.

Collega's, hetgeen we vanochtend lazen, is tenenkrommend. Kinderen met een beperking, ouderen met een klein pensioen, kortom mensen met een verhoogde tegemoetkoming, krijgen simpelweg de boodschap dat ze niet langer welkom zijn bij hun arts of tandarts. Ze krijgen dus niet langer toegang tot de zorg die ze nodig hebben. Waarom is dat? Dat is omdat ze geen dikke portefeuille hebben, omdat artsen en tandartsen geen supplementen, geen extra's mogen aanrekenen aan die zorgbehoevenden. En het kan helaas nog erger. Sommige artsen en tandartsen vragen dan maar om cash onder de tafel te betalen.

Mijnheer de minister, voor Vooruit is dat onaanvaardbaar. Iedereen heeft recht op betaalbare, kwaliteitsvolle en toegankelijke zorg. Als partij van de zorg voeren wij de strijd daartoe al jaren en zullen we dat blijven doen. Daarom investeert de regering, met Vooruit, miljarden in de zorg, terecht.

Het is ook terecht dat de praktijken van extra's wettelijk verboden zijn. Wij hebben ervoor gezorgd dat patiënten alleen nog het remgeld moeten betalen, geen extra's voor basiszorg. De wet ter zake kreeg ook vorm in een akkoord tussen artsen en ziekenfondsen.

Mijnheer de minister, vandaag sluiten sommige zorgverleners sommige mensen uit van de zorg die zij nodig hebben, zorgen zij voor een breuk in de continuïteit van de zorg en lappen zij de deontologie van een mooi beroep aan hun laars. Wat zult u daaraan doen?

Mijnheer de minister, ik dank u voor uw duidelijk antwoord en voor uw inzet voor onze strijd. Iedereen heeft recht op de beste en betaalbare zorg. Dat waarmaken is voor ons prioritair. Wij zullen die strijd samen blijven voeren. In het regeerakkoord staat, dankzij Vooruit, heel duidelijk dat we de ereloonsupplementen in de zorg verder moeten afbouwen. Dat zullen we doen. Een sterke overheid moet er samen met de ziekenfondsen op toezien dat de gemaakte afspraken gerespecteerd worden. Wetten moeten nageleefd worden, ook door artsen en tandartsen die onterecht beweren dat ze onderbetaald worden. Samen met u blijven wij gaan voor zorg voor iedereen.

Mevrouw de minister, facturen voor gas, voor water, voor elektriciteit, zelfs voor afvalophaling, Justitie betaalt ze niet. Het gaat om duizenden facturen. We hebben de cijfers opgevraagd en daaruit blijkt dat facturen voor in totaal meer dan 28,5 miljoen euro die al lang betaald hadden moeten zijn niet worden betaald door Justitie. De reden daarvoor is u bekend, want die is eenvoudig: er zijn geen centen, het budget is op.

Wat zegt deze regering-De Wever? We gaan investeren in bijkomende capaciteit. We gaan ook investeren in een gevangenis, misschien zelfs in het buitenland. We gaan ervoor zorgen dat Justitie de slachtoffers terug op de eerste plaats zet en we gaan ervoor zorgen dat Justitie opnieuw performant wordt. Dat zijn allemaal heel dure woorden, maar beleid is een centenkwestie; dat weet u zelf ook. Dure woorden zonder dat er centen tegenover staan, dat is niets minder dan boerenbedrog. Dat is de mensen iets wijsmaken.

Deze regering investeert evenveel extra in Justitie als de openstaande facturen die Justitie niet kan betalen. Met andere woorden, het bedrag dat u vandaag in Justitie investeert, is net genoeg om de elektriciteitsfactuur van de hoven en rechtbanken te betalen. U staat dus voor een dilemma en ik wil heel graag weten welke van de twee het zal worden.

Mevrouw de minister, geeft u toe dat een belangrijk deel van het regeerakkoord van deze regering, en eigenlijk een groot deel van uw beleidsverklaring, gewoon bestaat uit beloftes die u niet kunt waarmaken, of blijft u de mensen blaasjes wijsmaken door hen voor te schotelen dat u iets gaat veranderen, terwijl u weliswaar weigert om er geld voor vrij te maken?

Een sterke justitie vereist een sterke organisatie. Mensen maken het verschil, ook bij justitie. Ruim 23.000 medewerkers zetten zich dagelijks in bij de ondersteunende diensten, in het gevangeniswezen, bij de veiligheids- en inlichtingdiensten, bij de hoven- en rechtbanken en bij de parketten.

Vandaag kan de justitie niet altijd een optimale werkomgeving aan haar medewerkers bieden. De gebouwinfrastructuur heeft aandacht nodig, de werkomstandigheden zijn vaak niet goed genoeg en de betaling van leveranciers en dienstverleners laat te lang op zich wachten.

We zijn daarenboven doortastend in ons vervolgings- en opsporingsbeleid. Criminelen komen meer dan ooit in het vizier van justitie, onder meer door de niet-aflatende strijd tegen de drugscriminaliteit. Daardoor groeien ook de gerechtskosten, de kosten voor gerechtsdeskundigen en tolken en vertalers.

Daarnaast heb ik kunnen vaststellen dat de eerder genomen beleidsbeslissing om korte straffen uit te voeren ervoor heeft gezorgd dat de kosten voor het gevangeniswezen aanzienlijk gestegen zijn.

Collega's, u begrijpt dat Justitie voor bijzonder grote uitdagingen staat. De structurele middelen en het bijkomend budget waarin deze regering voorzag, zijn vandaag niet toereikend om de structurele tekorten weg te werken en de toekomst voor te bereiden. We willen veiligheid met deze regering hoog op de agenda houden. Daarom heb ik mijn collega's in de regering inderdaad een meervraag voorgelegd, zodat we onze afspraken uit het regeerakkoord kunnen nakomen, om zo ook de overbevolking aan te pakken, de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit op te voeren en stap voor stap de betalingsachterstanden weg te werken.

Justitie is en blijft een cruciale pijler van onze rechtsstaat, die onze blijvende aandacht verdient. Ik kan u alleen zeggen dat de besprekingen hierover in de regering lopen. Ik zal in elk geval blijven vechten voor een efficiënte en rechtvaardige justitieorganisatie, meer middelen, het wegwerken van betalingsachterstanden en niet het minst de verbetering van de werkomstandigheden voor de justitiemedewerkers. Mijn ambitie is groot, maar onze justitie verdient dat.

Mevrouw de minister, weet u wat er gebeurt als een gewone burger zijn facturen niet betaalt? Dat weet u maar al te goed: dan krijgt hij een brief, dan krijgt hij een aanmaning, dan krijgt hij een boete. Uiteindelijk komt er een gerechtsdeurwaarder aan zijn deur en die sleept hem voor de rechter.

Bij Justitie is dat helemaal niet zo, als Justitie haar facturen niet betaalt.De kleine en middelgrote ondernemingen rekenen echter op Justitie om hun facturen betaald te zien. Zij worden wel meegesleurd door dit wanbeleid.

Er is heel veel beloofd door deze regering op het vlak van justitie, heel veel. Als u echter geen extra geld vrij kunt maken, moet u eerlijk zijn. U maakt de mensen dan blaasjes wijs. Alle plannen voor Justitie zijn volledig gebaseerd op drijfzand. Wees toch eindelijk gewoon eerlijk tegen de mensen. Uw beleid is gebaseerd op drijfzand. U wil niet investeren om de puinhoop die justitie is op te ruimen. U wil niet investeren in een einde aan de (…)

Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, gisteren werd bekend dat speurders uit 35 landen het zogenaamde Kidflix hebben opgerold. Dat is een internationaal platform met tienduizenden beelden van kindermisbruik. Het platform werd blijkbaar opgericht in 2021 door een cybercrimineel die daaraan goed heeft verdiend. Volgens Europol werd het al snel een van de meest populaire platformen onder kindermisbruikers. Het gaat over maar liefst 1,8 miljoen gebruikers die er video’s downloadden en streamden in ruil voor cryptomunten.

Via Operatie Stream, de grootste operatie die Europol ooit uitrolde in de strijd tegen kindermisbruik, werden de voorbije weken 1.400 verdachten geïdentificeerd, waarvan er ook 79 effectief werden opgepakt. Bij de operatie waren 35 landen betrokken, waaronder de meeste Europese landen. Blijkbaar was er echter ook een link naar België. Er waren immers ook Belgische gebruikers betrokken bij het dossier.

Mevrouw de minister, kindermisbruik en het maken, bekijken en verspreiden van beelden van kindermisbruik zijn een van de meest gruwelijke misdaden en moeten zo kordaat mogelijk worden aangepakt. Ik heb de hiernavolgende vragen voor u.

Waren ook de Belgische politiediensten betrokken bij het door Europol gecoördineerde onderzoek, Operatie Stream genaamd? Tijdens de operatie werden ook 39 kinderen veiliggesteld. Waren daarbij ook Belgische kinderen betrokken?

Hoeveel dossiers werden doorgestuurd naar de Belgische politiediensten? Werden al verdachten geïdentificeerd en/of opgepakt? Van welke feiten worden zij precies verdacht?

Ik dank u alvast voor uw antwoorden.

Mevrouw de minister, ik dank u voor uw antwoord.

1,9 miljoen gebruikers van dergelijke sites is inderdaad gigantisch veel. Het is walgelijk dat er zoveel gebruikers zijn. Ik hoop dat het onderzoek snel en kordaat kan worden gevoerd, zodat de daders snel voor de rechtbank kunnen worden gebracht. Tegen kindermisbruik moet streng worden opgetreden. Ik hoop dat de informatiedoorstroming tussen de verschillende diensten, maar ook tussen de verschillende landen op een goede manier zal gebeuren, want dat blijft een pijnpunt bij Justitie.

Verder hoop ik dat u de strijd tegen kindermisbruik hoog op de agenda zult blijven plaatsen. Wij hebben de vorige legislatuur een onderzoekscommissie misbruik gehad, die een aantal aanbevelingen heeft geformuleerd. Ik hoop dat u die aanbevelingen ook in de praktijk zult omzetten.

Monsieur le ministre, chers collègues, aujourd'hui, il fait beau. Il y a du soleil et il fait chaud. Cela fait du bien. Mais je ne suis pas là pour vous parler de la météo parce que, derrière le soleil, il y a une réalité qu'on ne peut plus ignorer: le climat se dérègle et on n'est pas prêt.

Voici cinq ans, un virus a mis notre pays à l'arrêt. Deux ans après, c'est la guerre en Ukraine qui a sidéré l'Europe. Dans ces crises, une seule et même réponse: le "quoi qu'il en coûte". L'État a pris ses responsabilités pour protéger les citoyens et citoyennes et l'économie.

Mais les catastrophes climatiques, elles, ne sont pas des surprises. Ce ne sont pas des imprévus. Ces catastrophes se répètent, on le sait. Elles vont s'intensifier et, pourtant, on continue à les traiter comme des imprévus. Ce sont des incendies qui détruisent des maisons, des inondations qui arrachent des vies et brisent des familles, des vagues de chaleur qui mettent sous pression nos hôpitaux et maisons de repos, notre société toute entière.

Entre 2015 et 2024, les assureurs ont déboursé plus de cinq milliards d'euros pour réparer les dégâts du dérèglement climatique. Et encore, ce n'est que la partie visible de l'iceberg. D'ici 2050, on dit que ce coût pourrait grimper à 10 milliards par an rien que pour la Belgique.

Et pourtant, on continue à improviser, à courir après les crises, à mettre des pansements sur une plaie ouverte. Alors, je le dis clairement – et cela fait longtemps qu'on le dit –, le coût de l'inaction est bien plus élevé que celui de l'action. Ne rien faire va coûter et coûte plus cher que si on agit. Pour les fans de chiffres dans la salle, un euro investi dans l'adaptation, dans la transition, c'est cinq euros de dégâts économisés. Et je ne vous parle même pas des vies humaines qui sont sauvées. Protéger les citoyens et citoyennes face aux risques climatiques, c'est aussi une responsabilité publique et collective. Votre gouvernement doit garantir que personne ne soit laissé de côté face aux crises climatiques à venir.

Monsieur le ministre, que prévoyez-vous pour renforcer les mesures d'adaptation au dérèglement climatique dans les années à venir? Comment allez-vous garantir que personne ne soit laissé de côté face aux catastrophes qui arrivent?

Monsieur le ministre, Mme Maouane a parlé de cinq milliards, mais le coût total des dommages qu'ont connus les personnes qui ont été sinistrées lors des inondations de 2021 s'élève lui à quatre milliards et demi d'euros. Ceci sans compter tous les dommages causés à l'agriculture, à l'économie et à notre biodiversité. Le pire, c'est que les assureurs affirment que si pareilles inondations venaient à survenir demain, ils ne pourraient plus rembourser les sinistrés. Imaginez l'angoisse de certaines personnes!

Si certaines personnes dans cette assemblée pensent que le réchauffement climatique n'est pas une priorité, pourquoi les assureurs tirent-ils la sonnette d'alarme, pourquoi les entreprises investissent-elles dans des adaptations au changement climatique, parfois plus vite que notre gouvernement?

Endéans les 10 ans, les assureurs disent que le coût va doubler pour eux, et donc pour les sinistrés. Il faut savoir qu'un ménage sur trois est exposé aux inondations, soit par débordement, soit par ruissellement. Et qui y est exposé le plus? Les personnes à faibles revenus, celles qui ont acheté des maisons plus modestes, un peu moins chères, dans les fonds de vallées, au bord des ruisseaux ou près des plateaux drainants. La facture sera très difficile à payer pour elles, et c'est pour cela que nous devons réagir, les aider et chercher des solutions.

Je voudrais également parler d'autres problèmes, car il n'y a pas que les inondations. Le 19 juin 2021, par exemple, notre commune a été sinistrée par une tornade de 250 km/h: toits arrachés, murs éventrés, dizaines d'hectares sinistrés et je ne parle pas des infrastructures routières qui ont été détruites.

Le changement climatique est important, l'inaction n'est pas une option envisageable et nous devons absolument travailler sur les méthodes.

Quelles mesures allez-vous prendre pour améliorer notre résistance? Comment allons-nous nous adapter aux catastrophes naturelles qui risquent de survenir de plus en plus?

Comment allons-nous aider ces personnes démunies qui ne pourront plus payer leur assurance? En effet, certaines compagnies ne veulent plus assurer des personnes qui vivent dans des zones inondables.

Merci pour vos réponses, monsieur le ministre. Nous aussi, on aime bien Jean-Luc. L'accord de gouvernement s'inscrit dans des objectifs climatiques de neutralité carbone. La volonté de travailler sur l'adaptation a d'ailleurs été suffisamment répétée, je pense. La neutralité carbone et les politiques d'adaptation sont des enjeux difficiles, tellement difficiles que le gouvernement précédent n’y est pas arrivé, malgré les économies mondiales faites pendant le covid. Des économies, malheureusement, sur le dos de nos entreprises, qui étaient quasiment à l'arrêt. Or, on n'est finalement pas arrivés à la neutralité carbone. Pourtant, c'était une occasion. Avouons que c’était compliqué. Le fédéral a toujours un rôle important dans la coordination des politiques d'adaptation au changement climatique. Améliorer la capacité de notre société à faire face aux catastrophes et améliorer notre résilience, c'est améliorer la qualité de toutes et tous. C'est votre objectif, je le sais bien. Si on ne protège pas les plus faibles, on ne protège personne.

Mevrouw de minister, in Zweden daalt het aantal asielaanvragen met 26 %, alleen al wanneer men er strengere migratiemaatregelen aankondigt. Hier kondigt u het strengste migratiebeleid ooit aan en de toestroom van asielzoekers stijgt. Hoe kunt u trouwens met uitgestreken gezicht zeggen dat u het strengste migratiebeleid ooit voert, wanneer er nog steeds asielzoekers op hotel verblijven? Sinds de N-VA immers in de regering zitting heeft, is de opvang voor asielzoekers in hotels zelfs nog toegenomen.

Het schrijnendste van al is dat wij, nadat er zeven maanden is onderhandeld en de regering-De Wever nu twee maanden oud is, vandaag in de krant vernemen dat u aan het onderhandelen bent over een pakket crisismaatregelen.

Is er eigenlijk nog wel een akkoord in de regering? Vorige week pleitte Vooruit in commissie immers voor meer opvangplaatsen voor asielzoekers en pleitten de MR en Les Engagés voor meer en snellere regularisaties van illegalen.

Mevrouw de minister, de regering is al acht keer in ministerraad samengekomen. Hoelang zal het nog duren tot er een pakket crisismaatregelen komt?

Mevrouw Van Belleghem, de hotelopvang is absoluut niet toegenomen. Aan het begin van mijn ministerschap werden 404 asielzoekers in hotels opgevangen en vandaag zijn het er 350.

Maak u zich geen zorgen over de crisismaatregelen. De regering is overtuigd van het belang van maatregelen om de asielcrisis aan te pakken. We gaan op een doordachte manier te werk. We leggen op het moment de laatste hand aan die maatregelen, die we na grondige overleg willen invoeren om de crisis zo snel en ook zo efficiënt mogelijk aan te pakken.

U hoeft dus niet lang meer op hete kolen te zitten. Dat is trouwens geen overbodige luxe. Het is een absolute noodzaak. Als we geen maatregelen zouden nemen, dan zouden de asielaanvragen dit jaar inderdaad stijgen tot 50.000. De recentste cijfers tonen ook aan dat twee derde daarvan eigenlijk geen bescherming krijgt. In afwachting zouden we die personen wel opvang moeten geven. De opvang van asielzoekers die in een andere lidstaat al asiel hebben aangevraagd of daar zelfs bescherming hebben gekregen, kost ons dagelijks 300.000 euro aan opvang. Voor ons moet dat asielshoppen dus stoppen. Daadkracht, controle, verantwoordelijkheid en een streng maar rechtvaardig beleid, dat is de lijn van de regering.

Minister Van Bossuyt, elke week kunnen we in de krant interviews met u lezen, waarin u grote aankondigingen doet en nieuwe ideeën lanceert. Er vloeit zoveel inkt dat men bijna kan spreken van inktvissengedrag. Al die aankondigingen, al die ideeën vormen een rookgordijn, een gordijn van inkt en slijm om tijd te rekken. Het is vluchtgedrag, omdat er geen akkoord is in de regering om crisismaatregelen te nemen om de toestroom van asielzoekers te stoppen. Of het er nu 35.000 zijn, zoals in 2023, of 40.000, zoals vorig jaar, of 50.000 dit jaar, de realiteit is dat 80 % hier blijft, legaal of illegaal. Stop dus met dat inktvissengedrag, haal die Vlaamse leeuwin in u naar boven, als ze ooit in u heeft gezeten. Bijt van u af en voer nu een asielstop in.

Mijnheer de minister, het Prinses Elisabetheiland werd ooit aangekondigd als het vlaggenschip van ons energiebeleid. Vandaag riskeert het jammer genoeg eerder een drijvend fiasco te worden. De kostenraming is intussen geëxplodeerd, de kostprijs zou zeker 7 miljard euro bedragen, veel meer dan de oorspronkelijk geraamde 2,2 miljard. Wie gaat dat betalen? Onze gezinnen en onze bedrijven. Er komt tot 27 euro bij op de energiefactuur van een gemiddeld gezin en onze bedrijven zullen tot honderdduizenden euro meer moeten betalen.

Collega's, de manier waarop het project wordt uitgevoerd is cruciaal, niet alleen voor de energietransitie, maar ook voor de bevoorradingszekerheid en energieonafhankelijkheid van ons land. Momenteel is er echter grote onzekerheid. De beslissing over de uitvoering van de tweede fase van het energie-eiland is uitgesteld.

Mijnheer de minister, u zult mij wellicht niet tegenspreken als ik zeg dat onze gezinnen en onze bedrijven nu nood hebben aan betaalbare en betrouwbare energie en niet pas binnen tien jaar. U erfde een complex dossier van uw voorgangster, maar nu is het aan u. Onze energiemix moet zekerheid bieden aan onze bedrijven, maar moet vooral ook betaalbaar blijven. Om onze bevoorradingszekerheid te garanderen is het heel belangrijk dat er snel duidelijkheid komt over kavel 1 van het eiland.

Mijnheer de minister, hoe gaat u ervoor zorgen dat de ontwikkeling van de nieuwe offshore windparken geen vertraging oploopt en dat de kosten beheersbaar blijven, zodat het beloofde vlaggenschip geen zinkend schip wordt?

Monsieur le ministre, le projet d'île énergétique en mer du Nord est un enjeu stratégique majeur pour l'avenir énergétique de notre pays, sa sécurité d'approvisionnement et la compétitivité de notre industrie. Il est essentiel que chaque euro investi serve au mieux l'intérêt général sans précipitation ni décision hâtive aux conséquences financières lourdes.

Vous avez souligné à juste titre que la forte augmentation des coûts initialement prévus, conjuguée aux incertitudes réglementaires et aux choix du passé, justifie une réévaluation approfondie du projet. Suspendre temporairement certaines décisions afin d'explorer toutes les alternatives crédibles et de préserver la capacité de négociation de la Belgique est une démarche de bon sens et de responsabilité. Notre priorité doit être d'assurer une transition énergétique efficace et maîtrisée en veillant à ce que les investissements ne pèsent pas inutilement sur la facture des citoyens et des entreprises. La concertation avec la CREG, la DG Énergie et Elia est essentielle pour garantir une décision éclairée, alignée sur les objectifs de déploiement des énergies renouvelables et de développement des énergies bas carbone.

Monsieur le ministre, pouvez-vous préciser les pistes à l'étude et les critères qui guideront la décision finale du gouvernement?

Mijnheer de minister, u bent bevoegd voor Energie. Deze week had u echter veel energie.

Wij hebben in de commissie voor Energie de wet op de kernuitstap teruggedraaid. Daar krijgt een mens energie van. U had ook nog een daadkrachtige beslissing genomen over het energie-eiland. U hebt in dat dossier namelijk terecht de pauzeknop ingedrukt. De kosten ontspoorden immers. De eigen keuzes die Elia maakte, zorgden ervoor dat de factuur ontploft. Uiteindelijk is het altijd de eindgebruiker die via zijn energiefactuur de rekening betaalt.

Mijnheer de minister, de grote vraag is echter wat er zal gebeuren wanneer u de energie vindt om opnieuw de playknop in te drukken. Het energie-eiland is immers een cruciaal dossier voor onze energiebevoorrading, voor de positie van België bij de energiebevoorrading in West-Europa, voor onze connectie met het Verenigd Koninkrijk en voor de aansluiting van de drie betrokken windparken, waarvan voor één park vandaag trouwens een lopende tender is uitgeschreven.

Die onzekerheid weegt ook op de mensen die voor die tender dossiers schrijven en willen meedingen naar de ontwikkeling van die windparken.

Mijnheer de minister, ik heb dus een heel eenvoudige vraag. Wanneer kunnen wij beslissingen van u verwachten over de playknop? Wat zullen die beslissingen betekenen? Welke richting zult u uitgaan?

Mijnheer de minister, in het regeerakkoord staat expliciet dat de regering uiterlijk eind maart een beslissing zou nemen inzake de bouw van de gelijkstroominfrastructuur, zeg maar het luik van de hybride interconnectie, belangrijk voor het derde lot van de Prinses Elizabethzone. Meteen zou er ook een beslissing volgen over de modaliteiten van de geplande Nautillusverbinding met het Verenigd Koninkrijk. Die beslissing is echter ‘met enkele weken’ uitgesteld. U wil vermijden dat er overhaast beslissingen worden genomen. De analyse van de verschillende alternatieve scenario's en de dialoog met de stakeholders vergen blijkbaar wat meer tijd.

Tegelijkertijd, mijnheer de minister, rijzen er nu problemen bij de ruwbouwwerken voor het kunstmatige eiland. Ik veronderstel dat het gaat over de bouw van de caissons in Vlissingen? Die bouw is toch al enige tijd bezig. Het consortium waaraan de werken gegund werden, kampt blijkbaar met extra kosten. Er zouden ook aanzienlijke vertragingen zijn. Sommigen spreken zelfs over 500 dagen extra.

Mijnheer de minister, de tijd tikt. De basisinfrastructuur van het eiland moet opgeleverd zijn voor 31 augustus 2026 wil Elia een beroep kunnen doen op 100 miljoen aan Europese middelen. Ik kom tot mijn vragen.

Welke invloed hebben al deze ontwikkelingen op de lopende tender voor het eerste windpark? Hebt u overleg met de sector over de vele ontwikkelingen in verband met het energie-eiland? Worden de potentiële investeerders, projectontwikkelaars niet stilaan wat afgeschrikt?

Mijnheer de minister, het energie-eiland, en zeker de enorme kostenstijgingen tot bijna 8 miljard euro, blijft de gemoederen beroeren. Die kosten dreigen immers te worden vertaald naar de nettarieven. Dat wil zeggen dat de elektriciteitsgebruikers dat allemaal via hun energiefacturen zullen moeten ophoesten. Bovendien komt dat bovenop de extra nettarieven die ze al sinds januari betalen, die 80 % stijging, waarover onder andere de industrie vandaag trouwens nogmaals aan de alarmbel trekt.

We weten dat dit een erfenis is van uw voorganger en wat voor een. Het regeerakkoord maakt duidelijk dat we daarover in maart een beslissing zouden nemen. We weten ook dat dit over heel veel geld gaat en ook over een aantal evoluties die op dit moment nog aan de gang zijn. Als we een beslissing nemen, moeten we meteen ook de juiste beslissing nemen. Enkele weken extra kunnen dus een heel goede zaak zijn om de juiste kant op te gaan.

Er moeten echter wel knopen worden doorgehakt. Iedereen weet dat het toevoegen van 8 miljard euro aan onze nettarieven onaanvaardbaar is. Daar kunnen we nooit mee akkoord gaan en ik ben het ermee eens dat we een aantal pistes moeten onderzoeken. Voor ons is het duidelijk dat de piste van het hertekenen van de offshore windzones, in combinatie met het ontkoppelen van de verbinding van het Verenigd Koninkrijk met het energie-eiland, waarschijnlijk de beste weg is om te bewandelen en dat we daarop moeten verder werken.

Mijnheer de minister, ik heb de volgende eenvoudige vragen. Hoe zult u deze kwestie aanpakken? Hoe zult u ervoor zorgen dat de facturen voor onze gezinnen en bedrijven hiervan worden bespaard?

Mijnheer de minister, dank u voor uw antwoord. Extra bedenktijd kan zeker zinvol zijn. Wij hebben daar begrip voor, maar die extra bedenktijd moet dan effectief ook leiden tot duidelijke keuzes en concrete stappen. Zonder die keuzes komen er geen nieuwe windparken, geen aansluiting en dus ook geen vooruitgang.

Als de huidige onzekerheid te lang blijft aanslepen, zal dat onze gezinnen, bedrijven en investeerders veel geld kosten. Dat willen we eigenlijk niet. Cd&v wil dat dit project slaagt. We zullen elke stap blijven steunen die leidt tot de betaalbare, betrouwbare en tijdige realisatie van een goede energiemix.

Mijnheer de minister, druk nu niet op de pauzeknop, maar geef een echt startschot.

Face à l'explosion des coûts et aux incertitudes qui entourent certains choix du passé, la seule attitude responsable est celle du pragmatisme et de la rigueur budgétaire, et certainement pas de la précipitation.

Monsieur le ministre, vous avez raison de suspendre temporairement la décision pour analyser toutes les alternatives. La transition énergétique doit être menée avec ambition mais aussi avec rigueur, intelligence économique et en tenant compte de l'évolution future de la législation sur le nucléaire.

Cependant, nous avons l'impression d'être les victimes des mensonges du passé. D'ailleurs, je commence à partager une idée qui a déjà été évoquée en commission de l'Énergie. Dans ce dossier, il est urgent de démêler le vrai du faux et de déterminer les responsabilités. Il est essentiel de faire toute la clarté, et le Parlement a un rôle à jouer. Si des erreurs ont été commises, elles ne doivent pas être répétées car on ne joue pas à la roulette avec l'argent des Belges!

Mijnheer de minister, ik dank u voor het antwoord. Laat uitstel geen afstel zijn. We hebben op termijn beslissingen nodig. We hebben ook die aansluitingen nodig. Anders zal de terechte strijd tegen de hoge transmissienettarieven en de hoge kosten tot minder bevoorradingszekerheid leiden. Dan zal het licht uitgaan en dat mogen we niet aanvaarden. Ik hoop u hier snel terug te zien met meer duidelijkheid, zodat we 's avonds gerust het licht kunnen uitdoen als we gaan slapen.

Mijnheer de minister, als deze regering voluit voor een nucleaire renaissance gaat, dan moet u nu met uw regering in dit dossier durven door te pakken. Dat betekent, zoals uw collega Verlinden in Oostende recent zei, dat u moet gaan voor een energie-eiland light. Dat betekent inderdaad Nautilus in een rechtstreekse verbinding. Dat betekent inderdaad minder productiecapaciteit dan in de dromen van uw voorgangster. Dat betekent meteen ook minder investeringskosten en dus ook een lagere factuur voor onze gezinnen en bedrijven.

Mijnheer de minister, durf te beslissen. Ga eindelijk voluit voor nieuwe nucleaire capaciteit in dit land en reken niet al te veel op een onzeker offshoreverhaal.

Mijnheer de minister, ik dank u voor het antwoord. Wat u in de komende weken moet doen, is zekerheid bieden aan diegenen die in dit land in offshorewind willen investeren. U moet zekerheid bieden aan diegenen die hun elektriciteitsfactuur niet verder willen zien oplopen. U moet de zekerheid bieden dat de politiek dit dossier opnieuw in handen neemt.

Het is in de vorige legislatuur onder de vorige ministers helemaal de verkeerde kant uitgegaan. Het idee is in de Noordzee gedumpt en vervolgens heeft men het laten gaan: 2,2; 3,6; 7; 7,5. Welnu, laat ons dat dossier terug vastpakken. Ik ben er zeker van dat we er samen voor kunnen zorgen dat dit de juiste richting uitgaat.